Zijn narcisten zich bewust van hun narcisme?

Zijn narcisten zich volledig bewust van hun narcisme? Weten ze bovendien dat hun manier van zijn een negatief effect heeft op anderen? De wetenschap geeft de antwoorden.
Zijn narcisten zich bewust van hun narcisme?

Laatste update: 10 september, 2022

Ze zijn opdringerig, arrogant, pretentieus, manipulatief, hongerige zoekers naar erkenning en bewondering, leugenaars, en echte emotionele sluipschutters. Herken je één van deze eigenschappen in jezelf? De psychologie analyseert dit type persoonlijkheidsstoornis al jaren. Nu zijn ze gekomen met een duidelijk en overtuigend antwoord op de vraag of narcisten zich bewust zijn van hun eigen narcisme.

In feite beweren ze dat narcisten een goed niveau van zelfbewustzijn bezitten. Het probleem ligt in hun onderliggende gebrek aan empathie. Dit betekent dat ze weten wat ze doen, maar zich niets aantrekken van het effect van hun daden.

Narcisten zullen nooit verantwoordelijk zijn voor wat, in de ogen van anderen, verkeerd of strafbaar is. Hun geesten redeneren, voelen en verwerken de wereld vanuit een instrumenteel en op eigenbelang gericht standpunt. Het enige waar ze om geven is het bedenken van de meest achterbakse strategieën voor hun eigen voordeel, om zo hun ego te versterken.

De wetenschap vertelt ons dat narcisten wel degelijk zelfbewustzijn hebben en dat ze zich bewust zijn van hun narcisme. Ze erkennen ook het effect van hun gedrag op anderen maar zien er geen probleem in.

Narcistische vrouw
Gemiddeld genomen is een narcist zeer zelfbewust. Ze geven echter nergens om en hebben geen verlangen om te veranderen.

Wat de wetenschap erover zegt

Als je leeft met of een sociale ruimte deelt met een narcist, zul je jezelf altijd dezelfde vraag stellen. Zijn ze zich bewust van de gevolgen van hun daden? Aangezien er zelden een verandering is in hun gedrag als ze kwaad doen, is het begrijpelijk dat ze geen greintje zelfbewustzijn hebben. Onderzoek laat echter iets heel anders zien.

Het eerste wat duidelijk moet zijn is dat de narcistische persoonlijkheidsstoornis binnen een spectrum valt. Als gevolg daarvan vertonen sommige mensen slechts bepaalde kenmerken, terwijl andere mensen meer intense en pathologische kenmerken vertonen.

De wetenschap beweert dat de meeste van deze individuen zich bewust zijn van wie ze zijn en het accepteren. Dat komt omdat zij er geen probleem in zien. Een van de meest onthullende en overtuigende studies (Engelse link) over dit onderwerp werd uitgevoerd door Dr. Erika Carlson en haar collega’s aan de Universiteit van Washington (VS).

De studie was gebaseerd op drie eerdere onderzoeken waarbij talrijke analyse-instrumenten werden toegepast in een grote steekproef van gevallen. De resultaten werden gepubliceerd in het Journal of Personality and Social Psychology. Daaruit bleek het volgende:

Ze vinden zichzelf leuk zoals ze zijn, zelfs de slechte kanten

Als je je ooit hebt afgevraagd of narcistische mensen zich bewust zijn van hun narcisme, dan is het antwoord ja. Ze weten het. Dr Carlson’s onderzoek heeft verschillende dingen aangetoond. Het eerste is dat narcisten zichzelf als intelligenter (Engelse link), aantrekkelijker en competenter zien dan de rest.

In feite vinden ze dat ze zeer positieve eigenschappen bezitten en aarzelen ze niet om dat te verklaren. Het tweede aspect van belang is dat ze

zich ervan bewust zijn dat ze persoonlijkheidskenmerken hebben die negatief kunnen zijn. Zij geven inderdaad toe dat zij impulsief en arrogant zijn, en dat zij geneigd zijn hun kwaliteiten te overschatten. Ze accepteren ook dat ze dominant en manipulatief zijn.

Voor narcisten vormt dit alles echter geen probleem. Narcisten weten precies hoe ze zijn, maar ze zien een voordeel in hun eigenschappen, gebreken of beperkingen.

Een narcist heeft het niet nodig om als een goed mens te worden beschouwd. Ze geven er de voorkeur aan succesvol te zijn en bewonderd te worden.

Ze zijn zich bewust van hun reputatie, maar zien anderen als het probleem

Narcisten weten heel goed hoe anderen tegen hen aankijken. Ze zijn zich bewust van hun reputatie. Toch ligt het probleem in hun ogen bij anderen; nooit bij henzelf. Zij geloven dat anderen gewoon niet waarderen hoe uitzonderlijk zij zijn.

Zij denken dat de rest van de wereld te naïef en te simpel is en zich niet realiseert wat zij waard zijn. Omdat zij, in hun innerlijk universum, eigenschappen bezitten die hen geschikter maken voor onze samenleving dan wie dan ook. In feite zien zij zichzelf als overlevers, als mensen die beter zijn voorbereid op de overwinning.

Zij voelen zich gerechtvaardigd om degenen die zij als zwakker beschouwen uit te buiten, omdat de wereld volgens hen nu eenmaal zo in elkaar zit. Immers, alleen de sterksten overleven en zij geloven dat zij de juiste eigenschappen hebben om dat te doen.

Narcisten bouwen een reeks mentale verhalen op die hen in staat stellen hun gedrag te rationaliseren en te rechtvaardigen. Ze weten hoe anderen naar hen kijken en zijn zich bewust van hun gedrag, maar ze zien er geen probleem in. Ze zien het als een middel om een doel te bereiken.

Narcisme
Mensen die zichzelf beschouwen als iemand die meer rechten heeft dan de rest zijn manipulatief en tegenstrijdig. Dit is een persoonlijkheidspatroon dat geassocieerd wordt met narcisme.

Zijn narcisten zich bewust van hun narcisme? Ja, maar het kan ze niet schelen.

Onderzoekers hebben verschillende theorieën over waarom narcisten niet geïnteresseerd zijn in, en het niet kan schelen dat ze deze eigenschap bezitten. Sommigen beweren dat narcistische mensen echt wel weten dat ze narcistisch zijn en het misschien gewoon verkeerd begrijpen.

Sterker nog, in plaats van hun gedrag als pathologisch te zien, zien ze het als positief. Arrogant, controlerend of egoïstisch zijn is een voordeel voor hen. Er is echter een andere verklaring die veel interessanter is. Het gaat om zelfverificatie theorie. Deze beweert dat narcisten hun meta-percepties reconstrueren zodat ze altijd positief zijn en hun ego beschermen.

Het drijft hen om absoluut alles te rechtvaardigen. Als je bijvoorbeeld tegen een narcist zegt dat hij geen goed mens is, zal hij niet aarzelen om je te vertellen dat je jaloers bent. Als je ze vertelt dat hun narcistische trekjes ongezond zijn en alleen maar leiden tot asociaal gedrag, zullen ze volhouden dat dit de manier is waarop succes wordt bereikt in de samenleving. En zo gaat het maar door.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Bleske-Rechek A, Remiker MW, Baker JP. Narcissistic men and women think they are so hot-But they are not. Personality and Individual Differences. 2008;45:420–424
  • Bradlee PM, Emmons RA. Locating narcissism within the interpersonal circumplex and the five-factor model. Personality and Individual Differences. 1991;13:821–830
  • Carlson, E. N., Vazire, S., & Oltmanns, T. F. (2011). You probably think this paper’s about you: narcissists’ perceptions of their personality and reputation. Journal of personality and social psychology101(1), 185–201. https://doi.org/10.1037/a0023781

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.