Zeven lessen die Walter Riso ons meegeeft

Toen ik zeventien jaar oud was ontmoette ik Walter Riso. Ik herinner me nog dat ik door een moeilijke periode ging in mijn liefdesleven en dat ik toen het boek The Limits of Love in handen kreeg. Dit boek hielp mij om mijn ogen te openen voor bepaalde aspecten in mijn persoonlijke leven en in te zien hoeveel fouten ik hier eigenlijk in maakte, zowel ten opzichte van mijn partner destijds als ten opzichte van mezelf.

Ik had de hyper-romantische ideeën die de maatschappij ons probeert wijs te maken helemaal in me opgenomen, tot ik erachter kwam dat deze ideeën in de meeste gevallen veel meer kwaad doen dan een hoop andere kwade dingen in deze wereld.

Walter Riso is niet alleen een schrijver, maar ook een klinisch psycholoog, een deskundige op het gebied van cognitieve psychologie, een leraar en een begeleider.

Na het lezen van The Limits of Love was ik geïnteresseerd geraakt om ook enkele van zijn andere werken te lezen – ongeveer twintig gepubliceerde boeken – en zelfs tot op de dag van vandaag is Walter Riso een van de auteurs die de grootste invloed op mijn leven hebben gehad.

In dit artikel zal ik proberen om enkele van de lessen waar ik in mijn leven op zowel persoonlijk als professioneel vlak het meest aan heb gehad samen te vatten, hoewel ik jullie aanraad om je alsnog zelf verder te verdiepen in zijn denkwijze.

De gevaren van aanhankelijkheid

Riso vertelt ons dat aanhankelijkheid inhoudt dat je een obsessieve band met iets of iemand hebt. Wanneer we ergens gehecht aan raken, zijn we vaak geneigd te denken dat deze persoon of dit voorwerp ons helemaal gelukkig kan maken, ons een gevoel van zekerheid kan bieden en vooral dat deze persoon of dit voorwerp betekenis zal geven aan ons leven.

In werkelijkheid is dit natuurlijk een vals idee dat voorkomt uit de hyper-romantische ideeën waar onze maatschappij van uitgaat en ervoor kan zorgen dat iemand een vorm van pathologische jaloezie, emotionele afhankelijkheid, een gebrek aan identiteit en nog veel meer problemen ontwikkelt.

Er zijn meerdere manieren om erachter te komen of je te gehecht bent aan iets of iemand:

• Door een manier te bedenken om te achterhalen of je verlangen onverzadigbaar is of niet: als je nooit tevreden bent en altijd meer nodig hebt, dan heb je last van aanhankelijkheid.
• Als je de controle over jezelf verloren bent: als je je eigen gedrag niet meer onder controle hebt, dan ben je een slaaf van je eigen aanhankelijkheid.
• Als je je uitermate ongemakkelijk voelt wanneer het object waar je naar verlangt niet binnen je bereik is.
• Als je gehecht blijft aan deze persoon of dit voorwerp, zelfs als je weet dat dit jou alleen maar kwaad doet.

Zijn vs. hebben

Een van de geheimen om persoonlijke groei te bereiken, is weten hoe je jezelf kunt waarderen zoals je bent, omwille van je eigen waarden, principes en essentie en niet omwille van je bezittingen.

Wanneer we onszelf waarderen op basis van onze bezittingen, dan plaatsen we ons geluk buiten onszelf, waardoor we altijd afhankelijk zullen zijn. We moeten ons bewust zijn van het gegeven dat we veel meer zijn dan de dingen die we hebben en dat we waarde moeten hechten aan de persoon die we zijn.

De ideale ik en de echte ik

Onze onzekerheid ontstaat altijd in de ruimte tussen onze ideale zelf en onze echte zelf. De echte ik is wat ik ben, terwijl de ideale ik de persoon is die ik op een dag zou willen worden.

Het probleem is dat we vaak geen duidelijk beeld hebben we van onze echte zelf en dat we de neiging hebben om onszelf af te straffen, door ons alleen maar bezig te houden met onze tekortkomingen, zonder oog te hebben voor onze deugden. Daarentegen stellen we tegelijkertijd ook onrealistische en veel te veeleisende doelen voor onszelf, waardoor de afstand tussen onze echte ik en onze ideale ik veel te groot voor ons wordt.

Liefde vs. obsessie

Dingen zeggen als ‘ik denk alleen nog maar aan jou’, ‘alles om mij heen herinnert mij aan jou’, of ‘ik kan niet zonder je’ zijn tekenen van een obsessie en niet van liefde. Wanneer er sprake is van een obsessie, dan is er geen ruimte meer voor liefde.

Het is belangrijk dat geliefden leren om van elkaar te genieten, opgewonden te raken over elkaar, zonder afhankelijk te zijn van elkaar en natuurlijk zonder daaraan hun eigen identiteit te verliezen. We zijn allemaal individuen die ervoor hebben gekozen om onszelf te binden aan een andere persoon en we moeten in staat zijn om onszelf op elk gegeven moment weer los te maken.

Op elkaar lijken zodat de liefde kan overwinnen

De uitspraak ‘opposites attract’ is veel eerder een mythe dan een realiteit. In werkelijkheid is het namelijk zo dat er sprake moet zijn van overeenkomsten tussen twee mensen om de relatie te kunnen laten slagen. Het is duidelijk een kwestie van overeenkomsten op de meest fundamentele vlakken, de manier van denken, de waarden, de overtuigingen en de essenties, en niet wat betreft oppervlakkige aspecten zoals persoonlijke voorkeuren of hobby’s.

Eerst verliefd worden op jezelf

De maatschappij leert ons dat we opofferingen moeten maken en eerst moeten zorgen voor de mensen om ons heen voordat we voor onszelf gaan zorgen, terwijl Riso ons leert dat we zelf eigenlijk onze belangrijkste klant zijn.

We moeten leren om van onszelf te houden en hier hebben we vier steunpilaren voor nodig:

• een gezond eigenbelang, zonder jezelf te kwellen, te veel af te straffen of onbereikbare doelen aan te praten;
• een positief zelfbeeld, dat gebaseerd is op je eigen criteria en niet de criteria die de maatschappij jou oplegt;
• jezelf prijzen voor je successen en prestaties;
• en een goede dosis zelfvertrouwen.

Jezelf op je gemak voelen met emotionele eenzaamheid

De maatschappij probeert ons wijs te maken dat alleen zijn betekent dat je niet volledig kan zijn, waardoor velen van ons medelijden hebben met mensen die alleen naar de film gaan of op een terrasje zitten.

Eenzaamheid is echter helemaal zo slecht nog niet: eenzaamheid geeft ons de kans om tijd met onszelf door te brengen, om nieuwe ideeën te ontwikkelen en volledig vrij te zijn.

In werkelijkheid zal eenzaamheid jou alleen kwaad doen als je overtuigd bent van het idee dat jouw persoonlijke prestaties afhangen van het feit of je wel of geen partner aan je zijde hebt. En dit is niets meer dan een vals idee dat door de maatschappij in stand wordt gehouden. Daarom is het dus goed om tijd alleen door te brengen, waarin we zelf ons enige gezelschap kunnen zijn. Het is zelfs goed om dit ook af en toe te doen als je een wel een partner hebt, zodat je bevriend kunt worden met eenzaamheid in plaats van er bang voor te zijn.