Zelfonthulling: hoeveel intimiteit deel je met anderen?

Om sterke en betekenisvolle banden op te bouwen, heb je de neiging om aan zelfonthulling te doen. Met andere woorden, je geeft bepaalde aspecten die je als vertrouwelijk beschouwt, door aan een andere persoon. Hoe ver moet je echter gaan?

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Zelfonthulling definieert je vermogen om privé-informatie met anderen te delen, de soorten ervaringen, gedachten en verlangens die voor jou het meest persoonlijk zijn. Het kan echter een tweesnijdend zwaard zijn.

Aan de ene kant is het bijvoorbeeld algemeen bekend dat de beste relaties die zijn waarin je jezelf toestaat een deel van dit ‘gevoelige materiaal’ door te geven aan een ander, omdat het vertrouwen betekent. Aan de andere kant weet je vaak niet wat je moet delen en waarover je moet zwijgen. Want door je open te stellen voor anderen, loop je ook het risico verraden te worden.

Daarom lijken zoveel mensen zo terughoudend en gereserveerd. Ze willen niet het risico lopen om bedrogen te worden.

Dit gevoel schept afstand en maakt het moeilijk om verrijkende verbanden te leggen. Toch zijn er mensen die met een open hart door de wereld lopen. Ze delen en zeggen alles zonder filters of voorzorgsmaatregelen. Dat betekent natuurlijk ook dat ze vaak teleurgesteld zijn.

Interessant is dat de wetenschap beweert dat degenen die zeggen wat ze voelen en anderen vertellen wat ze willen, doorgaans een betere psychologische gezondheid genieten. Laten we dat eens van dichterbij bekijken.

Zelfonthulling

Zelfonthulling is een concept dat in 1973 door Altman en Taylor werd geïntroduceerd als resultaat van onderzoek naar interpersoonlijke relaties (Engelse link). Volgens dit concept bevordert de geleidelijke openbaring van gevoelens en persoonlijke ervaringen zowel het gevoel van vertrouwen als de kennis die je van iemand anders hebt.

Het is alsof je een spoor van broodkruimels achter je laat, zodat de andere persoon ze oppakt en je afbeelding kan repliceren. Zo krijgen ze een idee van hoe je bent en welke ervarings- en persoonlijkheidselementen jou definiëren. Zelfonthulling vereist dat je psycho-emotionele openheid beoefent en informatie deelt. Je voert het uit door een filter van oprechtheid. Zonder dit is er geen echte band.

Toch zijn er altijd opmerkelijke interindividuele verschillen. Er zijn bijvoorbeeld mensen die intieme aspecten van hun eigen leven meteen delen met degenen die ze net hebben ontmoet. Dan zijn er mensen die extreem terughoudend zijn.

Ongetwijfeld zijn er ook mensen die zichzelf de vraag stellen: hoe ver moet ik gaan? Wat moet ik wel of niet vertellen aan deze persoon die ik net heb ontmoet?

Zelfonthulling is de hoeksteen van emotionele intimiteit

Wil je een romantische relatie of een verrijkende vriendschapsband aangaan? Als dat zo is, moet je zelfonthulling oefenen. Inderdaad, je moet bepaalde privé-aspecten van jezelf delen met je nieuwe partner of vriend. Om sociale en emotionele banden te vormen, moet je in feite zowel je geest als je hart openen.

Je kunt je afvragen of dit betekent dat je verplicht bent jezelf bloot te geven. In feite vereist elke relatie een geloofsdaad, wat betekent dat je twee nogal specifieke dimensies moet beoefenen. Dit zijn wederkerigheid en zelfonthulling. Ze vormen een emotionele intimiteit waarin je ineens een prachtig emotioneel onderkomen bouwt waar je helemaal op elkaar ingespeeld bent.

Waargenomen ongelijkheid: wanneer je meer onthult dan zij doen?

De Universiteit van Amsterdam (Nederland) deed in 2018 een interessant onderzoek (Engelse link). In dit onderzoek werd onderzocht hoe zelfonthulling niet alleen dient om sociale relaties op te bouwen.

In feite is het ook de sleutel tot het ontrafelen van de ontwikkeling en het onderhoud van romantische en vriendschapsrelaties. Met andere woorden, het stelt je niet alleen in staat om contact te maken met anderen, maar het is ook noodzakelijk om die relaties te onderhouden en te verzorgen.

Soms doet zich echter een terugkerend fenomeen voor. Dit is ervaren ongelijkheid. Het ontstaat wanneer je merkt dat je veel meer met anderen deelt dan zij met jou. Het betekent niet noodzakelijk dat ze volledig niet-communicatief zijn. Alleen zeggen ze soms niet wat ze voelen en verandert hun zelfonthulling in een verkeerde voorstelling van zaken.

Deze situaties doen, zoals je je goed kunt voorstellen, pijn. Het valt echter niet te ontkennen dat welzijn en interpersoonlijk geluk een constante uitwisseling van oprechte gedachten en gevoelens vereisen. Met andere woorden, hoe meer intimiteit, hoe meer binding.

Hoeveel moet je delen met anderen?

Zelfonthulling, of je openstellen voor anderen door je persoonlijke gegevens te delen, heeft niet alleen invloed op je relaties. Het heeft ook invloed op je psychisch welbevinden. In staat zijn om over persoonlijke aspecten van jezelf te praten, betekent dat je anderen kunt vertrouwen. Dat laatste is nodig omdat het gezond en heilzaam voor je is.

Aan de andere kant, als je kiest voor geheimhouding, maakt het wantrouwen en sociale angst los die je op de een of andere manier zullen schaden. Niemand kunnen vertrouwen isoleert je en maakt je eenzaam.

In feite is het het beste om op de een of andere manier niet tot het uiterste te gaan. Daarom moet je je niet volledig openstellen voor iemand die je niet echt kent, en ook niet kiezen voor kilheid en emotionele afstand.

Het geheim zit in wederkerigheid. Dit betekent dat je de neiging zult hebben om net zoveel te delen als zij met je delen. Je zult inderdaad zoveel onthullen als je gelooft en nodig hebt, waarbij je afweegt of de persoon voor je je vertrouwen, oprechtheid en empathie biedt. In feite is dat de sleutel tot gezonde relaties.