Woede kan je gedachten beheersen

Woede is een emotie die jouw gedachten, woorden en handelingen kan kapen. Het is een vorm van verdediging die zich, wanneer het niet goed wordt ingezet, tegen je kan keren en een hoop schade aan kan richten, met name wanneer je het de vrije loop laat.

Hoewel we er misschien niet van houden, hebben we allemaal keer op keer geleerd dat we het niet kunnen vermijden. Het heeft zich geëvolueerd als een natuurlijk hulpmiddel dat gebruikt kan worden om waargenomen onrechtvaardigheden te confronteren. Bijvoorbeeld, wanneer een kind enorm loopt te klagen en beweert dat zijn broertje of zusje iets van hem heeft afgepakt, dan is dit een manier om zijn eigen belang te doen gelden en te voorkomen dat zijn integriteit ondermijnd wordt. Het probleem met woede ontstaat wanneer het kind zich niet over zijn driftbui heen kan zetten.

Met andere woorden, als het kind vast blijft zitten in het idee dat zijn broertje of zusje een stuk speelgoed van hem heeft afgepakt, dan raakt zijn fysiologische en cognitieve systeem gevangen in een spiraal van negatieve gedachten en gevoelens die hem ervan weerhouden verder te gaan.

De kwetsbaarheid die schuilgaat achter woede

We houden er niet van om woede te laten zien in het openbaar, omdat we denken dat we onszelf hiermee verlagen. We zijn bang om het uit te drukken, waardoor we het vaak alleen thuis laten zien, aan de mensen die ons kennen, omdat we denken dat zij ons er niet voor zullen veroordelen.

Als woede op de juiste manier wordt gehandhaafd, dan is het niet goed zichtbaar voor de buitenwereld. Zoals we echter al meerdere malen hebben gezegd, kan het uitdrukken van je woede je voorzien van informatie over de dingen die je dwarszitten. Het helpt je om jezelf te onderzoeken en je evenwicht te vinden.

De voornaamste reden waarom we het uitdrukken van woede afstraffen, is dat we het verwarren met razernij, of het overdreven of ongecontroleerd uitdrukken van hetgeen ons stoort. Met andere woorden, we stellen ontploffen en schreeuwen gelijk aan fronsen wanneer iets ons stoort.

In werkelijkheid is woede echter niet hetzelfde als razernij. Het laatste houdt in dat we onze woede niet goed kunnen beheersen. Wanneer je je woede te lang opkropt, creëer je uiteindelijk met één korreltje zand een heel strand. En dat is wanneer je scène schopt.

Wanneer je niet in staat bent om de dingen die je dwarszitten te erkennen en uit te drukken, dan veranderen ze in een krachtige mengelmoes van emoties die controle krijgt over je hele geest, brein en lichaam.

Waarom? Omdat je al je aandacht richt op een enkele gebeurtenis, tot het een ware sneeuwbal van emoties wordt die alsmaar groter en groter wordt.

Begrijpen en uitdrukken, de eerste stap om af te koelen

Wanneer je jezelf bewust maakt van je gevoelens en emoties, ben je een stap dichterbij om deze gevoelens en emoties te handhaven en er op een nuttige in plaats van schadelijke manier gebruik van te maken. Je kunt een einde maken aan je woede door jezelf uit te drukken en jezelf te bevrijden van die emotionele last die jou een negatief humeur bezorgt en je evenwicht verstoort.

Teruggaand op het voorbeeld van het kind wiens speelgoed was afgepakt, het is handig om na te denken over normale manieren om gelijkheid te bewerkstelligen door middel van protest en om de vrijheid die geschonden was weer te herstellen.

Zoals we eerder echter ook al aangaven, wanneer woede gebaseerd is op een fysieke of psychologische bedreiging, dan is het belangrijk om deze gevoelens en emoties om te zetten in woorden. Doe je dit niet, dan zullen gedachten en handelingen die negativiteit bevorderen zonder het probleem op te lossen je de baas worden.

De anatomie van een emotioneel, woedend brein

Wanneer je waarneemt dat jij of iets wat voor jou persoonlijk van belang is onrecht wordt aangedaan, dan ontvangt het limbische systeem (de amygdala en de daaraan verbonden structuren) een vonk waarmee de motor in werking wordt gezet.

Met andere woorden, dit soort voorvallen activeren het zenuwstelsel om het lichaam en de geest voor te bereiden om over te gaan tot actie. De neocortex is verantwoordelijk voor het beoordelen en voorbereiden van een manier van handelen die gepast is voor de situatie.

Het limbische systeem laat catecholamines vrij, die ons helpen om snel en vastberaden te reageren. Op dit soort momenten, wanneer de activering van dit soort reacties erg hoog is, kun je het gevoel hebben alsof je in brand staat. Je wangen worden warm, je knokkels worden wit en je gedachten razen.

In de tussentijd, scheidt de bijnier adrenaline uit, wat ons voor een langere tijd voorbereid op actie. Deze overgevoeligheid kan de geest volledig beheersen, welke de neiging heeft om te teren op de spiraal van negatieve gedachten.

Dat wil zeggen, alleen al de kleinste aanraking kan ervoor zorgen dat je een meter in de lucht springt, waardoor je woede zich alsmaar opstapelt, waardoor je cognitieve vermogen nog meer beperkt raakt, aangezien je niet meer goed kunt redeneren. Dit zorgt ervoor dat je de gedachten die een verergering van je woede tegen zouden kunnen gaan onderwaardeert.

Om woede te kalmeren, moet je emotioneel afstand nemen

De sleutel tot het op de juiste manier beheersen van woede is om je agitatie te verzachten. Dit kun je op twee manieren doen:

• Lichamelijk en emotioneel afstand nemen van de situatie om te voorkomen dat je over wordt genomen door adrenaline en dat deze adrenaline gaat teren op je prikkelbaarheid.
• Je innerlijke dialoog afkappen, of met andere woorden, jezelf afleiden en de gedachten die je geest beheersen niet te veel macht geven.

Daarom zeggen wij dat woede een emotie is die je gedachten verleidt, die je ervan overtuigt dat datgene waar je boos over werd de oorsprong is van al het slechte in je leven.

Door de ene na de andere vijandige gedachte in je op te laten komen, ontstaat er een reeks angstgevoelens die alsmaar blijft groeien en die op een gegeven moment overgaat in razernij. Door deze kettingen in twijfel te trekken, kun je de beelden in je hoofd die jou zo veel onrust bezorgen kalmeren.

Door het vuur niet meer te doen oplaaien, zal het beetje bij beetje doven, en kun je de situatie aanschouwen zonder die kettingen in je hoofd waar je voorheen door beheerst werd. Dit is de eerste stap naar een goed emotioneel welzijn.

Verder leesmateriaal:

Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence. Bantam Books.