Wetenschappers beweren dat anorexia de hersenstructuur kan veranderen

Als anorexia niet behandeld wordt, kan het zeer ernstige gevolgen hebben voor hersengebieden zoals de grijze stof. In feite zijn eetstoornissen (ED's) een van de gevaarlijkste aandoeningen en, helaas, een van de meestvoorkomende.
Wetenschappers beweren dat anorexia de hersenstructuur kan veranderen

Laatste update: 20 augustus, 2022

De pandemie markeerde het beginpunt van een verontrustende trend: namelijk een toename van het aantal ziekenhuisopnamen voor eetstoornissen (ED’s). Ze komen zelfs voor bij kinderen onder de 12 jaar. Men mag niet vergeten dat anorexia niet zomaar een psychische aandoening is. Bovendien weten we nu dat anorexia de hersenstructuur kan veranderen.

Anorexia is een klinische realiteit met een aanzienlijke invloed op de gezondheid van de patiënt. Het heeft ook gevolgen voor familieleden die getuige zijn van de lichamelijke achteruitgang van de lijder, het verlies van spiermassa, uitdroging, droge huid, haaruitval, flauwvallen, en blijvende vermoeidheid.

Veel van deze jonge mensen aarzelen om hulp te vragen. Het is vaak een gebrek aan bekendheid met de ziekte, samen met het feit dat ze geleidelijk afglijden naar depressieve toestanden en verwrongen gedachten, die hen ervan weerhouden hulp te zoeken. Maar als anorexia niet vanaf het begin behandeld wordt, kunnen ernstige gevolgen blijvend zijn.

Hersenen
Hoewel het waar is dat anorexia een ernstige aandoening is en corticale verdunning kan veroorzaken. Het omkeerbaar als het vroeg behandeld wordt.

Anorexia kan de hersenstructuur veranderen

Dit is een recente ontdekking. Ze kwam tot stand dankzij een gedetailleerde studie (Engelse link) van de Universiteit van Bath (VK ) die door verschillende internationale organisaties werd gesteund. Bij dit project werden 2.000 vooraf gemaakte hersenscans van mensen met en zonder anorexia geanalyseerd.

Sommigen van hen waren in de herstelfase en volgden een gezonde levensstijl. Hoofdonderzoeker, Dr. Esther Walton, van het Departement Psychologie van de Universiteit van Bath, legde uit dat de studie een langdurig en nauwgezet werk was. Universiteiten en medische centra uit de hele wereld werkten aan het proces mee. Ze legden vervolgens een aantal uiterst onthullende gegevens bloot.

Deskundigen waarschuwen dat het van cruciaal belang is dat patiënten op een veilige manier weer op gewicht komen, om zo de gevolgen te beperken die verhongering zelf kan hebben op zowel het lichaam als de hersenen.

Krimpen van de hersenen door anorexia en de effecten ervan

De eerste aanwijzing voor de effecten van anorexia op de hersenen die de studie vond was een vermindering van corticale oppervlakte, dikte, en ook subcorticaal volume. Met andere woorden, een vermindering van de grijze stof, en een verlies van hersencellen en de verbindingen ertussen. Het betekent een kleiner totaal volume van de hersenen.

Dit hersengebied speelt een sleutelrol bij de verdeling van zenuwinformatie. Het fungeert als schakelbord en als map van alles wat er in de hersenen gebeurt: bewegingen, geheugen, emoties, communicatie, besluitvorming, enz.

Op het neurologische en gedragsniveau van lijders aan anorexia nervosa die geen behandeling krijgen, zijn de volgende symptomen te zien:

  • Vermindering van zuurstof in de hersenen.
  • Verandering van neurotransmitters.
  • Verhoogd risico op het ontstaan van vroege dementie.
  • Verschijnen van toevallen en rustelozebenensyndroom.
  • Veranderde reactie in hersengebieden die deel uitmaken van het beloningscircuit.
  • Obsessief, irrationeel gedrag en moeite met denken als gevolg van deze neurologische veranderingen.

We weten nu dus dat anorexia de hersenstructuur kan veranderen, maar waarom gebeurt dit? Nog belangrijker, is het onomkeerbaar?

De oorzaak van de hersenverandering

Schokkend ontdekten de onderzoekers dat anorexia de hersenen meer aantast dan welke andere psychiatrische aandoening ook. We weten dat depressie, obsessief-compulsieve stoornis, stress, en schizofrenie (Spaanse link) verschillende hersengebieden veranderen. Deze ontdekking benadrukt echter de ernst van eetstoornissen (EDs).

De reden voor de afname van de grijze stof ligt in de body mass index (BMI). In feite verandert hoge ondervoeding de neurobiologie van de patiënt, waardoor die langzaam en geleidelijk verzwakt.

Verhongering veroorzaakt dat het lichaam dringend voedingsstoffen aan de spieren en zelfs aan het hart onttrekt. Als de persoon lange tijd aan anorexia lijdt, breken de neuronen van de grijze massa geleidelijk af.

Vrouw in therapie
Multidisciplinaire zorg bij anorexia is de sleutel tot het vermijden van onherstelbare gevolgen in lichamelijke en hersengezondheid.

Vroege behandeling vermindert hersenafwijkingen

Weten dat anorexia de hersenstructuur kan veranderen is alarmerend. Het is ook schokkend te vernemen dat de gezondheid van deze jongens en meisjes zich kan vertalen in chronische gevolgen, zoals nier-, bot-, of hartproblemen. In alle gevallen is vroegtijdige aandacht voor de stoornis doorslaggevend.

In feite kunnen niet alleen al deze veranderingen in de gezondheid voorkomen worden, maar ook eventuele hersenbeschadiging kan ongedaan gemaakt worden. Zelfs de grijze massa kan namelijk zijn oorspronkelijke dichtheid terugkrijgen.

De onderzoekers ontdekten dat grote verminderingen in de hersenstructuur hersteld werden naarmate de patiënt vorderde in therapie en herstel. Daarom is het van vitaal belang nogmaals het belang te benadrukken van vroegtijdige zorg voor dit type eetstoornis.

De remissie van anorexia komt alleen als de lijder een multidisciplinair behandelingsprogramma onderneemt. In deze plannen combineert men het voedingsaspect, psychologische therapie (individueel en in groepsverband), en medische zorg. Vaak is het ook nodig dat antidepressiva of antipsychotica worden voorgeschreven. Dat gezegd hebbende, elk geval is uniek en vereist persoonlijke aandacht.

Het belang van steun

Het is belangrijk te bedenken dat het bij anorexia niet alleen om problemen met eten gaat. Het is een aandoening waarbij de lijder vecht tegen problemen met zelfwaardering, eigenwaarde, angst en stress. Bovendien geeft een patiënt met een eetstoornis (ED) niet altijd toe dat hij een probleem heeft, en daarom is steun van de omgeving essentieel.

Als je een vriend of familielid hebt die een slechte relatie met eten heeft, wees dan waakzaam. Probeer ze hun realiteit in te laten zien en de noodzaak om gespecialiseerde hulp te vragen. Steun ze ten slotte, maar veroordeel ze niet.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Esther Walton, Fabio Bernardoni, Victoria-Luise Batury, Klaas Bahnsen, Sara Larivière, Giovanni Abbate-Daga, Susana Andres-Perpiña, Lasse Bang, Amanda Bischoff-Grethe, Samantha J. Brooks, Iain C. Campbell, Giammarco Cascino, Josefina Castro-Fornieles, Enrico Collantoni, Federico D’Agata,  Brain Structure in Acutely Underweight and Partially Weight-Restored Individuals with Anorexia Nervosa – A Coordinated Analysis by the ENIGMA Eating Disorders Working Group. Biological Psychiatry, 2022; DOI: 10.1016/j.biopsych.2022.04.022

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.