De wereld van hooggevoelige mensen

Een gevoelig persoon heeft zijn of haar eigen taal: de taal van gevoelens. Het is een zeer intieme en opmerkzame taal, waarin het hart altijd gespannen en kwetsbaar is. Desondanks weten hooggevoelige mensen heel goed dat kwetsbaarheid een uitzonderlijke gave kan zijn. Het is als een mentale spier die ontzettend krachtig is, maar ook gevaren kan opleveren. Om de risico’s te minimaliseren, hebben zij een krachtig middel tot hun beschikking: emotionele intelligentie.

Een hooggevoelig persoon is er altijd, verborgen en zelfs volledig opgaand in het menselijke landschap. Tegelijkertijd weten we allemaal dat het niet makkelijk is om in een wereld te leven die vereist dat we allemaal hetzelfde zijn, dat we op dezelfde manier reageren, dat we de realiteit door dezelfde lens bekijken… Alsof we allemaal dezelfde bijsluiter hebben en dezelfde emotionele taal spreken.

De dagelijkse gang van zaken neemt voor hooggevoelige mensen vaak de vorm aan van een egelrug of de prikkelige steel van een roos. Alles doet net wat meer pijn en is, tegelijkertijd, spannender. Dit kan raar zijn voor iemand die niet bekend is met dit type gevoeligheid. We hebben het over het soort respectloze en onbewuste persoon dat zonder na te denken zou zeggen ‘je neemt alles gewoon veel te serieus. Je moet wat harder worden, een beetje normaal doen.’

Maar hoe? Volgens bepaalde teksten, zoals de tekst van dr. Ted Zeff in zijn boek Overlevingsgids voor Hoog Sensitieve Personen, hebben hooggevoelige mensen een hypergevoelig zenuwstelsel. Ook is het zo dat sommige gebieden van hun hersenen functioneren met een hogere intensiteit. Dit geldt in het bijzonder voor de insula en andere hersengebieden die gerelateerd zijn aan empathie en emotionele reactiviteit.

Het is niet mogelijk om ‘wat harder’ te zijn als je hersenen hebt die via een andere frequentie zijn afgestemd op de wereld. Niemand kan iets zijn wat hij niet is, noch kunnen we het volume omlaag draaien van onze eigen emoties wanneer deze ons overweldigen. We kunnen onze emoties niet controleren wanneer onze ziel tot ons spreekt, en de realiteit plotseling ongelooflijke kleurschakeringen onthult die alleen wij kunnen zien.

Hooggevoelige mensen en het hoge volume van hun omgeving

Velen van ons hebben wel een vriend of kennis over wie we liefdevol zeggen dat hij ‘gevoelig’ is, dat je ‘wel naar hem kunt kijken, maar hem niet kunt aanraken.’ Zijn verfijnde reuk- of tastzin trekt onze aandacht. Er zijn bepaalde stoffen die hij niet kan dragen omdat ze ongemakkelijk zitten, jeuken, of hem allergische reacties geven.

Soms kan een simpel kneepje of een net iets harder geluid hem intense pijn bezorgen. Hooggevoelige mensen zijn de mensen die naar feestjes en bijeenkomsten gaan maar zich uiteindelijk in de hoek verstoppen, al wensend dat ze thuis waren gebleven.

Volgens Judith Orloff, psychiater, en auteur van Emotionele Vrijheid, is de drempel van zintuiglijke waarneming anders bij hooggevoelige mensen. Sterker nog, elke prikkel wordt vermenigvuldigd met 50. Dit betekent echter niet dat alles pijnlijk is. Deze delicate opmerkzame en emotionele drempel heeft het vermogen om zich op zeer intense wijze af te stemmen op de schoonheid van het leven. De meesten van ons missen dit type schoonheid volledig.

Hooggevoeligheid een gave noemen is dus geen vergissing. Het is echter waar dat het voor hooggevoelige mensen van belang is dat ze weten hoe ze de prikkels die ze ontvangen kunnen controleren en op een juiste manier kunnen filteren. Wanneer zij in staat zijn om succesvol gebruik te maken van een beschermend schild om hun zelfvertrouwen en emotionele integriteit in hun omgeving te beschermen, kunnen ze een uitzonderlijk niveau van emotionele volwassenheid bereiken.

Hooggevoelige mensen zijn de mensen die de uniciteit van de details opmerken, die vervulling vinden in stilte en momenten van heilzame eenzaamheid. Op deze stille momenten wordt elke activiteit (vooral artistieke activiteit) opwindend. Als een synesthetische explosie van sensaties, genot, en subtiele emoties die moeilijk is uit te leggen aan de mensen die niet tot die 20% van de bevolking behoren die hooggevoelig is.

De hooggevoelige man en zijn wereld van stilte

Alex bleef na het werk nog even koffieleuten met zijn zus. Hij vertelt haar dat hij de hele dag al met een knoop in zijn maag zit en zich ontzettend uitgeput voelt. Zijn baas had een aantal opmerkingen gemaakt over zijn werk als verkoopdirecteur, kleine puntjes van kritiek waar Alex niet goed mee om kon gaan. Sterker nog, ze beïnvloedden hem dusdanig dat zijn collega’s hem er de hele dag om uitlachten. En dat terwijl hij op kantoor al bekend stond als de ‘drama queen’.

Dit simpele voorbeeld geeft vorm aan een realiteit waar veel hooggevoelige mannen mee te maken hebben. In werkelijkheid is hooggevoeligheid namelijk niet iets dat alleen betrekking heeft op vrouwen. De helft van de hooggevoelige bevolking is man, en heeft sterk te lijden onder de druk van een samenleving die de gevoelige man nog altijd niet geaccepteerd heeft. Onze cultuur laat geen ruimte voor mannen die hun emoties de vrije loop laten, die niet met kritiek kunnen omgaan, die snel huilen, die meer houden van individuele sporten dan van teamsport en die een intense empathie voelen voor de mensen om zich heen.

Ondanks het feit dat hooggevoeligheid inmiddels een welbekend onderwerp is, zijn er veel mensen die er nog altijd niet voor uit durven komen. Ze kijken toe, stilletjes, zonder de aandacht op zichzelf te vestigen en vanaf een veilige afstand om te voorkomen dat ze gekwetst worden. We weten dat ieder van hen op zijn eigen manier aan het overleven is in een wereld vol scherpe randjes. Maar respect en het principe ‘leef en laat leven’ zou in al onze levens belangrijk moeten zijn zodat ieder van ons ware persoonlijke vervulling kan bereiken.