We vertellen over het leven van Franz Kafka

Franz Kafka's persoonlijke leven was net zo "kafkaësk" als zijn schrijven. Hij was een ongewoon gevoelige schrijver die in staat was om de angst van deze tijd met eerlijkheid en diepgang vast te leggen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 08 april, 2019

Aan het einde van de 20e eeuw vroeg een opiniepeiling aan de mensen om te kiezen wie volgens hen de belangrijkste schrijver van het millennium was. Franz Kafka, het kind van Shakespeare, Goethe en Cervantes, won met gigantische afstand. Kafka raakte de mensheid meer dan welke andere auteur ook.

Kafka’s invloed is zo groot dat de term “kafkaësk” in meerdere talen bestaat. Het verwijst naar absurde, beklemmende en verontrustende situaties. Hij was een van die schrijvers die in staat was om een literaire wereld te creëren met een eigen sfeer en unieke codes. In zijn wereld is de logica zowel overtuigend als poëtisch.

Een van de meest opmerkelijke aspecten van zijn werk is de intellectuele eerlijkheid ervan. Franz Kafka was geen retorisch of pretentieus schrijver. Hij vroeg eigenlijk zelfs aan zijn vriend Max Brod om al zijn geschriften te verbranden. Gelukkig heeft Brod het niet gedaan, en het is dankzij hem dat we vandaag de dag kunnen genieten van Kafka’s meesterwerken.

Kafka is niet beroemd geworden door goede marketing of een rijke sponsor. Hij is beroemd vanwege de unieke kwaliteit van elke regel die hij op papier zette.

Het begin van het leven van Franz Kafka

Franz Kafka werd geboren op 3 juli 1883 in Praag, in wat nu Tsjechië is, maar destijds deel uitmaakte van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk. Zijn vader, Hermann, was afkomstig uit een familie van slagers.

Hij was een zakenman en had een goedbetaalde baan toen Franz werd geboren. Zijn moeder, Julie, kwam uit een rijke familie. Ze was beter opgeleid dan haar man, maar ze had weinig invloed op de opvoeding van haar eigen kinderen.

Kafka was de oudste en had vijf broers en zussen. Twee van zijn broers stierven echter voor hun eerste verjaardag. Franz en zijn drie zussen hebben het overleefd.

Misschien is dat wel de reden waarom zijn vader bijzonder autoritair en hard was tegenover Franz. We weten dat de relatie met zijn vader problematisch was, want dit is een prominent en terugkerend onderdeel in zijn geschreven werk.

Franz Kafka studeerde in twee belangrijke en veeleisende joodse scholen. Hij begon op dertienjarige leeftijd met schrijven. We hebben echter niet veel van zijn vroege schrijfsels, omdat de jonge Kafka het meeste van zijn werk verbrandde. Hij was lid van een antiklerikale groepering met de naam Free School Group. Daar begon hij te lezen over filosofie, socialisme en atheïsme.

De opleiding van Kafka

Kafka begon aan de universiteit als scheikundestudent, maar al snel realiseerde hij zich dat dit niets voor hem was. Hij besloot dus om van studierichting te veranderen. Van zijn vader moest hij echter rechten gaan studeren, ook al wilde Franz dat niet.

Het was tijdens zijn universitaire jaren dat hij zijn vriend Max Brod ontmoette. Kafka en Brod bleven goede vrienden, tot aan de dood van Kafka.

Na zijn afstuderen werkte Kafka in verschillende advocatenkantoren. Later kreeg hij een parttime baan bij een verzekeringsmaatschappij. Daar kon hij nauwelijks zijn brood verdienen, maar hij had genoeg tijd om te doen wat hij het liefste deed: schrijven.

Daarom bleef hij er werken tot 1917, toen hij tuberculose kreeg. Het verhaal gaat dat hij de ziekte misschien heeft opgelopen omdat hij graag ongepasteuriseerde melk dronk.

Romantiek en zijn latere leven

Tijdens die jaren had Franz Kafka tumultueuze relaties met de vrouwen die in zijn leven kwamen. Zijn romances begonnen vaak door middel van brieven en eindigden dan plotseling zonder uitleg.

Kafka was een complex persoon met complexe relaties. Zo kon hij er bijvoorbeeld nooit overheen dat zijn geliefde, Felice Bauer, onverschillig reageerde toen hij haar De Gedaanteverwisseling liet lezen.

Van 1917 tot aan zijn dood verbleef Franz Kafka regelmatig in verschillende ziekenhuizen. Hij woonde van 1920 tot 1923 in Duitsland in een poging om afstand te nemen van zijn familie. Een ernstig geval van longontsteking dwong hem echter in 1924 terug te keren naar het huis van zijn ouders.

De conditie van Franz werd erger toen hij eenmaal was aangekomen. Hij werd weer opgenomen in het ziekenhuis en zijn tuberculose verspreidde zich naar zijn strottenhoofd. Zijn keelpijn maakte het te pijnlijk om te eten en na een paar weken, in juni 1924, stierf hij. Hij was slechts 41 jaar oud.

Franz Kafka heeft veel korte verhalen en enkele romans achtergelaten. Zijn bekendste werken zijn Beschouwing, De gedaanteverwisseling en Het slot. Hij liet ook prachtige getuigenissen na in de vorm van brieven aan onder andere zijn zus Ottla, Max Brod en Felice. Zijn nalatenschap zal van invloed zijn op vele generaties na ons.