Wat zijn neuronen en hoe werken ze precies?
Neuronen zijn de fundamentele functionele eenheid van je zenuwstelsel. Onze gedragingen en waarnemingen hebben alles te maken met hoe neuronen werken en met de andere neuronen in wisselwerking zijn. Deze heel kleine zenuwcellen vormen het biologische deel van onze psychologie. Ze zijn de basis van alle emoties en gedachten.
Vóór we verdergaan, moet je één ding weten. Alle neuronen of zenuwcellen hebben dezelfde genetische informatie als de rest van de cellen in je lichaam. Bovendien bevatten ze ook dezelfde basiselementen in hun structuur (membraan, celkern, organellen enzovoort).
Wat de neuronen zo speciaal maakt in vergelijking met andere cellen, is de plek die ze innemen in onze neurale netwerken. Dit is wat hen de basisprocessen laat uitvoeren als informatie ontvangen, verwerken en versturen.
Om te begrijpen wat een neuron of zenuwcel is, moeten we zijn structuur en zijn synaptische functies leren kennen. Die twee dingen zullen je helpen begrijpen waarom ze zich groeperen op een een bepaalde manier. Je zal ook zien ze door je hersenen heen informatie versturen. Vandaag zullen we het dus hebben over de structuur van een zenuwcel en van een synaps.
De structuur van neuronen of zenuwcellen
Er bestaan vele soorten neuronen met verschillende structuren. Toch zijn er nog steeds enkele gemeenschappelijke elementen. De normale structuur van een zenuwcel bestaat uit drie fundamentele delen: het cellichaam (soma), de dentrieten en axonen. Deze samenstelling helpt de neuronen om hun rol uit te voeren. Die rol bestaat uit verbinden en informatie beheren.
Vóór we de drie delen bespreken, is het ook de moeite waar om één vreemd ding te vermelden over het membraan van een neuron. Het is niet op precies dezelfde manier doordringbaar als de andere cellen in je lichaam.
Dat is eigenlijk wat de neuronen in staat stelt om te reageren op de prikkels die het omringen. Het is ook de reden waarom de elektrische impuls die in een neuron gecreëerd wordt, zich naar andere cellen of weefsels kan verplaatsen.
De delen van een zenuwcel
Het centrale deel van een zenuwcel is het cellichaam. Hier gebeurt alle metabole activiteit. In het cellichaam bevindt zich de celkern, samen met andere microstructuren en cellulaire organen die de neuronen in leven houden.
De dendrieten zijn de taken die uit het cellichamen komen, waardoor het cellichaam er net als een boom uitziet. De ontvangst van informatie gebeurt voornamelijk in de dendrieten. Deze bomen van dendrieten hebben ook vertakkingen die het ene neuron verbinden met de axonen van andere neuronen en ermee communiceren.
Neuronen brengen informatie over. Dit komt omdat de dendrieten langs hun volledige membraan neuroreceptoren bezitten. De communicatie verloopt meestal via de route axon-dendriet. Toen bestaan er ook andere wegen (axon-axon of axon-cellichaam).
De axon komt uit het cellichaam vanuit een breder deel dat we de “axonheuvel” noemen. Het neemt de informatie in die de zenuwcel opgenomen heeft. Daarna kan het die informatie op andere neuronen overbrengen. Aan het uiteinde van elke axon bevindt zich het eindstation. Die verbinden de dendrieten met andere neuronen.
De synapsen of de communicatie tussen neuronen
Je begrijpt nu hoe de structuur van de neuronen er uitziet. Dat betekent dat je vervolgens kan leren begrijpen hoe ze met elkaar communiceren. Die communicatie met elkaar gebeurt door middel van de synapsen. Meestal treedt de communicatie langs een verbinding tussen de axon en een dentriet op. We hebben echter al vermeld dat het ook op andere manieren kan optreden.
Op een morfologisch functioneel niveau kan de communicatie met een chemische of met een elektrische impuls optreden. Vooral in het gladde spierweefsel zijn er vele verschillende elektrische synapsen. De meeste synapsen in het zenuwstelsel van zoogdieren zijn echter chemisch.
Elektrische synapsen
Bij elektrische synapsen zijn structuren betrokken die we connexinen noemen. Het zijn ionkanalen die de neuronen samenbrengen. Ze maken het mogelijk dat een elektrische stroom tussen de neuronen loopt.
In vergelijking met de chemische synaps is het voordeel van deze synaps dat het de informatie veel sneller verstuurt. De negatieve kant is dat de kwaliteit en het vermogen van de informatie veel lager is dan bij de chemische soort.
Chemische synapsen
Bij chemische synapsen zijn er stoffen betrokken die we neurotransmitters noemen (bijvoorbeeld dopamine). Het axon-uiteinde is het deel van de zenuwcel die deze stoffen opslaat. Ze wachten tot ze de opdracht krijgen om naar buiten te komen.
Zodra ze zich losmaken van de interstitiële ruimte tussen twee neuronen, haken deze neurotransmitters zich vast aan bepaalde receptoren die de neurale activiteit regelen. We bezitten een grote verscheidenheid aan neurotransmitters. Elke neurotransmitter werkt op een andere manier en heeft een ander effect.
Een diepgaandere studie van de structuren van neuronen en synapsen kan deze processen helpen verklaren. Dankzij onderzoek is de neurowetenschap erin geslaagd om heel diep te graven in de neurale mechanisme van leren, waarnemen, emotie en nog veel meer.