Wat zijn epileptische aura's precies?

Epilepsie is een neurologische aandoening die vaak verwardheid en verlies van bewustzijn veroorzaakt. Er is echter een reeks symptomen die patiënten kunnen herkennen vlak voor een aanval. Vandaag bespreken we de ins en outs van zogenaamde epileptische aura's.
Wat zijn epileptische aura's precies?
María Vélez

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Vélez.

Laatste update: 27 december, 2022

Epilepsie is een neurologische aandoening die het centrale zenuwstelsel aantast. Abnormale hersenactiviteit leidt tot aanvallen, ongewoon gedrag of sensaties, en soms tot verlies van bewustzijn. Samen vormen deze symptomen wat artsen epileptische aanvallen noemen. De gewaarwordingen die iemand voor een aanval ervaart, nog bij bewustzijn, worden epileptische aura’s genoemd.

Epileptische aura’s kunnen een vreemde geur of smaak omvatten, of gevoelens van angst, ongemak, of zelfs welzijn. Epileptische aura’s gebeuren meestal voordat het individu het bewustzijn verliest. In die zin zijn de aura’s positief omdat ze de persoon de kans geven zich te beschermen voordat de aanval begint.

Een afbeelding van de hersenen met daaroverheen elektrische pieken

Wat zijn epileptische aura’s?

Op het niveau van de hersenen zijn epileptische aura’s het resultaat van een veranderde activering in de hersenschors doordat neuronen op een abnormale manier functioneren. Zij doen zich voor in een specifiek deel van een hersenhelft gedurende een korte periode (van enkele seconden tot enkele minuten).

Met andere woorden, de abnormale activering doet zich voor in een concreet functioneel gebied van de hersenen. De kenmerken van de aura zullen afhangen van welk gebied is aangetast.

Omdat de persoon bij bewustzijn is tijdens de aura, met “abnormaal” gedrag in slechts specifieke delen van de hersenen (in vergelijking met een volledige aanval), worden ze beschouwd als partiële aanvallen of focale aanvallen. Bij sommige mensen kunnen focale aanvallen zich ontwikkelen tot een ander soort aanval en leiden tot verlies van bewustzijn.

Soorten aura’s

Hoewel er nog steeds onduidelijkheid bestaat over de indeling van de verschillende soorten epileptische aura’s, zijn deskundigen geneigd ze te groeperen op basis van hun symptomen. Dat komt omdat de symptomen te maken hebben met het specifieke gebied van de hersenen waar de aanval zijn oorsprong vindt.

Autonome aura’s

Wanneer abnormale hersenactivatie optreedt in het autonome systeem, zijn de symptomen onder meer:

  • braken
  • snelle hartslag
  • kippenvel
  • bleke huid

De meest voorkomende symptomen in deze groep zijn epigastrisch. Dit soort symptomen houdt vaak verband met epilepsie in de temporale kwab. Patiënten kunnen zich misselijk voelen, alsof hun maag leeg is, of een drukkend gevoel in de onderbuik ervaren.

Experiëntiële aura’s

Ervaringsgerichte symptomen houden verband met veranderingen in het limbisch systeem en de temporale cortex. Daardoor kunnen deze het geheugen, de emoties en de cognitie beïnvloeden.

Ze kunnen ook perceptieve illusies of zintuiglijke hallucinaties veroorzaken. Deze worden ook wel psychische aura’s genoemd. Het is soms moeilijk te onderscheiden of deze symptomen een psychologische dan wel een zintuiglijke oorsprong hebben.

Amnesieverschijnselen vallen ook in deze categorie, dat is wanneer de patiënt herinneringen vervormt of déjà vu, depersonalisatie, of derealisatie ervaart.

In het geval van emotionele aura’s (geassocieerd met de amygdala in de mediale frontale kwab), beschrijven mensen gevoelens van:

  • droefheid
  • vreugde
  • plezier
  • prikkelbaarheid

Ze kunnen zich ook angstig voelen of bang zijn dat ze een hartaanval zullen krijgen.

Zintuiglijke aura’s

Aura’s die uitsluitend zintuiglijk zijn, beïnvloeden één van de zintuigen. Bijvoorbeeld, aura’s geassocieerd met occipitale of temporale aanvallen kunnen gepaard gaan met glasvochttroebeling, problemen met het zien van bewegingen, of zelfs blindheid.

Wanneer de veranderingen meer complexe visuele gebieden beïnvloeden, kunnen ze visuele hallucinaties of tunnelvisie veroorzaken. Auditieve problemen zijn ook mogelijk, zoals piepen, zoemen of andere geluiden in de oren, of problemen met reuk en smaak.

Pariëtale of frontale epilepsie kan somatosensorische aura’s veroorzaken, die gepaard gaan met onder andere:

Andere soorten aura’s

Deze classificaties van epileptische aura’s leiden nog steeds tot discussie en controverse, omdat aura’s meestal worden gedefinieerd als de gewaarwordingen die patiënten ervaren zonder duidelijke zichtbare tekenen. Toch melden patiënten ook:

  • motorische aura’s
  • cefale aura’s
  • erotische aura’s
  • seksuele aura’s

Bij motorische aura’s kan het gaan om spiersamentrekkingen, fonatoire stoornissen en tics zoals kauwbewegingen. Deze symptomen kunnen echter ook het gevolg zijn van andere aura’s, zoals psychische, autonome, of somatosensorische.

Sommige deskundigen classificeren cefale aura’s als somatosensorische aura’s omdat de bijbehorende symptomen duizeligheid, zwaarte of druk op het hoofd zijn.

Tenslotte bestaan seksuele aura’s uit sensaties in de genitaliën, erotische gevoelens, of zelfs de zogenaamde “orgasmische epilepsie,” die eindigt in een soms pijnlijk orgasme. Sommige deskundigen delen seksuele aura’s in hun eigen categorie in, terwijl anderen ze als autonome aura’s beschouwen.

Een vrouw houdt haar hand tegen het hoofd

Een differentiële diagnose voor epileptische aura’s

Het is belangrijk om te weten dat epileptische aura’s vaak worden verward met andere aandoeningen vanwege de verscheidenheid aan mogelijke symptomen.

Artsen schrijven de symptomen meestal toe aan hart- en vaatziekten of paniekaanvallen. Ze kunnen echter ook een teken zijn van otorinolaryngologische aandoeningen, ernstige psychische stoornissen of zelfs drugsgebruik.

Daarom is het belangrijk om een juiste diagnose te stellen en te werken met deskundigen die over de juiste middelen beschikken. Zij moeten alle symptomen en de daarmee gepaard gaande veranderingen identificeren, net als het soort epilepsie waarmee zij te maken hebben.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Fernández-Torre, J.L. (2002). Auras epilépticas: clasificación, fisiopatología, utilidad práctica, diagnóstico diferencial y controversias. Neurología, 34(10), 977-983.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.