Wat is "stille ambitie" en waarom is het een trend?

Dit groeiende fenomeen geeft aan dat het aanvaarden van promoties naar leiderschaps- en managementfuncties in bedrijven niet langer een voor de hand liggende beslissing is. Werknemers geven prioriteit aan hun geestelijke gezondheid boven het verlangen naar macht.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Sharon Laura Capeluto.

Laatste update: 19 april, 2024

Werknemers verzetten zich steeds meer tegen het idee om prestaties na te streven – vooraf bepaald en opgelegd – om ze te bereiken. Ze voelen zich niet langer aangetrokken tot het bereiken van bepaalde doelen of status als die niet in lijn zijn met hun echte waarden en aspiraties. De werknemers houden het liever bij stille ambitie.

Ze hechten nu waarde aan banen die hen in staat stellen een balans te vinden tussen werk en privé, mentale rust te bewaren en hun tijd en energie onder controle te houden. Het is in deze context dat een type ambitieontstaat dat zich onderscheidt door authenticiteit, introversie en bescheidenheid.

“Stille ambitie,” een andere manier om vooruit te komen

Stille ambitie is een groeiend fenomeen dat een paradigmaverschuiving weerspiegelt in de manier waarop we vandaag de dag kiezen om te werken en te leven. Het verwijst naar de neiging om af te zien van het beklimmen van de bedrijfsladder of het aannemen van leiderschapsrollen. In plaats daarvan geven ze prioriteit aan hun fysieke en mentale gezondheid.

Hoewel dit soort ambitie minder opzichtig is, is het niet zonder waarde en impact.

De term werd voor het eerst genoemd in een artikel in Fortune (Engelse link). Enige tijd later waagde het bedrijf Visier zich aan een onderzoek om uit de eerste hand te weten te komen wat werknemers voelen en denken over carrière maken. De resultaten? Slechts 9% van de respondenten ambieert een managementfunctie (Engelse link) en 4% wil een hogere leidinggevende functie.

Hoewel het niet uniek voor hen is, komt dit fenomeen meer voor bij jongvolwassenen, die eerder bereid zijn om af te wijken van de gevestigde sociale verwachtingen. Bovendien begrijpen ze dat succes en promotie op verschillende manieren bereikt kunnen worden, niet alleen via de traditionele klim omhoog in de bedrijfshiërarchie.

Waarom willen jongeren niet hogerop?

Het is niet zo dat jongvolwassenen geen ambitie hebben. Hun gevoel van prestatie gaat verder dan het bereiken van gezaghebbende posities. De weigering om hogerop te komen duidt dus niet altijd op een gebrek aan ambitie. Het kan ook wijzen op een voorkeur voor alternatieve vormen van succes en voldoening.

Zonder te willen generaliseren, is het belangrijk om te erkennen dat er nog steeds werknemers zijn, waaronder jongeren, die het waarderen en ernaar streven om hogerop te komen in hun organisatie. Desondanks onderzoeken we enkele redenen voor degenen die voor het tegenovergestelde kiezen.

1. Ze denken dat het meer stress betekent, iets wat ze willen vermijden

Voor Generatie Z is geestelijke gezondheid een prioriteit. Van jongs af aan hebben ze de psychologische en emotionele gevolgen van de technologische boom ervaren. Vandaag de dag vermijden ze stressvolle situaties het liefst zo veel mogelijk.

Als een promotie betekent dat je te maken krijgt met overbelasting, verantwoordelijkheid moet dragen voor andere werknemers of zelfs hele afdelingen, en altijd beschikbaar moet zijn zonder noemenswaardig salaris, zullen jongeren niet zomaar promoties accepteren, omdat het een manier is om aan werkstress te ontsnappen.

2. Ze volgen hun eigen perspectief op succes

Hoewel succes persoonlijk is, weten we vandaag de dag meer dan ooit dat het voor iedereen anders is. Voor iemand kan het bijvoorbeeld betekenen dat hij om 17.00 uur stopt met werken en er de volgende dag pas aan denkt, terwijl het voor een ander kan betekenen dat hij gepassioneerd is over zijn beroep of een coördinerende rol op zich neemt.

Het punt is dat werknemers het begrip succes opnieuw definiëren. Zo willen ze streven naar wat echt belangrijk voor hen is, in plaats van na te streven wat traditioneel als waardevol of doorslaggevend werd beschouwd.

3. Ze geven prioriteit aan de balans tussen werk en privé

In het onderzoek dat we net noemden, beschouwt 63% van de respondenten de balans tussen werk en privé als een niet-onderhandelbare vereiste die ze niet bereid zijn op te geven.

De balans tussen werk en privé wint al jaren terrein en is een van de belangrijkste redenen voor de prominente rol van stille ambitie. Het lijkt erop dat steeds minder werknemers bereid zijn hun vrije tijd op te offeren, zelfs voor prestigieuze titels.

4. Wantrouwen tegenover traditionele hiërarchieën

In een steeds veranderende wereld van werk kunnen sommige werknemers conventionele hiërarchische structuren wantrouwen of afwijzen. Bijvoorbeeld omdat ze niet bij hun waarden passen. Deze volgen een piramidemodel, waarbij macht geconcentreerd is aan de top en afdaalt in niveaus.

In plaats daarvan kunnen ze geneigd zijn om te werken in meer collaboratieve en horizontale omgevingen. Ergens waar de besluitvorming meer inclusief en flexibel is. Op hun beurt kiezen velen voor zelfstandigheid voor meer autonomie en vrijheid. Dit omdat ze niet hoeven te wachten op externe erkenning om professioneel te groeien.

5. Ze voelen zich niet in staat om een team te leiden

Een andere reden waarom sommige jongeren promotie uit de weg gaan, is omdat ze geen vertrouwen hebben in hun leiderschapsvaardigheden. Ze zijn bang om meer verantwoordelijkheid op zich te nemen en niet voorbereid om het efficiënt te doen. In sommige gevallen kan dit probleem met het gevoel van eigenwaarde ertoe leiden dat ze liever in een minder prominente rol blijven.

Introvert leiderschap komt in deze omstandigheden naar voren als een interessant en haalbaar alternatief. In tegenstelling tot de meer autoritaire en extraverte aanpak, richt het zich op aspecten als empathie, actief luisteren en inclusie.

De uitdaging voor bedrijven in het licht van stille ambitie

Zoals het onderzoek van Visier aangeeft, bestaan de ambities van mensen onder andere uit tijd doorbrengen met familie en vrienden, gezond blijven en reizen. Zijn bedrijven in dit scenario in het nadeel als het gaat om stille ambitie?

Het kan niet over het hoofd worden gezien dat het gebrek aan belangstelling voor managementfuncties een aanzienlijke uitdaging vormt voor het bedrijfsleven. Dit kan resulteren in een tekort aan kandidaten die bereid zijn om autoriteitsfuncties op zich te nemen, die centraal staan in de besluitvorming en strategische richting van het bedrijf.

Gezien de stimulansen die werknemers aandrijven, is het essentieel dat organisaties specifieke maatregelen nemen om talent te behouden en promotie in de bedrijfshiërarchie aan te moedigen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

• Bied flexibele werkopties.
• Financiële compensatie herzien.
• Zorg voor een concurrerend arbeidsvoorwaardenprogramma.
• Bevorder een cultuur van samenwerking en groei.
• Mogelijkheden bieden voor training en ondersteuning in leiderschapsvaardigheden.

Het gaat om het begrijpen van en inspelen op de behoeften en wensen van werknemers, zodat de voordelen van het bedrijf op deze aspecten worden afgestemd.

Groei zit niet aan de top, maar binnenin

Te lang is het idee gepropageerd dat succes direct gekoppeld is aan het vergaren van macht en prestige. Deze klassieke benadering kan echter relevante elementen van welzijn en persoonlijke voldoening, zoals authenticiteit en balans, over het hoofd zien.

Echte groei ligt in weten wie we zijn, wat ons gelukkig maakt en hoe we een verschil kunnen maken in de wereld. Dit betekent dat, hoewel vooruitgang soms betekent dat je de top van de bedrijfsladder bereikt, dit niet de enige weg naar succes is.

Dit perspectief biedt bedrijven, naast uitdagingen, de mogelijkheid om werkwijzen te heroverwegen en de organisatiecultuur opnieuw te beoordelen. Met de opkomende trend van stille ambitie moeten ze zich aanpassen aan de nieuwe realiteit en een flexibelere en meer op het individu gerichte aanpak hanteren.