Wat is eigenlijk precies de betekenis van normaal?
In onze maatschappij gebruiken we de term “normaal” vaak en zonder onderscheid. Heel vaak horen we mensen spreken over gedragingen die niet of wel normaal zijn. We breken ons het hoofd wanneer we proberen te bepalen wat de betekenis van normaal eigenlijk is. We hebben het dus moeilijk om te omschrijven wat normaal is en wat pathologisch, vreemd of raar is.
Geassocieerde bijbetekenissen zijn een heel gevaarlijk aspect van het begrip normaal. Ze worden meestal gebruikt als bepalende factoren om te stellen wat juist en wat niet juist is. Wanneer we een persoon, een gedrag of iets anders waarnemen dat niet gewoon is, is de kans groot dat we negatieve vooroordelen ze vormen.
Dit is in zekere mate een gevolg van onze gebruikelijke misvatting van wat normaal is. Het is ook het resultaat van het feit dat we er geen informatie over hebben. Het is belangrijk dat we leren wat het woord “normaal” echt betekent.
Een gemakkelijk manier om deze term te benaderen is door middel van het tegenovergestelde van normaal. Dit zou dan “pathologisch” zijn.
Het begrijpen van abnormale processen en gedragingen zal ons helpt om tot de ware definitie van dit woord en tot de ware betekenis van normaal te komen. Dat is ook de reden dat we hier de definitie van pathologisch zullen bespreken.
“Normaliteit is een verharde weg: het is aangenaam om erop te lopen maar er groeien geen bloemen.”
-Vincent van Gogh-
De definitie van pathologisch of abnormaal
Het is altijd moeilijk geweest om te omschrijven wat pathologisch is. Dat komt omdat het ingewikkeld is om de criteria van pathologisch te bepalen. Mensen raken ook altijd in de war hoe ze ermee moeten omgaan.
In de psychologie discussieert men nog steeds of pathologisch beschouwd kan worden als vatbaar voor een diagnose of voor therapie. Aan welke criteria moeten pathologische gedragingen dan beantwoorden opdat ze al of niet behandelbaar zijn?
Wat betreft het definiëren van een pathologie of een abnormaliteit volgen we meestal vier criteria. Een heel belangrijk feit dat we moeten overwegen, is dat het niet noodzakelijk is dat aan alle criteria voldaan is om iets abnormaal te noemen. We moeten echter wel begrijpen dat deze criteria vier dimensies zijn die kwalitatief een verschillende score behalen.
De vier verschillende criteria
De statistische benadering
Dit is gebaseerd op het idee dat wat het meest vaak voorkomt, normaal is. Het is een wiskundig criterium op basis van cijfers. Gedragingen die regelmatig herhaald worden, zijn normaal. Gedrag dat zelden optreedt, is dan abnormaal of pathologisch.
Dit heeft een grote impact. Het gebruikt namelijk een objectieve methode om normaliteit te meten. Het verliest echter zijn doeltreffendheid wanneer er sprake is van vele variabelen. Er is ook de kwestie dat men de de percentagedrempel moet bepalen. Die omvat de verandering van abnormaal naar normaal.
De biologische benadering
In deze benadering bepalen biologische processen en wetten de normaliteit. De gedragingen of processen die de biologische normaliteit volgen, zal men niet als pathologisch beschouwen. Het probleem met deze criteria is dat biologische wetten verkeerd of onvolledig kunnen zijn. Men kan een nieuw feit bijvoorbeeld als een pathologie beschouwen in plaats van als een onderdeel van een normaal proces.
De sociale benadering
Deze aanpak is gebaseerd op het idee dat normaliteit datgene is wat de maatschappij als normaal ziet en wat mensen aanvaarden.
Door middel van intersubjectiviteit en sociale kennis installeert de maatschappij de kenmerken van wat “normaal” is. De geschiedenis kan dit criterium beïnvloeden. Het begrip normaal zal dan ook variëren afhankelijk van de tijd en de cultuur.
De subjectieve benadering
Volgens dit criterium is het feit dat een persoon vindt dat hij zich op een pathologische manier gedraagt, voldoende om hem als pathologisch te beschouwen. Vooroordelen en subjectiviteit maken deze benadering heel ontoereikend. Mensen beschouwen meestal al hun gedragingen als normaal.
De criteria die we hier besproken hebben, zijn handig wanneer men in de klinische psychologie diagnoses wil stellen en stoornissen behandelen. Ze gaan echter niet dieper in op de echte betekenis van normaal. Toch kunnen we ze gebruiken om ons persoonlijk begrip van normaal en abnormaal beter te begrijpen.
De betekenis van normaal volgens het sociaal constructivisme
Het sociaal constructivisme kan ons helpen om de betekenis van normaal te begrijpen. Deze filosofie stelt dat de interactie die mensen met hun omgeving hebben, alle kennis creëert. Het komt er dus eigenlijk op neer dat het idee van wat normaal is, opgebouwd wordt via onze relatie met onze omgeving.
Dit betekent dat we nooit in staat zullen zijn om in algemene termen over normaal te spreken of om een absolute betekenis van normaal te formuleren. We zullen het altijd binnen een maatschappij moeten bekijken. Het maakt dus niet uit welke benadering we gebruiken om te bepalen wat pathologisch is.
Uiteindelijk zien alle mensen normaal of abnormaal vanuit een sociaal standpunt. Deze theorie laat ons dit onderwerp vanuit een ander perspectief bekijken. Het kan zelfs een ethisch en moreel debat aanwakkeren.
Besluit
Niet alles wat vreemd of raar is, heeft te maken met de negatieve of de problematische kant van een persoon. Het is eigenlijk de maatschappij die uiteindelijk gedragingen, ideeën of eigenschappen uitsluit. Ze doet dat door middel van vooroordelen en kritiek.
We geven een voorbeeld. Eeuwen geleden was het doden van iemand die jouw trots gekrenkt had, volledig normaal en legaal. Dat verschilt enorm van hoe het er nu aan toe gaat.
Kort samengevat kunnen we zeggen dat normaliteit een sociale constructie is. Het omvat die gedragingen, ideeën en eigenschappen die aangepast zijn aan een samenleving. Het is het proces waarmee de maatschappij zichzelf regelt.
“Normaliteit is een fijn ideaal voor de mensen die geen verbeelding hebben.”
-Carl Jung-
Dit is ook de reden dat psychologen op basis van functionele diversiteit de modellen omtrent stoornissen en onbekwaamheden bestuderen. Laten wij beginnen met abnormaliteit te beschouwen als een begrip dat de maatschappij ontworpen heeft, in plaats van een persoonlijkheidskenmerk.