Wat is een filie en welke soorten bestaan er?

Misschien heb je wel eens gehoord van cinefilie, nyctofilie of zelfs pedofilie en necrofilie. Sommige van deze concepten hebben te maken met de seksuele sfeer, andere hebben een wat complexere betekenis, maar ze hebben allemaal één ding gemeen: ze zijn allemaal een filie.

Dit zijn voorkeuren voor iets. Het woord komt van het Griekse philía, wat ‘willen’ of ‘houden van’ betekent. Wanneer er dus sprake is van een relatie van intense genegenheid of liefde, is er sprake van een filie.

Om bijvoorbeeld terug te komen op wat in het begin werd gezegd: de liefde voor cinema wordt cinefilie genoemd, de aantrekkingskracht van de nacht wordt nyctofilie genoemd. Op dezelfde manier wordt erotische aantrekkingskracht tot kinderen pedofilie genoemd, en liefde voor de doden necrofilie.

In de psychologie wordt de term vaak gebruikt in de context van seksualiteit, hoewel de term niet uitsluitend op dit gebied van toepassing is. Hoewel filie gekenmerkt wordt door intensiteit en aanhoudendheid, heeft het niet per se een seksuele component zoals parafilieën.

Sommige van deze stoornissen kunnen echter een negatief effect hebben op het dagelijks leven van mensen en vereisen aandacht als ze angst of stress veroorzaken. Laten we eens kijken welke het meest voorkomen.

1. Cinefilie

Cinefilie is de aantrekkingskracht van cinema, een smaak die al bestaat sinds het begin van deze vorm van entertainment, toen deze kunstvorm nog stil was. De persoon die zo’n smaak ervaart, wordt een cinefiel genoemd.

Je kunt een fan zijn die graag films kijkt als hobby, of een wetenschapper, filmcriticus, regisseur of acteur. Tegenwoordig zijn filmblogs de favoriete plek voor liefhebbers van de zevende kunst.

“Het is de filmische ervaring die bepaalde sensaties van intens genot oproept die resulteren in een sterke band met de cinema, vaak beschreven als een liefdesrelatie.”

2. Parafilieën

Parafilieën zijn de seksuele voorkeur en opwinding die worden veroorzaakt door het gebruik van bepaalde voorwerpen, situaties of het ontbreken van toestemming van andere mensen. Hoewel deze stoornissen vaak buiten de normale seksuele interesses vallen, hoeven ze niet per se een psychische stoornis te zijn. Enkele van de bekendste zijn de volgende:

• Coprofilie: het genot dat ontstaat door het contact met, het manipuleren of het innemen van menselijke ontlasting (coprofagie), hetzij van jezelf of van iemand anders.
• Seksueel sadisme: in tegenstelling tot masochisme vindt opwinding plaats door het toebrengen van fysiek of psychisch lijden aan een andere persoon.
• Dacryfilie: hierbij voelt iemand zich seksueel geprikkeld als hij andere mensen ziet huilen. Dit doet hij door het huilen uit te lokken of door de persoon die lijdt te troosten.
• Fetisjisme: hierbij gaat het om levenloze voorwerpen die opwinding veroorzaken, bijvoorbeeld damesondergoed of schoenen.
• Necrofilie: de seksuele aantrekkingskracht tot lijken. De bekendste zaak van een necrofiel die tevens moord pleegde, is die van Jeffrey Dahmer.
• Seksueel masochisme: opgewonden raken door geslagen, vernederd, vastgebonden of pijn geleden te worden. Er kan sprake zijn van asfyxiofilie, een beperking of stopzetting van de ademhaling.
• Exhibitionisme: verwijst naar seksueel genot wanneer iemand fantaseert over of de eigen geslachtsdelen toont aan andere mensen, zonder hun toestemming.
• Voyeurisme: bestaat uit het seksuele genot dat ontstaat door het zien van mensen naakt of door het hebben van seksuele betrekkingen, zonder dat zij dit willen zien.
• Gerontofilie: verwijst naar de exclusieve en terugkerende voorkeur voor veel oudere partners, wat leidt tot het zoeken naar ontmoetingen of het hebben van seksuele fantasieën met oudere mensen. Het is het tegenovergestelde van gerontofobie, wat verband houdt met de angst voor ouderdom.
• Pedofilie: is de seksuele opwinding die ontstaat door seksuele fantasieën of seksuele handelingen met minderjarigen jonger dan 13 jaar en is daarom een misdrijf. De persoon die deze parafilie ervaart, moet ouder zijn dan 16 jaar en minstens 5 jaar ouder zijn dan het slachtoffer.

3. Homofilie

Homofilie is een van de vormen van filie en wordt gekenmerkt door liefde of aantrekking tot gelijken. Tegenwoordig gaat het om de neiging om om te gaan met mensen die op jou lijken, qua uiterlijk, denkwijze, sociaaleconomische status, levensstijl of religie.

Deze verwantschap heeft zowel positieve als negatieve kanten. Enerzijds stimuleert het mensen om te integreren in verschillende groepen in de samenleving. Maar aan de andere kant kan het juist gesloten relaties aanmoedigen (Spaanse link) en de afstand tot andere sociale groepen vergroten.

4. Nyctofilie

Veel mensen geven er de voorkeur aan om actief te zijn in de uren dat het donker is. Dit, terwijl anderen slapen. De passie voor duisternis of de nacht heeft een naam: het is nyctofilie. Over het algemeen geven mensen die er last van hebben de voorkeur aan om ‘s nachts wakker te blijven en overdag te slapen, omdat ze zich dan beter voelen.

Soms kiezen ze zelfs voor nachtwerk, zodat ze volop van hun favoriete uren kunnen genieten. In tegenstelling tot nyctofilie hebben mensen met nyctofobie een extreme angst voor het donker.

5. Xenofilie

In tegenstelling tot xenofobie is xenofilie sympathie voor buitenlanders. In die zin kan iemand met deze voorkeur gefascineerd zijn door de tradities, gewoonten of kostuums van een of meerdere andere culturen dan die van hemzelf.

6. Neofilie

Mensen die voortdurend de behoefte voelen om nieuwe producten te bezitten, hebben wellicht last van neofilie. Deze vorm van filia wordt gekenmerkt door een obsessie met nieuwigheid; Het stamt uit de 20e eeuw.

Omdat nieuwe ervaringen plezierige sensaties kunnen genereren, zoekt een neofiel die emoties op om zich prettig te voelen. Het tegenovergestelde is neofobie, de irrationele angst voor het onbekende.

7. Bibliofilie

Bibliofilie is de hobby van het verzamelen van boeken. Verzamelaars zijn vooral geïnteresseerd in stukken die zeldzaam zijn of interessant kunnen zijn. Er zijn ook mensen die een grote boekenbibliotheek hebben en die ze zowel qua formaat als qua inhoud prachtig vinden.

Enkele beroemde bibliofielen waren Isabella I van Castilië, Margaretha van Navarra, Richard de Bury en de markies van Santillana.

8. Anglofilie, Hispanofilie, Germanofilie en Francofilie

Deze vier typen filie worden geassocieerd met sympathie of bewondering voor de mensen of de cultuur van bepaalde regio’s of landen. In dit geval Engels, Spaans of Spaans, Duits en Frans.

Een anglofiel kan bijvoorbeeld de Engelse cultuur bewonderen en vinden dat deze op een of andere manier superieur is aan zijn eigen cultuur. Dat wil zeggen dat de persoon bewondering heeft voor de Engelse geschiedenis, de taal, de tradities en nog veel meer.

9. Technofilie

De liefde voor technologie heeft een naam: technofilie. Een technofiel heeft een grote passie voor het internet, mobiele telefoons, videogames en televisie. Naarmate het gebruik ervan toeneemt en de mogelijkheden eindeloos worden, raken steeds meer mensen gefascineerd door technologie.

Deze filie heeft echter ook een gevaarlijke kant wanneer het een verslaving wordt. Vooral bij adolescenten komt het vaak voor dat ze verslaafd zijn aan nieuwe technologieën. Omdat jongeren veel tijd online doorbrengen, maakt UNIHumanitas zich vooral zorgen over de invloed ervan op socialisatie, psychosociale ontwikkeling en identiteitsverwerving.

Verslaving ontstaat wanneer technologie te veel van iemands tijd in beslag neemt en iemand deze blijft gebruiken ondanks de negatieve gevolgen.

10. Pluviofilie

Het genieten van het geluid van regen, het gevoel alsof de druppels op het lichaam vallen of het zien ervan door een raam, wordt pluviofilie genoemd. Deze liefde voor regen heeft een basis: het geeft een gevoel van kalmte en rust.

Mensen die gepassioneerd zijn over dit natuurverschijnsel, zeggen vaak dat het stress vermindert en ruimte biedt voor reflectie. Het is dus waarschijnlijk dat het psychologische voordelen heeft, al moeten deze nog worden geanalyseerd.

Het is noodzakelijk om duidelijk te maken dat pluviofilie, als een filie in de strikt psychologische zin, op dit moment niet bewezen is door wetenschappelijk bewijs. Je zou het meer kunnen beschouwen als een zintuiglijke voorkeur.

11. Pogonofilie

Met pogonofilie worden mensen bedoeld die van mensen met baarden houden. Deze voorkeur bij vrouwen kan te wijten zijn aan een voorkeur voor gelijkmatige gezichtsbeharing (Engelse link), omdat dit een indicator is van de mannelijke ontwikkeling en testosteron.

Dat wil zeggen dat mensen met een gelijkmatige baard, inclusief snor en wangen, aantrekkelijker zijn voor vrouwen dan mensen met een ongelijkmatige gezichtsbeharing. Dit betekent echter niet dat iedereen die iemand met een baard aantrekkelijk vindt, pogonofilie heeft.

Er moet eerder sprake zijn van een buitensporige voorkeur voor deze gezichtstrek, wil er sprake zijn van een filie. Bovendien ontbreekt er nog steeds wetenschappelijk bewijs om pogonofilie klinisch te herkennen.

Aansluitingen bepalen hoe wij de wereld zien

Al deze voorkeuren vertegenwoordigen een intense aantrekkingskracht die het leven van mensen kan verrijken, zolang ze hun welzijn niet negatief beïnvloeden. In dat geval is het raadzaam om professionele hulp te zoeken.

Door de meestvoorkomende vormen van filieën te begrijpen, krijgen we bovendien inzicht in de complexiteit van menselijke aantrekkingskracht en in de manier waarop onze voorkeuren verder kunnen gaan dan de conventionele, zoals bij parafilieën.

Het is de moeite waard om op te merken dat elke filie ook zijn tegenhanger heeft, namelijk fobieën. Dit zijn irrationele angsten voor specifieke objecten of situaties. In beide gevallen zijn het uitingen van hoe onze emoties en persoonlijke ervaringen onze perceptie van de wereld kunnen vormen, zowel positief als negatief.