Wat is de paradox van geluk en wat doet het?

Geluk is een van de meest gebruikte woorden ter wereld. In de hedendaagse cultuur staat het voor het ultieme doel van veel mensen. Dit was echter niet altijd het geval. In het verleden had het doel van het leven te maken met deugdzaamheid, nageslacht of eigendom. In de moderne tijd heeft de paradox van geluk het overgenomen.

De paradox van geluk is dat bijna iedereen gelukkig wil zijn. Maar als je aan iemand vraagt wat geluk is, kan bijna niemand hierop antwoorden. Als je een beetje verder gaat en jezelf vraagt waarom je gelukkig wilt zijn, is het antwoord waarschijnlijk niet duidelijk. Je zou denken dat het antwoord makkelijk zou zijn, gezien hoe graag je je doel wilt bereiken. Niets is echter minder waar.

Als je je leven nog wat ingewikkelder wilt maken, kun je jezelf een derde vraag stellen: hoe bereik je geluk? Er zijn veel antwoorden op deze vraag, gebaseerd op individuele overtuigingen. Misschien zijn persoonlijke prestaties, succes en een gelukkig huwelijk de meest voorkomende antwoorden. Het zou echter moeilijk zijn om op een concrete manier te definiëren hoe deze dingen bijdragen aan geluk, of wat je verwacht dat er gebeurd als je dat geluk vindt.

Kort gezegd is bijna iedereen op zoek naar geluk in deze moderne tijden, maar de meeste mensen weten niet wat het is of waarom ze het willen. Ze hebben waarschijnlijk ook alleen maar een vaag idee van hoe ze het moeten bereiken. Dit is de grote paradox van geluk.

De paradox van geluk en ontevredenheid

Dr. Iris B. Mauss, een professor aan de Universiteit van Denver. voerde twee onderzoeken uit naar hoe het onderwerp geluk werkt bij mensen. De resultaten van die onderzoeken zijn erg verontrustend, en ze brengen ons dichterbij het ontdekken van wat de paradox van geluk precies is.

In het eerste onderzoek werd een analyse van drie aspecten onderzocht:

• De mate waarin personen geluk belangrijk achtten.
• De externe condities waarin de deelnemers leefden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de sociale en professionele positie en de mate van tevredenheid over de basisbehoeften.
• De relatie tussen de goede externe condities en een gevoel van geluk.

Het resultaat was dat mensen die veel waarde hechtten aan geluk zich ontevreden voelden, zelfs als ze geweldige externe condities hadden in hun leven. Aan de andere voelden mensen die neutraler waren of niet zo veel waarde hechtten aan de zoektocht naar geluk zich tevredener.

Dit was zelfs het geval als hun leefomstandigheden moeilijker waren. Deze conclusies laten de paradox van geluk duidelijk zien.

Geluk en eenzaamheid

Onderzoekers voerden een tweede, vergelijkbaar onderzoek uit aan de Universiteit van Denver. In dit geval werd niet de tevredenheid gemeten, maar vooral hoe eenzaamheid werd ervaren door de personen die veel waarde hechtte aan geluk en personen die dit niet deden.

De resultaten waren vergelijkbaar met de resultaten van het eerste onderzoek. Mensen die geluk najaagden voelden zich eenzamer, terwijl de mensen die er minder belang aan hechtten dit niet ervoeren. Ze voelden zich dus niet erg eenzaam.

De eerste conclusie is dat mensen die actief bezig zijn met het zoeken naar geluk zich erg veel op zichzelf richten. Zoeken naar succes en voldoening verbreekt de banden met anderen. Dit versterkt een gevoel van eenzaamheid. Zo wordt de paradox van geluk opnieuw bevestigd.

De coördinaten van geluk

Door deze onderzoeken kunnen we nieuwe conclusies trekken. De eerste, en misschien belangrijkste, is dat externe prestaties op zichzelf geen bron van geluk zijn. Dat is waarom veel mensen alleen een kortdurend gevoel van tevredenheid ervaren als ze iets hebben bereikt wat ze heel graag wilden. Daarna voelen ze zich ellendig, waardoor ze weer een doel stellen, en er een oneindige cirkel ontstaat.

Geluk is daarom een proces that binnenin ons plaatsvindt. Het is een werkelijkheid die alleen gedeeltelijk te maken heeft met externe prestaties. Misschien zoeken veel mensen onvermoeibaar naar geluk met een geheim verlangen om die eindeloze ontevredenheid te stoppen. Ze realiseren zich niet dat het paradijs waar ze naar op zoek zijn zich binnenin hen bevindt.

Aan de andere kant kunnen we uit de onderzoeken concluderen dat de idealisering van het concept van geluk alleen leidt tot frustratie. Zij die accepteren dat geluk slechts een deel van het leven is zijn in staat zich tevredener te voelen.

Een permanente staat van geluk het doel is niet het doel, want dat zorgt er juist voor dat het niet bestaat. Hierdoor kunnen we de werkelijkheid accepteren zoals die is, en ons meer tevreden voelen.

Wat we vaag aanduiden met geluk, dat gevoel van plezier en voldoening, is iets dat slechts af en toe gebeurt. In ieder geval zal de beslissing om de beste versie van onszelf te zijn ervoor zorgen, dat geluk vanzelf naar ons toekomt.