Te veel aan het verleden denken betekent minder leven
Te veel aan het verleden denken is enorm beperkend. Door niet van het heden te genieten kun je het niet bij de horens vatten. Dat is erg jammer, aangezien het heden hét moment is om dingen te ervaren. Leven draait niet om het ophalen van herinneringen, maar om het ondernemen van actie. Je hoort de tijd niet terug te draaien, maar met de tijd mee te gaan. Het leven draait ook niet om het vastzitten tussen het verleden en de toekomst alsof het hier en nu niet bestaat.
Aan het verleden denken maakt onderdeel uit van het leven. Het is dan ook dikwijls onvermijdelijk. Op een zekere manier staan herinneringen ons toe om ons vast te klampen aan wat we liefhebben, wie we zijn en wat we zeker niet kunnen verliezen. We houden datgene wat ons diep heeft geraakt op die manier vast.
“Gisteren is slechts de herinnering van vandaag en morgen is de droom van vandaag.”
Aan het verleden denken kent zijn valkuilen
Herinneringen zijn misleidend omdat ze niet altijd de realiteit weerspiegelen. Zo worden ze vormgegeven door hedendaagse gebeurtenissen en valkuilen binnen onze eigen gedachten. Het verschil tussen valse herinneringen en echte herinneringen is hetzelfde als het verschil tussen juwelen: de neppe juwelen zijn vaak degene die het echtst uitzien en die het meeste blinken.
Auteur, scenarioschrijver en regisseur Ray Loriga refereert in zijn boek Tokyo Doesn’t Love Us Anymore aan iets waar wetenschappers ons al langer voor waarschuwen: “Geheugen is net als een ontzettend stomme hond. Je gooit een stok, hij rent er achteraan en keert terug met een willekeurig object.”
“Moge je elke dag van je leven, leven.”
-Jonathan Swift-
Leven zou onmogelijk zijn als we ons alles zouden herinneren
Iemand vroeg Albert Einstein in een interview wat hij deed wanneer hij een nieuw idee had. Schreef hij het bijvoorbeeld ergens op, zoals op een stuk papier of een speciaal notitieboek? De wetenschapper antwoordde resoluut: “Wanneer ik een nieuw idee heb, vergeet ik het niet.” Dat klopt ook. Wanneer iets ons echt aanspreekt, is het haast onmogelijk te vergeten.
Zo herinneren we dus wat werkelijk belangrijk is voor ons en wat in staat is ons te prikkelen. Het activeert namelijk de hersengebieden die herinneringen opslaan. Het brein slaat zodoende ook informatie op die we zouden moeten vergeten. Niks consolideert een herinnering als een sterk verlangen om het juist te vergeten.
Omgekeerde psychologie waarschuwt ons dat het vergeten van dingen nodig is om relevante herinneringen op te kunnen slaan. Uiteindelijk is het daardoor mogelijk dat onze herinneringen niet zo onbenullig zijn en ons in de weg zitten. Om terug te komen op de metafoor van de hond: ons brein kan zodoende ons de juiste stok brengen.
“Je moet in het heden leven, jezelf met elke golf een zetje geven en je eeuwigheid in elk moment zien te vinden. De dwazen onder ons staan nog steeds op hun eiland van kansen en geluk terwijl ze naar andere territoriums zoeken. Er is helemaal geen ander territorium; er is geen ander leven, alleen dat wat ons gegeven is.”
-Henry David Thoreau-
Herinneringen zijn het parfum dat voortbestaat.
Genot is de bloem die bloeit wanneer we leven, handelen of doen. Door middel van deze bloeiende bloem creëeren we elke dag herinneringen. De geur hiervan is het sterke parfum dat voortbestaat. De gelukkigste herinneringen zijn die van momenten die precies op het juiste moment eindigden, zonder ze ellenlang door te laten lopen.
Daarom herinneren we ons geen hele dagen, maar momenten. Dat is ook waarom we keer op keer nieuwe ervaringen opdoen. Het geluk van het leden wordt ondergebracht in de herinneringen die we continu aanmaken. Constant bezig zijn is natuurlijk moeilijk (al dan niet onmogelijk), vooral als we vast blijven zitten binnen onze eigen grenzen. Bezig blijven is echter een vereiste van een intens, verrijkt leven.
Aan het verleden denken en in onze eigen gedachten leven is iets waar we aan gewend zijn geraakt. Het hebben van een tastbaar, fysiek lichaam en ons vermogen om de buitenwereld te observeren heeft hier geen invloed op. Wel moeten we een keuze maken. Zo kunnen we de rest van ons leven doorbrengen in onze opgedane herinneringen en hoe we ons hierdoor voelen. We kunnen ook het heft in eigen handen nemen en controle uitoefenen over onze ervaringen en, uiteraard, onze emoties. Alleen zo kunnen we van ons bestaan genieten.
De sleutel tot een leven met meer diepgang dan dat enkel aan het verleden denken toestaat, is door minder te denken, inbeelden en verwachten. Accepteer wat je hebt en verwacht niet steeds meer. Leef in het hier en nu zonder afgeleid te raken door de valkuilen van onze gedachten.
Over het algemeen zijn we ons altijd aan het voorbereiden op het leven zonder het leven daadwerkelijk te ervaren. Het zou echter andersom moeten zijn! Geluk vind je niet ergens anders; het bestaat hier en nu. Vergeet dat nooit.