Wat betekent het om een leider te zijn?

Wat betekent het om een leider te zijn?

Laatste update: 04 juni, 2018

Wat betekent het om een ​​leider te zijn? Een van de vragen waar sociale psychologie een antwoord op wil, is waarom mensen leiders volgen. In de klassieke studie van leiderschap zoeken mensen naar kenmerken die leiders met elkaar gemeen hebben.

Er bestaan echter veel te veel verschillen tussen leiders, waardoor deze aanpak ons geen enkele definitie kan bieden. Een perspectief dat minder gericht is op individuen en meer gericht is op groepsprocessen, kan de sleutel zijn om leiderschap beter te begrijpen.

John Adair zei ooit dat het belangrijkste woord voor een leider ‘wij’ is en het minst belangrijke woord ‘ik’ is. Die observatie gaat over leiderschap vanuit een perspectief van sociale identiteit. Een persoon neemt de leiding over een ‘wij,’ waarin iedereen hetzelfde doel heeft. Dat is de reden waarom de volgelingen van een leider hun eigen interesses vergeten en dingen doen omwille van de groep.

Voordat we ingaan op de manier waarop leiders geboren worden door groepsprocessen en sociale identiteit, maken we even een klein overzicht van de klassieke theorieën in de studie van leiderschap. Op die manier krijg je een breder beeld van alles dat deel uitmaakt van het leiderschapsproces.

Een rood bootje dat andere witte bootjes leidt, want dat is wat een leider doet

Klassieke perspectieven op leiderschap

Klassieke perspectieven richten zich op het idee van de ‘Grote Man’ en zijn persoonlijkheid. Dit idee gaat op zijn minst terug tot Plato en het doel ervan is om uit te zoeken wat de essentie is van wat iemand een leider maakt. Discussies over de persoonlijkheid en karakteristieken van een leider zijn al ongeveer 2.500 jaar aan de gang.

In het algemeen staat er dat een leider iemand is die een duidelijk vermogen heeft om andere mensen te leiden, te handhaven en te motiveren. Er is meestal ook een specifiek, fundamenteel kenmerk aan verbonden. Dat kenmerk is ‘charisma.’

Maar wat is charisma precies? Het heeft in de loop der jaren heel veel verschillende definities gehad. Sommige ervan waren zelfs circulair, zoals hoe charisma een leider maakt en een leider zijn betekent dat je charismatisch bent.

Het voornaamste probleem met deze theorieën is hoezeer al onze voorbeelden van leiders van elkaar verschillen. Mensen hebben veel studies gedaan om overeenkomsten tussen leiders te analyseren. Ze zochten hierbij naar de kenmerken die iemand een leider zouden maken of niet. Maar hun resultaten waren nooit in staat om duidelijke antwoorden te geven.

Aan de hand van deze onderzoeken is intelligentie de beste factor om te voorspellen of iemand het in zich heeft om een leider te zijn. Intelligentie vertegenwoordigt vijf procent van de variëteit. Dit zou betekenen dat de overige 95% variatie is die veroorzaakt wordt door factoren waarvan we nog steeds niet zeker zijn. Daarom is persoonlijke identiteit niet echt een goed hulpmiddel om leiderschap te voorspellen. We kunnen echter precies zien wat gebeurt als we naar de groep van een leider of sociale identiteit kijken.

Leiderschap en sociale identiteit

Voordat we beginnen, als je niet goed bekend bent met de termen zelfcategorisatie en sociale identiteit, kun je op deze link klikken. Door iets meer te weten over deze theorieën zul je beter in staat zijn om hetgeen we nu gaan uitleggen te begrijpen.

Een fundamenteel aspect dat iemand tot een leider maakt is dat zijn volgelingen hem ook als een leider zien. Het maakt niet uit of dit impliciet of expliciet is. Met andere woorden, achter elke leider staat altijd een groep, die een eigen identiteit heeft. Die identiteit zal worden weerspiegeld door de kenmerken en doelen die deze identiteit definiëren. De leden van de groep zullen zich ook identificeren met de meeste van deze kenmerken en doelen.

Een groene lucifer die boven allemaal rode lucifers uitsteekt, want dat is wat een leider doet

Wat betekent het om een leider te zijn volgens de sociale identiteit?

Dus als de volgelingen degenen zijn die de leider kiezen, waarnaar zoeken ze dan precies? Je kunt je gemakkelijk voorstellen dat als de volgelingen zich bewust zijn van hun sociale identiteit, ze op zoek zullen gaan naar iemand die de kenmerken en doelen van deze sociale identiteit vertegenwoordigt.

Terwijl ze kijken, vergelijken ze de leiderschapskandidaten met de identiteit van de groep. Dat is het moment waarop iemand opvalt als het perfecte prototype voor de groep. Vervolgens zullen de volgelingen deze persoon als hun hoofd gaan beschouwen.

Een leider is iemand die vanuit het perspectief van zijn volgelingen geen persoonlijke identiteit heeft. Zijn hele bestaan ​​vertegenwoordigt de groep, en dat maakt hem de ideale persoon om deze rol op zich te nemen. Dat is logisch, want als hij gelijk is aan de groep, dan kan hij niet tegen diens belangen ingaan. En aangezien alle leden een groepsidentiteit delen, identificeren ze zich sterk en kunnen ze zich inleven in de leider.

Dit nieuwe perspectief is zeker in staat om de tekortkomingen in de klassieke leiderschapsmodellen te overstijgen. Leiders verklaren aan de hand van de identiteit van elke specifieke groep kan ons helpen om de enorme verschillen tussen leiders te begrijpen. Maar er is nog veel meer te onderzoeken. En er zijn nog veel meer processen die we moeten zien te begrijpen als het gaat om de manier waarop leiderschap werkt. 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.