Wanneer de angst voor de dood je niet laat leven
We zijn allemaal duidelijk over één onvermijdelijk feit: we gaan allemaal op een dag dood. Desalniettemin vertaalt het denken aan het einde van ons leven zich soms in een gevoel van ware angst voor velen. Vaak beginnen mensen die zich in de buurt van iemand bevinden die gaat sterven zich erg angstig te voelen.
Ze kunnen een diep verdriet en pijn voelen. Tegelijkertijd is onze angst voor de dood een van de belangrijkste redenen waarom religies door de eeuwen heen hebben overleefd.
Soms is de dood zo’n harde realiteit dat velen er liever niet over praten of de rituelen eromheen zien. Maar heeft dit iets te maken met het gevoel dat ons eigen einde nadert? Dat wil zeggen, wordt het geassocieerd met de angst die we voelen als we denken dat ook het einde van onze dagen zal komen?
Zien we in elke stervende een spiegel van onze eigen dood? De dood herinnert ons eraan dat ze kwetsbaar en eindig waren. Het vertelt ons innerlijke zelf dat wat het ook mag worden, het op een dag ook zal verdwijnen.
Desalniettemin vergroten sommige mensen dit gevoel zo sterk dat ze zelfs zo ver kunnen gaan dat ze een authentieke fobie voor de dood creëren. Hun angst veranderen in een irrationele paniek. Ze kunnen zelfs volledig intolerant worden voor alles wat met de wereld van de dood te maken heeft.
Angst voor de dood
Een van de bronnen van verwarring die bestaat rond de angst voor de dood is dat het adaptief is, omdat het ons alerter maakt en ons ervan weerhoudt onszelf bloot te stellen aan gevaarlijke situaties.
Wanneer dit echter tot het uiterste wordt doorgevoerd en het verandert in een fobie, kan het echt invaliderend zijn. Zo kan de paradox ontstaan dat de angst voor de dood daadwerkelijk het obstakel kan worden dat ons ervan weerhoudt te leven.
Bovendien kan de angst voor de dood vele andere angsten veroorzaken, zoals: de angst voor pijn, duisternis, het onbekende, lijden, niets… Gevoelens die verbeelding, tradities en verhalen hebben overgedragen van ouders op hun kinderen, en die ons kwellen en ons ervan weerhouden van het leven te genieten.
Aan de andere kant gaat de dood van een geliefde ons niet alleen herinneren aan onze eigen kwetsbaarheid, maar gaat ook gepaard met gevoelens van verlies die onze cognitieve afweer ondermijnen en ons kwetsbaarder maken voor negatieve obsessieve gedachten.
Wat betreft de oorsprong van deze angst, denken veel specialisten dat deze bestaat omdat ons is geleerd deze te hebben. Op welke manier? Een van de manieren waarop we leren bang te zijn, is door het gedrag van anderen.
Als we bijvoorbeeld zien dat iemand snel zijn hand terugtrekt van een bepaalde plek, gaan we ervan uit dat daar een of ander gevaar is en houden we dit in gedachten om onze eigen hand niet op dezelfde plek te plaatsen.
Generaliserend, als we zien dat iemand ergens bang voor is en we hebben geen andere informatie om te beoordelen, nemen we aan dat wij ook bang moeten zijn voor datzelfde.
Wat kun je doen?
Wanneer angst nog geen fobie is geworden en gewoon een reactieve, niet belemmerende of beperkende gedachte is, zijn enkele van de strategieën die we kunnen gebruiken om het onder controle te houden de volgende:
- Accepteer het idee. De dood bestaat en dat kun je niet veranderen. Maar je kunt veranderen wat je tot dat moment doet.
- Geloof sterk in iets. Of het nu waar is of niet, geloof kan vaak een grote transformatiekracht hebben.
- Richt je aandacht ergens anders. Concentreer je niet op deze angst of deze gedachte. Je kunt het mentaal doen (dat wil zeggen: plannen wat je de volgende dag gaat doen) of gedragsmatig (dat wil zeggen: je partner bellen om te vragen hoe het gaat).
Als deze gedachte een groot ongemak voor je begint te veroorzaken, de gedachten terugkeren of deze angst je leven begint te bepalen, moet je een specialist raadplegen.