Wanneer angst onze liefde verstikt

Denk eens even na over de volgende vraag: Kun je je voorstellen wat er zou gebeuren als onze emoties in staat waren om zichzelf te vermommen als andere emoties? Wat zou er gebeuren als er negatieve emoties bestonden die zichzelf konden verbergen in positieve emoties? Zouden we dan met deze emoties om kunnen gaan? Laten we eens nadenken over het ergst mogelijke scenario. Een van de meest negatieve emoties die zichzelf vermomt als een van de meest positieve emoties: Wat zou er gebeuren als angst de plaats van liefde in kon nemen?

Liefde, in dit geval hebben we het over een romantische vorm van liefde, is de ‘oerknal’ van alle emoties. Het ontstaat tussen twee mensen en in deze liefde ontwikkelt zich ook aantrekkingskracht, toewijding, intimiteit en passie. Het is een fenomeen dat ons tot in de laatste cel kan raken. Liefde heeft natuurlijk invloed op onze geest, onze emoties en zelfs onze voorkeuren.

Hoe zou angst zich dan verborgen kunnen houden in een emotie als deze? Probeer het je eens voor te stellen: van iemand houden en tegelijkertijd bang zijn. Liefde is per slot van rekening toch een moedige en gulle daad naar iemand anders toe en ook naar onszelf? Misschien moeten we even een paar stappen achteruit zetten om duidelijk te kunnen maken wat het inhoudt als angst zichzelf vermomt als iets anders. Laten we het even anders formuleren. Wat zou er gebeuren als de oorzaak, de persoon die de liefde deed verschijnen, niets anders was dan angst zelf?

Wanneer angst als een donkere wolk boven ons hoofd hangt

Laten we allereerst even de belangrijkste vraag uit de weg ruimen: Waarom angst? Nou, omdat deze emotie ons al sinds dag één vergezeld op onze reis. Angst heeft ons de kans gegeven om te ontsnappen of de kracht om te vechten voor ons leven. Wanneer we dan dus oog in oog komen te staan met een emotionele gebeurtenis die zo overweldigend is als het ervaren van liefde, dan is het vrij normaal dat onze angsten in zo’n situatie geactiveerd worden. Deze angsten maken ons ervan bewust dat verandering ook slecht kan zijn.

Doordat angst zo makkelijk geactiveerd kan worden, is het lang niet meer zo nuttig als het ooit was. Tegenwoordig reageren we veel te overdreven op omstandigheden die helemaal niet levensbedreigend zijn. Met andere woorden: we zien bepaalde gebeurtenissen als bedreigend of gevaarlijk, terwijl ze eigenlijk alleen maar positief kunnen zijn.

Vaak wordt er gezegd dat angst niet meer nuttig is op het moment dat het ons verlamt, wanneer het ons ervan weerhoudt te genieten, pijn te voelen of gewoon te leven. Die voorgaande verhalen over verlating, plotselinge scheidingen en pijn en leed. Dit soort verhalen laten hun sporen achter en conditioneren de manier waarop wij liefde begrijpen en ontvangen. We worden dwangmatig bang voor liefde. We proberen voortdurend te ontkomen aan de pijn die een relatie kan veroorzaken. Of zelfs aan de pijn die de maatschappij ons op kan leggen of juist het gevoel dat we niet geliefd of gewild zijn.

De vermommingen van angst

We hebben de eerste aanwijzingen al kunnen zien. Als angst echter geactiveerd kan worden door zo veel geluk en als liefde door onze romantische ontberingen uit het verleden in staat is om het te activeren, hoe zal angst zich dan manifesteren? Laten we even kijken naar een paar voorbeelden:

• De zoektocht naar liefde. Met andere woorden: de favoriete vermomming van angst ten opzichte van eenzaamheid en alleen zijn. De angst voor eenzaamheid is het gevolg van de cliché’s dat alleen zijn zogenaamd verschrikkelijk zou zijn, cliché’s die ons praktisch zijn opgedrongen. Deze angst brengt ons naar een andere dimensie. Of we ons er nu van bewust zijn of niet, spoort deze angst ons aan om dwangmatig op zoek te gaan naar een partner. Dit doen we om dat verschrikkelijke lot van alleen te moeten zijn te kunnen vermijden. Terwijl we juist enorm veel risico lopen in onze poging om liefde, de ontvanger van onze liefde en de ontwikkeling en de afloop ervan onder controle te houden,
• Twijfel. Laten we zeggen dat de liefde bij je aan is komen kloppen en jij haar binnen hebt gelaten.Toch is er hierdoor een schaduw in je geest verschenen die jou dingen af doet vragen als ‘Is dit mijn moment?’, ‘Ga ik veel te snel?’, ‘Is dit werkelijk wat ik wil?’. In dit geval houdt de angst voor hartzeer zich niet verborgen. We weten dat we het in het verleden weleens moeilijk hebben gehad. We vermoeden dat deze twijfels een manier zijn waarop onze emotionele littekens zich weer voelbaar kunnen maken.
• Overdreven perfectionisme. Vooral in situaties waarin we de drang en absolute behoefte voelen om onze partner te behagen en door hem leuk gevonden te worden. Zelfs dusdanig dat we bereid zijn om onze eigen persoonlijkheid ervoor aan te passen, alleen maar zodat ‘alles op zijn plek kan vallen’. Alleen al het idee dat we weer in de steek zullen worden gelaten, kan ervoor zorgen dat onze hele wereld in elkaar stort. Deze angst is verbonden aan onze meest menselijke kant: de angst voor verlies. Het bedreigt ons met de mogelijkheid om iemand die zeer belangrijk voor ons is van ons af te nemen en het zal hierin slagen als we deze angst over laten gaan op onze partner.

Zouden we angst moeten accepteren of tegen moeten gaan?

Inmiddels weten we waarom en hoe. De logische vraag die hierop volgt is: Staan we alleen voor dit gevaar? Het antwoord hierop is: helemaal niet. Desalniettemin moeten we ons, voordat we na gaan denken over onze angst voor liefde, bewust worden van onze menselijkheid. Van onze behoefte aan liefde en onze angsten als mensen. We moeten begrijpen dat angst altijd deel zal uitmaken van ons leven en dat we het kunnen accepteren en kiezen voor liefde, of niet.

Wanneer we dit doen, zullen we stuiten op iets dat onlosmakelijk verbonden is aan het leven zelf en onze menselijke staat: tijd. Dit lijkt misschien overduidelijk, misschien lijkt het zelfs listig om tijd erbij te betrekken. Toch is tijd een van de belangrijkste aspecten. Tijd en zijn helende vermogen kunnen ons helpen om dingen vanuit een ander perspectief te bekijken. Tijd helpt ons gebeurtenissen te beoordelen die hun oorsprong vinden in de angsten die ons nu bedreigen.

Tot slot zijn wij er nog als individuen, met ons persoonlijke lessen en wijsheden. En vooral ons eindeloze vermogen om lief te hebben en onze onvermoeibare behoefte om geliefd en geaccepteerd te worden en ergens bij te horen.

Die liefde die we ooit ervoeren, en alles wat deze liefde omvatte, voorziet ons van het buitengewone vermogen om weer opnieuw lief te hebben. En wat is er nu beter dan onszelf blootstellen aan die eenzaamheid, twijfel en dat verlies en ervoor te kiezen om weer liefde te ervaren? Dit zal er vast en zeker voor zorgen dat we met onze liefde onze angst kunnen verstikken in plaats van andersom.