Waarom we hunkeren naar knapperig voedsel
Aardappelchips. Loempia’s. IJsrepen van chocolade. Vers gebakken brood… Wie houdt er niet van knapperig eten? Sterker nog, het is uiterst zeldzaam om iemand te vinden die zich ongemakkelijk voelt bij de sensatie van knapperig voedsel dat op zijn tong ontploft. De reden hiervoor is te vinden in de fascinerende wereld van de neurowetenschappen.
Dit fenomeen wordt “de muziek van het kauwen” genoemd en is een uiterst belangrijke auditieve gewaarwording voor de mens. De reden hiervoor is heel eenvoudig. Het geeft ons informatie over de toestand van het voedsel dat we eten. Neem bijvoorbeeld de ervaring van het bijten in een appel die zacht en papperig is. Waarschijnlijk walg je ervan en gooi je hem weg.
Maar als voedsel knapperig is, interpreteren onze hersenen het als smakelijk en gezond. Inderdaad, de papperige appel die geen geluid maakte toen je erin beet was waarschijnlijk overrijp en mogelijk zelfs rot.
Hoewel het geluid geen voedingswaarde heeft, is het een stimulans om te eten.
Knapperig voedsel, een verleiding die niet altijd gezond is
Grote chef-koks weten dat geluid belangrijk is in de wereld van voedsel. Eerst eet je een product met je ogen, dan met je neus en ten slotte met je tong. Bovendien is het geluid, meer bepaald een knapperig geluid, helemaal boeiend. Op het gebied van marketing is het een bekend feit dat de verpakking van voedsel van het grootste belang is.
Denk maar aan de manier waarop liefhebbers van aardappelchips genieten van het openbreken van de knapperige zakjes van dit soort snacks. Denk maar aan wanneer je een brood koopt.
Het eerste wat je doet is erin knijpen om te voelen hoe knapperig het is. Zo weet je hoe vers het is en of het de moeite waard is om te eten. Charles Spence is een experimenteel psycholoog aan de Universiteit van Oxford. Hij doet al jaren onderzoek naar de neurowetenschappen van eten.
In 2015 voerde hij een onderzoek (Engelse link) uit dat beweerde dat elk lekker en knapperig product door de hersenen als gezond wordt verwerkt. Het klopt dat niet altijd aan dit criterium wordt voldaan, maar het lijkt erop dat het een instinct is dat we niet kunnen weerstaan.
“Koken is waarschijnlijk de meest multisensuele kunst. Ik probeer alle zintuigen te prikkelen.”
Voor stress, eet knapperig voedsel
Ball State University (VS) voerde onderzoek (Engelse link) uit dat beweert dat wanneer mensen gestrest zijn, ze nogal specifieke voedselbehoeften vertonen. In feite zijn ze op zoek naar knapperige producten. Ze verlangen ook naar zoet en zout.
Het lijkt erop dat deze voedingsmiddelen de hersenen troosten, de productie van serotonine stimuleren en een kalmerend effect hebben. Het zijn dus niet alleen onze neurologische mechanismen die ons ervan overtuigen dat knapperig voedsel blijkbaar gezonder is. Bovendien
is de ervaring van het eten van een aardappelchip of een cracker ontspannend en geeft het ons een gevoel van welzijn dat intens genoeg is om stress te verminderen.
Veel knapperige producten bevatten vet (en onze hersenen houden daarvan)
Zoals we al hebben gezegd, gaan onze hersenen er op de een of andere manier van uit dat alles wat knapperig is, gezond, goed en de moeite waard is om te eten.
Zeker, fruit en groenten (waarvan wordt aangenomen dat ze gezond zijn) barsten van de knapperigheid als ze optimaal vers zijn. Er zijn echter ook ongezonde, vetrijke voedingsmiddelen die ons de muziek van het kauwen bezorgen. Dit wordt verklaard door het feit dat
de hersenen een speciale voorliefde hebben voor voedsel dat rijk is aan vet, zout en suiker. Het is zelfs zo lekker dat het ons beloont met het vrijkomen van dopamine, endorfine en serotonine.
De smaak blijft langer in de mond (en is lekkerder)
Er is nog een fascinerend feit dat verklaart waarom we een voorliefde hebben voor knapperig voedsel. Elk product dat we knapperig maken, vergt meer kauwtijd en blijft dus langer in onze mond. Het genot dat we ervaren is daarom intenser.
Het is bijvoorbeeld niet hetzelfde om soep te eten als een knapperige kaaspizza. De laatste vergt meer tijd om te consumeren en het genot strekt zich bijna net zoveel uit als de mozzarella zelf.
Daarnaast gebruiken de grote merken aardappelchips de meest suggestieve kruiden in hun producten om de kauwtijd te intensiveren. Elk van deze aardappelsnacks heeft de meest intense smaken (barbecue, paprika, kaas, ham, enz.). Zo wordt het eten van dit soort producten een multisensoriële ervaring.
Wij houden er niet alleen van de zakjes te openen en hun heerlijke geur in te ademen. In de regel genieten we nog veel meer van hun smaak wanneer we de knapperigheid op onze tong voelen. De symfonie van sensaties werkt verslavend, zozeer zelfs dat we zelden aan een pakje beginnen zonder het af te maken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Spence, C. Eating with our ears: assessing the importance of the sounds of consumption on our perception and enjoyment of multisensory flavour experiences. Flavour 4, 3 (2015). https://doi.org/10.1186/2044-7248-4-3
- van Bloemendaal L, Veltman DJ, ten Kulve JS, Drent ML, Barkhof F, Diamant M, IJzerman RG. Emotional eating is associated with increased brain responses to food-cues and reduced sensitivity to GLP-1 receptor activation. Obesity (Silver Spring). 2015 Oct;23(10):2075-82. doi: 10.1002/oby.21200. Epub 2015 Aug 31. PMID: 26331843.
- Ventriglio, A., Sancassiani, F., Contu, M. P., Latorre, M., Di Slavatore, M., Fornaro, M., & Bhugra, D. (2020). Mediterranean Diet and its Benefits on Health and Mental Health: A Literature Review. Clinical practice and epidemiology in mental health : CP & EMH, 16(Suppl-1), 156–164. https://doi.org/10.2174/1745017902016010156