Waarom kunnen we menselijk geweld niet uitroeien?

Menselijk geweld is aangeboren. Het is een enorme bedreiging voor elke gemeenschap en voor de maatschappij in het algemeen. Tussen de vele theorieën omtrent de oorsprong van geweld en kwaad vallen enkele op. Ontdek ze hier!
Waarom kunnen we menselijk geweld niet uitroeien?
Laura Llorente

Geschreven en geverifieerd door de filosoof Laura Llorente.

Laatste update: 27 december, 2022

In tijden van oorlog of in andere situaties van menselijk geweld zijn de mensenrechten van weinig nut. Het is dan namelijk moeilijk voor iemand om veilig te blijven en niet door anderen gekwetst, schade berokkend of geweld aangedaan te worden.

De voornaamste functie van de mensenrechten is de onmiskenbare en fundamentele rechten beschermen waarop we per definitie recht hebben omdat we menselijke wezens zijn. Dit is nodig om het respect voor ons leven, onze vrijheid en ons streven naar geluk te verzekeren.

Theorieën over menselijk geweld

Vandaag de dag kennen we de synthese als basis voor de principes van thesis en antithesis (gebeurtenissen in de geschiedenis). Dit is hoe Hegel de idee van thesis en antithesis in zijn “theorie van de geschiedenis” opgelost heeft.

Synthese creëert een evenwicht tussen tegengestelde partijen. Het lijkt echter dat Hegel in zijn theorie van de geschiedenis en in zijn “meester-slaaf-dialectiek” te optimistisch was.

Het is niet zo gek om te stellen dat de geschiedenis aan zijn slechte kant vooruitgaat. Dit is namelijk zo vanuit het standpunt waarbij we gebeurtenissen uit het verleden en het heden kunnen zien en de toekomst op basis van ervaringen voorspellen.

Zelfs in het boek Genesis zien we hoe de god van de abrahamistische godsdiensten geweld gebruikte. We zien namelijk hoe hij de mensen uit het aardse paradijs verdrijft, alleen maar omdat ze durfden te proeven van de verboden kennis. Volgens hem kan alleen God kennis bezitten.

Bovendien zondigde Eva op een arrogante manier. Ze at van de appel van de boom van de wijsheid. Wat daarna volgde waren pijn en geweld. De broers Kaïn en Abel onthullen ons door middel van hun daden het mysterie van alle tragedies: het verlangen naar bezit en naar macht (Kaïn betekent “bezit” en Abel vertegenwoordigt “onschuld”).

De geest van overheersing en doodsdrift

De geest van overheersing en doodsdrift

Zonder bang te zijn ons te vergissen kunnen we zeggen dat het verlangen naar bezit een puur verlangen naar overheersing is. Wanneer iemand niet bezit wat hij wil, dan moet hij het elders zoeken.

Hier stellen we dan vast dat wat die persoon eigenlijk wil, is een ander te bezitten. Bovendien kunnen ze het alleen maar krijgen door het gewoon te grijpen en niet meer los te laten.

Het is precies deze drijfveer om te bezitten die mensen tot geweld leidt en ons aanspoort om te doden. Dit is ook de reden waarom Freud deze drang met het begrip “doodsdrift” omschreef.

Bezit is dus niets meer dan het verlangen om anderen te overheersen en te bezitten wat zij hebben. Als de drager van het voorwerp van het verlangen weigert om aan de overheerser te geven wat hij wil, dan zullen ze tijdens een gewelddaad sterven.

Of zoals Nietzsche het stelde “Waar er leven is, is er de wil tot macht. En zelfs de sterkste levende dingen zullen hun leven op het spel zetten voor meer macht. Dit doet vermoeden dat de wil tot macht sterker is dan de wil om te overleven.” Dit wil zeggen dat je moet uitbreiden om te bewaren wat je hebt.

Wie wint in een wereld vol geweld?

Voor Adolf Hitler vertegenwoordigde alleen Duitsland cultuur en sterkte. Zijn land bezat de wil tot macht en overheersing. Geen enkel ander land had tenslotte wat Duitsland had. Het was vanuit dit idee dat zijn behoefte om uit te breiden en te doden om zijn rijk te vergroten ontstond.

We hebben het eerder al gezegd. Wanneer je iets echt wil, dan moet je de persoon overheersen die het bezit. Dat is immers nodig om het in jouw bezit te krijgen. In dit geval wint diegene met de minste angst om te sterven, zoals Hegel al stelde.

Het verlangen tot heerschappij is spiritueel en daarom motiverend. De angst om te sterven heeft echter te maken met het lichaam. Het verandert menselijke wezens in simpele zoogdieren. De personen die blijven vechten, behouden hun positie als denkende mensen.

De wereld hoort toe aan de meesters. Zij bezitten de oorlog en hebben de macht van de media die nodig is om de wereld te veroveren. Bovendien kunnen ze de wereld bezitten omdat mensen bang zijn. En mensen die bang zijn, proberen niet in opstand te komen.

“Alleen hij die de jeugd bezit, wint de toekomst.”

-Adolf Hitler-

Menselijk geweld en de zoektocht naar macht

Menselijk geweld en de zoektocht naar macht

Volgens Nietzsche heeft bij mensen de wil tot macht de overhand. Dit is positief en van levensbelang. De wil tot macht gooit het menselijk wezen in de wereld van het leven en niet van het werk.

Omdat het een voortdurende evolutie is, bestaat de wil tot macht. We houden van onszelf. We willen dus niet gewoon houden wat we hebben maar ook vechten om meer te krijgen.

Het heeft precies met deze confrontatie tussen wat je al hebt en wat je wilt. Tussen de meester en de slaaf, hier onderwerpt de slaaf zich. Hij is immers bang om te sterven. Dit is hoe mensen onderworpen en tot niets gereduceerd worden.

Anderzijds zijn er de mensen die minder bang zijn en meer dingen verlangen. Het kan hen ook niet schelen dat ze anderen schade moeten berokkenen en vechten om te krijgen wat ze willen. Alleen die mensen zullen hun menselijke waardigheid behouden.

Deze theorie over het menselijk geweld stelt dat geweld bestaat omdat het altijd bestaan heeft en altijd zal bestaan. Het is gelukkig of jammer genoeg eigen aan de menselijke aard.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • De Zan, J. 2009: La Filosofía social y política de Hegel. Buenos Aires: Ediciones del Signo.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.