Waarom is het voor jou zo moeilijk om te veranderen?

Verandering kan je gezondheid verbeteren en je helpen nieuwe gewoonten aan te leren en professioneel te groeien. Is het jou echter opgevallen hoe moeilijk het is om deze processen uit te voeren? In feite zijn er bepaalde elementen die u ervan weerhouden dit te doen. Hier leggen we uit hoe je deze processen kunt deactiveren.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 28 juni, 2023

Je gedrag veranderen is een psychologisch ingenieursproces. Het vereist de tussenkomst van een specifiek cognitief en emotioneel artefact: je verstand. Maar weinig processen zijn zo complex en frustrerend. Heb je bijvoorbeeld ooit geprobeerd de gewoonte aan te leren om naar de sportschool te gaan, maar het na een paar dagen opgegeven? Of, wil je graag je karakter verbeteren, maar zie je het als een bijna onmogelijke opgave? Waarom is het zo moeilijk voor je om te veranderen?

Je gedrag op lange termijn veranderen is niet gemakkelijk. Ten eerste omdat je hersenen het moeilijk vinden om verandering te accepteren. Sterker nog, het geeft de voorkeur aan homeostase. Dit betekent dat alles in evenwicht blijft en niet varieert. Dat gezegd hebbende, vereisen ons welzijn en onze vooruitgang als mens de assimilatie van nieuwe gewoonten.

Ongetwijfeld is veranderen om onze beste versies te bereiken, onze doelen te bereiken en ons beter te voelen iets dat we allemaal zouden moeten bevorderen. Als je dit wilt bereiken, moet je weten hoe je je psychologische vijanden kunt herkennen die het onmogelijk maken om ander gedrag en houdingen te integreren. Maar, dit mechanisme vereist meer dan moed: het vereist nieuwe mentale hulpmiddelen.

Waarom is het zo moeilijk voor je om te veranderen?

Psychologie bevordert veranderingen in gedrag, zodat je kunt verbeteren. Ze biedt mechanismen zodat je de stap kunt zetten naar een beter welzijn en het bereiken van gezonde doelen. Het bewijs beweert echter dat onze hersenen worden gedomineerd door onbewuste mechanismen die de integratie van nieuwe gewoonten moeilijk maken.

Onderzoek (Engelse link) van de Universiteit van Vermont beweert dat het veranderen van gedrag een complex en zeer onstabiel proces is. Het gaat gepaard met frequente terugvallen, stappen achteruit en opgeven.

Het niet duurzaam kunnen volhouden van deze nieuwe gedragingen of houdingen kan negatieve gevolgen hebben voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid. Daarom is het een relevant onderwerp.

Een manier om met deze weerstanden om te gaan is door ze te herkennen. Het probleem ligt niet noodzakelijkerwijs in een gebrek aan wil of discipline. Er zijn bepaalde onderliggende psychologische processen die je geneigd bent jarenlang met je mee te slepen. Je moet ze opsporen en deactiveren. Ze zijn als volgt.

Beperkende overtuigingen

Beperkende overtuigingen zijn negatieve meningen of percepties die je over jezelf hebt en die je conditioneren. Veel ervan ontwikkelen zich tijdens de kindertijd en op school. In feite neem je vaak volledig ontkrachtende boodschappen van buitenaf op die je waarde, deugden en sterke punten verminderen.

Geloven dat je ergens niet toe in staat bent of dat je gebrekkig en niet bijzonder competent bent, zijn grote obstakels voor het proces van verandering.

Een overmaat aan negatief gewaardeerde emoties

Stel dat je een slechte relatie hebt en echt ongelukkig bent. Je weet dat je de stap moet nemen en weg moet gaan, maar dat doen schrikt je af. Negatief gewaardeerde emoties zijn inderdaad een onbetwistbare factor in waarom het zo moeilijk is om te veranderen en verder te gaan. Je kunt angst, bezorgdheid, schuld, verdriet en zelfs schaamte voelen.

Deze opeenstapeling van emoties vult je geest met negatieve en zelfs fatalistische ideeën. Je bent bang voor mislukking of spijt. Daarbij komt je angst voor het onbekende. Wat zal er gebeuren als je de relatie verlaat?

Impostorsyndroom en laag zelfbeeld

Een stap vooruit zetten vereist, meer dan inspanning, inzet en volledig vertrouwen in jezelf. Als je geen vertrouwen hebt, stort alles in, en is het extra moeilijk om te veranderen. Lijders aan het bedriegerssyndroom (zij die geloven dat ze niet intelligent en competent zijn) weten dit. Daardoor vinden ze het moeilijk om nieuwe gewoonten aan te nemen.

Als je niet in overeenstemming bent met je waarde, lijdt je aan een laag zelfbeeld. Dit maakt het moeilijk om enige verandering op lange termijn te bevorderen.

Cognitieve dissonantie en zelfbedrog

Je weet dat een zittende levensstijl zijn tol eist van je gezondheid, maar je zegt tegen jezelf dat het een mythe is. Je weet dat je een betere baan zou moeten zoeken, maar zegt tegen jezelf dat het beter is om het zekere voor het onzekere te nemen en te blijven waar je bent. Cognitieve dissonanten zijn mechanismen waarmee je je eigen inconsistenties kunt rationaliseren om psychisch lijden te voorkomen.

Je moet je zelfbedrog herzien. Je kunt je er volledig van bewust zijn dat je nieuwe stappen in je leven moet zetten, maar ze maken je bang. Dus, om die angst te vermijden, neem je je toevlucht tot kunstmatige redeneringen die rechtvaardigen dat je in je comfortzone blijft.

Je onderschat het proces

Verandering gebeurt niet van de ene op de andere dag. Het bevorderen ervan vereist emotionele, gedrags- en cognitieve processen. Als je deze componenten over het hoofd ziet, zullen je pogingen mislukken. Bovendien zullen bij elke stap achteruit je zelfbeeld en gevoel van eigenwaarde instorten.

Succesvolle verandering is het resultaat van meerdere, onderling verbonden stappen. Ze vereisen inzet, helderheid van doel, en een gezonde dosis enthousiasme. Maar soms maak je, door een gebrek aan bewustzijn en hulpmiddelen om deze processen te begrijpen, fouten.

Strategieën voor effectieve verandering

De wetenschap is altijd geïnteresseerd geweest in verandering. Een studie (Engelse link) van de Universiteit van Helsinki en Ierland beweert dat sociale, emotionele en ook biologische factoren geïntegreerd zijn in het potentieel voor menselijke verandering.

Om verandering te bereiken moet je werken vanuit motivationele, gedrags- en educatieve aspecten. Verder moet je veel van de overtuigingen herzien die in je psychologisch universum zijn geïntegreerd. Nu gaan we nadenken over de hulpmiddelen die je nodig hebt om dit proces te vergemakkelijken.

1. Maak je motivatie wakker en herinner je je redenen om te veranderen

Je vindt niet altijd motivatie wanneer je die nodig hebt. Inderdaad, soms laat je kracht het afweten en reageert je geest niet. Maar, als je verandering in gang moet zetten, moet je je doelen en de redenen waarom je deze stap moet zetten duidelijk maken. Het zal je acties aanwakkeren.

2. Maak een actieplan: plan-evalueer-correct

Wanneer je een nieuwe gewoonte begint of een verandering tot stand brengt, moet je een actieplan maken. Het is geen goed idee om te improviseren. Idealiter moet je de stappen plannen die je gaat volgen. Later evalueer je het proces. Vraag je af of je plan nuttig zal zijn. Moet je iets aanpassen? Je plan moet flexibel zijn, zodat je je aan elke uitdaging en omstandigheid kunt aanpassen.

3. Beheers stress

Je moet middelen voor stressbeheersing integreren in je dagelijkse routine. Verandering plaatst je immers in nieuwe scenario’s. Die kunnen uitdagend zijn en je zou emoties van negatieve valentie kunnen ophopen.

Daarom moet je niet aarzelen bij het beoefenen van sport, ontspanningstechnieken of meditatie. Ze zullen je helpen een meer ontspannen geest en een lichaam met minder van het stresshormoon cortisol te ontwikkelen.

4. Boost je self-efficacy: je bent bekwaam en competent

Self-efficacy is het vertrouwen dat je hebt in je vermogen om te bereiken wat je wilt. Dit is de belangrijkste kwaliteit bij het integreren van elke verandering in je leven. Het betekent weten dat je de middelen hebt om het te bereiken en de vaardigheden en capaciteiten om te slagen.

5. Zeg ja tegen kleine dagelijkse vorderingen: minder is altijd meer

In het boek van James Clear, Atomic Habits, heeft hij het over de kracht van kleine dagelijkse prestaties. In feite beweert hij dat voor grote veranderingen vaak slechts kleine dagelijkse vorderingen nodig zijn, constant zijn en je richten op je doel. Dus, onthoud, haast je niet en probeer niet te veel veranderingen tegelijk door te voeren. Doe het langzaam aan.

6. Discipline en actie

Je denkt misschien aan je motivatie bij het initiëren van verandering. Maar, dit emotionele element laat zich niet altijd zien wanneer je het het meest nodig hebt. Dan komt de belangrijkste factor om de hoek kijken: discipline. Inderdaad, je moet gedisciplineerd zijn en begrijpen dat het vestigen van nieuwe gewoonten inzet, actie en herhaling vereist.

7. Weerstand tegen frustratie

Ongetwijfeld heb je je wel eens gefrustreerd gevoeld, beseffend hoe moeilijk het is om veranderingen in gang te zetten. In feite is het uiterst gebruikelijk om te haperen en een stap terug te doen. Dat betekent dat je een paar dagen stopt voordat je weer verder gaat. Dit is normaal.

Geen enkele verandering is lineair, er zijn altijd ups en downs doordat veranderen moeilijk is. Je moet gewoon weten hoe je ze kunt weerstaan en accepteren.

Zet je in voor verandering

Als je je ooit hebt afgevraagd waarom het zo moeilijk is om te veranderen, moet je weten dat de meesten van ons zich ook zo voelen. Je bent niet de enige. Probeer jezelf eraan te herinneren dat je het potentieel bezit om verandering tot stand te brengen. Je kunt het. Zet je in voor verandering en je zult dat langverwachte doel bereiken en je welzijn en zelfrealisatie verbeteren.