Waarom beschadigen mensen zichzelf?
Waarom beschadigen sommige mensen zichzelf? Volgens sommige schattingen doet vier procent van de volwassenen aan zelfbeschadiging, zonder significant verschil tussen mannen en vrouwen.
Het aantal is groter bij adolescenten (12-18 jaar), zoveel dat het een grote zorg is geworden voor de gezondheidszorg. Snijden, slaan, branden of je haar uittrekken zijn enkele voorbeelden van zelfbeschadiging. De reden dat mensen het doen is voor een emotionele ontlading. Paradoxaal genoeg voelen ze zich er beter door.
Het is belangrijk op te merken dat niet iedereen die bijvoorbeeld snijdt weet waarom hij het doet. Sommige mensen beweren dat tieners het doen om “cool te zijn,” maar die houding ondermijnt de ernst van het probleem, dat lijkt toe te nemen.
Een horizontaal litteken op de pols van een tiener betekent niet altijd dat ze ooit geprobeerd hebben zelfmoord te plegen. Het kan wijzen op een poging om zich “levend” te voelen door pijn.
Het verschijnsel zelfbeschadiging, of zelfverwonding, is complexer dan het lijkt. In dit artikel verdiepen we ons in het onderwerp om de oorzaken ervan te begrijpen, hoe het degenen die dit gedrag vertonen beïnvloedt, en de behandel- en interventiemogelijkheden.
Redenen waarom mensen zichzelf beschadigen
Sommige mensen schamen zich voor een paar extra kilo’s of het hebben van een gehaakte neus. Anderen schamen zich voor de littekens op hun lichaam van waar ze zichzelf pijn hebben gedaan. Ze verbergen hun littekens onder armbanden of tatoeages of brengen alleen pijn toe op lichaamsdelen die andere mensen zelden zien.
In een onderzoek van de afdeling psychologie van de Universiteit van Wisconsin-Madison van 2005-2011 heeft een op de vijf adolescenten zichzelf pijn gedaan. Helaas zijn deze aantallen de laatste jaren alleen maar toegenomen.
De psychopathologie van dit gedrag heeft de belangstelling van onderzoekers gewekt, vooral met het effect dat de sociale media op deze kwestie heeft gehad. De komst van sociale netwerken heeft snijden veel “populairder” gemaakt onder tieners. Terwijl volwassenen die snijden hun gedrag zorgvuldig verbergen, gaan sommige tieners zo ver dat ze foto’s van hun zelf toegebrachte verwondingen publiceren.
Dit is alarmerend gedrag. Maar de vraag blijft: waarom doen mensen zichzelf pijn? Waarom is het toebrengen van pijn aan jezelf een cathartische ervaring?
De oorzaken van zelfbeschadiging
Het DSM oftewel Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (Engelse link) definieert dit gedrag als een “stoornis”. Met andere woorden, het is een geestelijk gezondheidsprobleem, hoewel de meeste deskundigen het erover eens zijn dat het vaak het symptoom is van iets diepers.
Gonzalez, R.B., en Alvarez, B.G. (2012) stellen dat mensen die zichzelf schade toebrengen meestal te maken hebben met een angststoornis, depressie, of posttraumatische stress.
Hier zijn enkele triggers van zelfbeschadigend gedrag:
- Intense druk en een overweldigende werkdruk op school of op je werk.
- Gepest worden op school.
- Problemen op het werk.
- Als kind misbruikt zijn.
- Homofoob of transfoob zijn.
- Problemen met je eigenwaarde.
- Een verlies hebben geleden en gevangen zitten door verdriet.
- Stress die in de loop der tijd is opgebouwd.
- Financiële problemen.
- Borderline persoonlijkheidsstoornis is een van de psychische aandoeningen die zelfbeschadiging kunnen veroorzaken.
- Haat voor je eigen lichaam.
Zoals je je kunt voorstellen zijn de situaties die tot dit gedrag leiden gevarieerd. Het maakt niet uit hoe oud je bent, hoeveel geld je hebt, of wat je geslacht is. Voor velen is het opzoeken van deze pijn hun enige uitlaatklep.
Waarom mensen zichzelf beschadigen
Er is niet veel dat je aandacht kan trekken als iemand die zichzelf snijdt, zijn huid verbrandt, zijn eigen haar uittrekt, of gewoon aan een korstje pulkt tot het geïnfecteerd raakt. Maar waarom doen mensen het? Wat proberen ze te bereiken?
Villarooel, J. en Jeres, S. (2013) leggen de vier belangrijkste redenen uit waarom dit gebeurt in hun boek Self-Harming Non-Suicidal Behavior in the Clinical Setting [vertaling uit het Spaans].
- Lichamelijke pijn kan emotioneel lijden verlichten. Het leidt niet alleen af van het verdrietige verleden of de angst van het heden. Zelfbeschadiging is een manier om psychologische “opluchting” te bereiken, zoals het van je schouder laten glijden van een zware rugzak. Het is bijna als overgeven voor iemand met boulimia nervosa.
- Aan de andere kant doen sommige mensen zichzelf pijn omdat ze zichzelf proberen te straffen. Ze zijn hun eigen ergste criticus, en dit soort gedrag is hun manier om een fout, lage productiviteit of mislukking goed te maken.
- Het is belangrijk om te onthouden dat zelfbeschadiging voor sommige mensen een manier is om “iets te voelen.” Als je het gevoel hebt dat je leven leeg, zinloos en eentonig is, dan is dit gedrag een manier om aan dat alles te ontsnappen.
- Ten slotte, maar niet in de laatste plaats, kan een zelf toegebrachte verwonding een schreeuw om aandacht zijn. Dit geldt vooral voor tieners van 12 en 13 jaar.
Hoe help je mensen die zichzelf beschadigen?
In een notendop doen mensen die zelfbeschadigend gedrag vertonen dat omdat ze op een of andere manier lijden. Een psychologische benadering en snelle interventie zijn in alle gevallen cruciaal. Dat komt omdat zelfbeschadiging en zelfmoord nauw met elkaar verbonden zijn.
Een passende behandeling voor zelfbeschadigend gedrag omvat het volgende:
- Probleemoplossende therapie. Samen met de patiënt uitzoeken wat zijn gedrag veroorzaakt en strategieën bedenken om die onderliggende problemen aan te pakken.
- Cognitieve gedragstherapie is ook nuttig voor zelfbeschadigende patiënten. CGT ondersteunt hen bij het beheersen van gedachten, emoties en gedrag.
- Emotioneel beheer en werken aan het gevoel van eigenwaarde zijn beide belangrijk.
Idealiter wordt de familie van de patiënt bij de therapie betrokken, vooral als de patiënt minderjarig is. Het gezinsleven van kinderen en tieners speelt bij dit soort kwesties een doorslaggevende rol, dus het is essentieel om dat in gedachten te houden.
Zelfbeschadigend gedrag is een gevaarlijke en bedrieglijke uitlaatklep waartoe niemand zich zou moeten wenden. Als jij of iemand die je kent dit gedrag vertoont, zoek dan professionele hulp.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- González, R. B., & Álvarez, B. G. (2012). Conductas autolesivas. Cad Atenc Primaria, 18, 70-72.
- Ibáñez, Á. F., Costa, M. V., del Real Peña, A., & del Castillo, C. S. (2012). Conducta autolesiva en adolescentes: prevalencia, factores de riesgo y tratamiento. Cuadernos de Medicina psicosomática y psiquiatría de enlace, (103), 5.
- International prevalence of adolescent non-suicidal self-injury and deliberate self-harm. Child Adolesc Psychiatry Ment Health. 2012 Mar 30;6:10. doi: 10.1186/1753-2000-6-10.
- Villarroel, J., Jerez, S., Montenegro, M., Angélica, M., Montes, C., Igor, M., & Silva, H. (2013). Conductas autolesivas no suicidas en la práctica clínica: Primera parte: conceptualización y diagnóstico. Revista chilena de neuro-psiquiatría, 51(1), 38-45.
