Vrije geesten: wat maakt hen zoals ze zijn?
Vrije geesten hebben is een hele uitdaging te midden van een maatschappij die ons allemaal in dezelfde gedragspatronen en conventies wil opnemen.
In feite heeft dit soort persoonlijkheden iets nogal heldhaftigs en zelfs excentrieks. Er is ook een duidelijke zweem van opzettelijke nonchalance, van leven met duidelijke bedoelingen, maar zonder hun problemen en verplichtingen al te serieus te nemen.
Als we het over dit profiel hebben in termen van gedrag en houding, stellen we ons meestal iemand voor die niet erg geïnteresseerd is in relaties. We stellen ons voor dat ze in een camper wonen, reizen waar de stemming hen brengt, gekleed in kleding in boho-stijl. Er zijn echter veel vrije geesten die geen nomaden zijn en die hun oude vrienden in de buurt hebben.
In werkelijkheid leven dit soort mensen volgens hun eigen idealen en wat hun hart hen ingeeft. Ze hebben hun eigen comfortzone en willen zich niet schikken naar andere patronen, scenario’s of dynamieken dan die van henzelf. Hun idealen zijn hun meest bepalende kenmerk.
Eigenaar en heer zijn van onze daden, zelf beslissen, en ons niet laten conditioneren door de maatschappij, kan soms uiterst moeilijk zijn. Alleen vrije geesten zijn in staat die grens te overschrijden.
De kenmerken van een vrijdenker
Een figuur die de basis legde voor wat het betekende om een vrijdenker te zijn en niet door de maatschappij geconditioneerd te worden, was Friedrich Nietzsche.
In zijn boek Voorbij goed en kwaad legde hij uit dat een vrije geest iemand is die zijn criteria boven de maatschappelijke eisen en bekrachtigers handhaaft. Ze denken na en nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen beslissingen. Als anderen zien dat ze dit doen en zich goed voelen, willen ze vaak hetzelfde doen.
Onze eigen ideeën vrijwaren van de heersende gedachten van de maatschappij is wat ons ware vrijheid schenkt. In feite is het zonder vrijheid van denken heel moeilijk dat er überhaupt vrijheid is. Het is ook moeilijk om psychisch welzijn te bereiken.
Bedenk bijvoorbeeld hoeveel angst je kwijt zou raken als je alle druk van buitenaf zou laten vallen. Stel je voor wat het zou betekenen om niet geobsedeerd te zijn door wat anderen van je verwachten of denken.
Een vrije geest zijn is een daad van rebellie in een wereld die ons probeert tegen te houden en te conditioneren. Want hoewel het waar is dat alledaagse realiteiten zoals het betalen van hypotheken en rekeningen, het moeten voldoen aan deadlines, en het volgen van modes en referenties noodzakelijke houvast zijn om in de maatschappij te kunnen leven, zijn ze ook grote stressfactoren.
Vrije geesten proberen dit soort traditionele dynamiek te vermijden. Ze gaan tegen de stroom in, maar hun aanpak is tegelijk bedachtzaam, diepgaand en zinvol. Laten we eens kijken naar de kenmerken van een vrije geest.
Eenzaamheid, een veilige en aangename ruimte
Voor wie vrijheid prioriteit geeft, is eenzaamheid zijn tweede thuis en een veilige ruimte waar hij kan opladen en naar zichzelf kan luisteren. De wereld is een erg lawaaierige, tegenstrijdige en zelfs chaotische plaats. Vrije geesten hebben hun eenzaamheid nodig om zin te vinden in hun leven, en ook om psychologische afstand te oefenen.
Hun toevluchtsoord van rust is voor hen essentieel om na te denken en contact te maken met hun ware zelf.
Het voortdurend zoeken naar betekenis en diepte in elke situatie
Vrije geesten hebben een hekel aan oppervlakkig gedrag. Als ze een gesprek met iemand hebben, zullen ze filosofische, existentiële, en diepe psychologische en emotionele kwesties aansnijden.
Ze verachten small talk en ook lege mensen, die anderen imiteren en niet voor zichzelf denken. Het meest doorslaggevend voor hen is betekenis en transcendentie te vinden in elk geleefd moment.
Dynamiek en meervoudige passies (open geest)
Vaak zijn we geneigd diegenen af te wijzen die voortdurend van gedachten veranderen. Maar een aspect dat vrije geesten kenmerkt is hun vermogen om hun gedachten te heroverwegen en hun ideeën te veranderen. Dit is heilzamer dan je zou denken.
In feite is niets zo noodzakelijk als het leren, afleren, en opnieuw overdenken van ideeën en denkpatronen en ze vervangen door actuelere. Dit soort cognitieve flexibiliteit is een kenmerk van vrije geesten. Ze worden gekenmerkt door geesten die openstaan voor nieuwe perspectieven. Verder zijn ze vol nieuwsgierigheid en gepassioneerd over alles wat het leven hen kan leren.
De ware vrije geest heroverweegt alles wat hij ziet en wat hem omringt. Dit kan bij anderen vaak wat antagonisme opwekken. Niettemin erkennen vrije geesten dat het moeilijk voor hen is in te passen in een maatschappij die liever heeft dat mensen allemaal op dezelfde manier denken.
Ze zijn zich ervan bewust dat ze niet in de huidige maatschappij passen
Vrije geesten bestaan dankzij hun vermogen zich niet te conformeren aan gewone sociale structuren. Het is moeilijk voor hen om dezelfde baan te houden, ze zijn het met veel politieke ideeën niet eens, en ze begrijpen de moderne wereld, die gedomineerd wordt als ze is door sociale media en onmiddellijkheid, al helemaal niet.
Ze zijn zich er volkomen van bewust dat ze niet in de huidige maatschappij passen en dat zichzelf zijn en hun eigen idealen volgen hen vaak meer problemen dan voordelen oplevert. Desondanks geven ze niet op wie ze willen zijn. Hun idealen zijn hun bepalende kenmerken, en vrijheid is hun dagelijkse brandstof.
Hoogleraar filosofie, Christa Davis Acampora van het Hunter College (VS) wees hierop in een studie (Engelse link). Ze beweerde dat het concept van de vrije geest positieve aspecten bevat, maar ook andere, meer complexe, die het unieke van deze persoonlijkheid onthullen.
Ze beoefenen materiële onthechting
Velen van ons klampen zich vast aan materiële dingen… een huis, een fysieke ruimte, een plaats, zelfs bepaalde voorwerpen. Dit is echter vaak de oorsprong van veel lijden. Omdat we het gevoel hebben dat we nooit genoeg hebben.
Bovendien kost het betalen voor deze materiële artefacten ons ons leven. Het is hoog tijd dat we beseffen dat het materiële niet zo belangrijk is als wat niet gezien kan worden. Denk aan zaken zoals emoties, genegenheid, relaties, enzovoorts.
Vrije geesten hechten geen waarde aan het materiële omdat ze een hekel hebben aan wat wegwerpbaar is. Ze geven de voorkeur aan de vastigheid van hun idealen, dromen en waarden.
Ze zijn fel onafhankelijk. Dit vereist de moed om zichzelf te ontwortelen en beweging te omarmen, de kracht van verandering, en een gezonde afstandelijkheid die zich niet te sterk vastklampt aan bepaalde werkelijkheden.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Acampora, C. (2014) “In What Senses are Free Spirits Free?” Pli: The Warwick Journal of Philosophy; 25: 13-33.
- Nietzsche, F. (2007) Más allá del bien y del mal. Gradifco: Buenos Aires.
- van den Toren, S.J., van Grieken, A., de Kroon, M.L.A. et al. Young adults’ self-sufficiency in daily life: the relationship with contextual factors and health indicators. BMC Psychol 8, 89 (2020). https://doi.org/10.1186/s40359-020-00434-0