Viscerale mensen, wanneer instinct de rede overheerst

Onszelf zijn, naar ons hart luisteren, en onze emoties niet negeren. Er schuilt een zekere romantiek in het gedrag van viscerale mensen.
Viscerale mensen, wanneer instinct de rede overheerst

Laatste update: 28 augustus, 2022

Viscerale mensen worden vaak als aantrekkelijk gezien door de echtheid van hun woorden en daden. Ze zijn oprecht en vastberaden, verdraaien hun gevoelens niet, en zijn meestal vastberadener omdat ze hun gedrag niet zo hoeven in te tomen.

Bovendien laten ze zich op een hartstochtelijke manier meeslepen door hun emoties, met minder filters. Maar hoewel dit fascinerend lijkt, heeft het ook een andere problematische kant.

Overdreven visceraal zijn definieert een profieltype waarin instinct en verlangen regeren. Op mentaal niveau wordt de tijdsafstand tussen input en besluitvorming verkleind. Bovendien, hoe intenser het verlangen, de impuls, of de interne motivatie, hoe minder het reflecterende deel te zeggen heeft; vandaar dat gevoelens van spijt vaak voorkomen.

De psychologie is al tientallen jaren geïnteresseerd in dit gedragspatroon. In het verleden waren deze viscerale reacties gunstig voor ons overleven. In feite is de viscerale reactie nog steeds aanwezig in onze hersenprogrammering. Maar soms kan ons laten meeslepen vaak problemen veroorzaken.

Viscerale mensen overreageren vaak. Dit kan hun sociale relaties in de verdrukking brengen.

Man met baard
Extreem visceraal zijn heeft zowel voordelen als risico’s. Het is belangrijk dat de persoon een meer reflectieve aanpak weet te ontwikkelen.

Hoe zijn viscerale mensen?

Een semantische definitie van visceraal heeft te maken met de ingewanden. Het gaat om iemands diepste gevoelens, die gevoelens die uit hun diepste diepten ontspringen. Het gaat om hun innerlijke instincten en het repertoire van toestanden zoals pijn, honger, verlangen, angst, enz. Dr. George

Loewenstein, een psycholoog van de Carnegie Mellon Universiteit (VS), heeft veel tijd besteed aan het bestuderen van deze ‘onderbuik’ factoren. Zijn onderzoek (Engelse link) beweert dat de meesten van ons vaak visceraal gedrag vertonen.

Een onderbuikgevoel zet ons aan tot iets dat niet altijd door de rede wordt beheerst. Het is het automatische mechanisme dat ons aanspoort om onze honger te stillen, te schreeuwen als een wond pijn doet, en angst te voelen als we bedreigd worden, enz. Dit zijn natuurlijke en begrijpelijke gedragspatronen.

Er ontstaat echter een probleem als we de controle over onze mentale en niet-mentale handelingen overdragen aan emoties waar veel energie aan verbonden is. Dat gebeurt bijvoorbeeld als we ons laten meeslepen door de inwendige signalen van een brein dat verslaafd is aan tabak, gokken, online winkelen, alcohol, ongezond eten, en zelfs aan een afhankelijke en schadelijke relatie.

Sommige mensen zijn meer visceraal ingesteld dan anderen. Hoewel dit profiel bepaalde positieve en interessante eigenschappen heeft, heeft het ook een meer problematische kant. We beschrijven die hieronder.

De meest viscerale mannen en vrouwen hebben meer moeite om te voorzien hoe hun toekomstige reacties in bepaalde situaties zullen zijn.

Intuïties en voorgevoelens: de instinctieve stem

De Universiteit van Californië (VS) heeft onderzoek gedaan (Engelse link) naar het verband tussen het verschijnsel intuïtie en instinctief gedrag. In feite is dit een theoretisch gebied dat journalist en schrijver, Malcolm Gladwell, behandeld heeft in zijn bestseller, Intuïtieve intelligentie (2005).

Vaak neem je, als je gedwongen wordt een beslissing te nemen, in plaats van elke variabele te analyseren, de snelste weg. Intuïties en ingevingen zijn sluipwegen van denken die je in staat stellen snel te reageren op alledaagse eisen. Het is niet alleen je vroegere ervaring die je gedrag in deze omstandigheden dicteert.

In feite zijn het je viscerale emoties, zoals angst, hartstocht of nieuwsgierigheid, die je ertoe aanzetten te handelen naar je slecht doordachte beslissingen. Viscerale mensen laten zich daarom voortdurend meeslepen door hun intuïtie.

Problemen met gedragsbeheersing

De persoon met ernstige problemen met het beheersen van zijn emoties en impulsen heeft ernstige problemen met het reguleren van zijn gedrag. Daardoor wordt het onvoorspelbaar. Zelfs zij kunnen hun toekomstige gedrag niet voorzien. In feite is soms alleen al een misverstand op het werk voor hen genoeg om te overreageren, wat tot veel negatieve gevolgen leidt.

Dit is niet alleen ingewikkeld voor degenen die deel uitmaken van de omgeving van het individu. De individuen zelf voelen zich ook slecht. Zich ervan bewust zijn dat ze geen volledige controle over hun gedrag hebben, wekt bij hen gevoelens van rusteloosheid en onbehagen op.

Viscerale mensen en gepassioneerd gedrag

Visceraal zijn kan een voordeel zijn voor een kunstenaar die de mal wil doorbreken. Het betekent dat ze leven en zich uitdrukken vanuit hun diepste emoties. Dit wekt belangstelling op vele vakgebieden.

Anderzijds, als de viscerale persoonlijkheid passie voor iets (of iemand) voelt, vertonen ze een intense motivatie die door verlangen georiënteerd is.

Maar door het filter van de rede en de mechanismen van reflectie te vermijden, overdrijven ze vaak en nemen ze slechte beslissingen en maken ze fouten, en zien ze hun verwachtingen voortdurend niet vervuld. Bovendien zijn ze meestal erg emotioneel en dat kan soms tot depressieve of manische toestanden leiden.

Trieste vrouw
Als we impulsief handelen en alleen door intense emoties gedreven worden, is de kans groter dat we fouten maken.

Het gevaar van tegen jezelf in handelen

Zoals we al eerder zeiden worden viscerale mensen vaak als aantrekkelijk gezien vanwege hun authenticiteit, hartstocht, en het overdadige en bruisende enthousiasme dat ze tonen als iets hen interesseert. Een aspect dat ze echter ook vertonen is spijt, tegenspraak, en de perceptie geen controle over hun eigen leven te hebben.

Het is heel gewoon om zinnen te horen als “ik weet niet waarom ik dit deed,” “ik begrijp niet waarom ik me soms zo gedraag,” “ik kan me niet beheersen als dit of dat gebeurt,” enz. In feite leiden de emoties van viscerale mensen er vaak toe dat ze zich gedragen op een manier die tegen henzelf ingaat.

Welzijn berust in het soort gedrag waarin emoties en rede altijd in consensuele harmonie handelen. Alleen op die manier zijn we in staat goede beslissingen te nemen. Alleen op die manier verhouden we ons tot elkaar, bereiken we doelen, en zien we onszelf positiever.

Tenslotte moeten we vermelden dat we allemaal op bepaalde momenten viscerale reacties kunnen vertonen. Meer aandacht schenken aan instinct en onmiddellijk verlangen dan aan de rede is inderdaad een veel voorkomend verschijnsel. Daarom is het volkomen aanvaardbaar dat het af en toe gebeurt, maar niet de hele tijd.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Dhaliwal, G. Going with Your Gut. J GEN INTERN MED 26, 107–109 (2011). https://doi.org/10.1007/s11606-010-1578-4
  • Loewenstein, G. (1996). Out of control: Visceral influences on behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 65, 272-292.
  • Metcalfe, J., & Mischel W. (1999). A hot/cool-system analysis of delay of gratification: Dynamics of willpower. Psychological Review, 106, 3-19.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.