Vijf tekenen van verborgen agressie

Er zijn twee vormen van agressie: openlijke en verborgen. In het geval van openlijke agressie is het agressieve gedrag direct en voelbaar. Het is voor iedereen duidelijk. In het geval van verborgen agressie is het agressieve gedrag subtieler en verborgen of, anders gezegd, gecamoufleerd. Tevens gaat deze vorm van agressie vaak gepaard met een zekere mate van manipulatie.

Het wezenlijke verschil tussen beide vormen is de manier waarop de intenties van de agressor zich manifesteren. Hieronder bespreken we vijf tekenen die je kunnen helpen om verborgen agressie te herkennen.

1. Leugens: wanneer de waarheid groter is dan wijzelf

Dit is misschien wel de meest duidelijke vorm van verborgen agressie, de meest algemene manier om geweld uit te oefenen jegens een ander. Het is het min of meer verdraaien van een waarheid die aan de andere persoon gerelateerd is.

Als iemand iets verbergt, door te liegen of het voor zich te houden, dan kan dit zijn omdat diegene bang is voor de waarheid of omdat hij deze liever wil vermijden. Dit gebeurt vermoedelijk zonder de toestemming of goedkeuring van de ontvanger van het agressieve gedrag. De leugens kunnen of groot of klein zijn, maar het blijven leugens.

Zodra de waarheid uitkomt en de agressie ontdekt wordt, vindt er meestal een conflict plaats. Anders zou er tenslotte geen reden zijn voor een misverstand.

Dit laat zien dat de waarheid soms groter is dan wijzelf en ons uiteindelijk verplettert. Dit is een vicieuze cirkel die aanwezig is in een ontelbaar aantal sociale relaties, die als gevolg hiervan langzaam verslechteren en uiteindelijk zelfs verteerd worden.

2. Schuld: je eigen slachtoffer zijn

Dit is wanneer we tijdens een conflict de rol van het ‘slachtoffer’ aannemen. We hebben het gevoel of we willen het gevoel hebben alsof we het ware doelwit zijn van onrecht, dat ontstond bij de andere persoon of personen die betrokken zijn in het geschil.

Dit is een typische manier om verantwoordelijkheid te ontwijken. We plaatsen onszelf simpelweg in een context van hulpeloosheid en machteloosheid, waarin de enige mogelijke manier om de ruzie te kunnen ‘winnen’ is door de schuld bij de ander te plaatsen, wat uiteindelijk overtuigender blijkt te zijn dan de feiten zelf.

Het script gaat als volgt: als ik overkom als de martelaar in deze situatie, of ik me hier nu wel of niet bewust van ben, zullen anderen medelijden met me hebben en al mijn bevliegingen gehoorzamen.

Paradoxaal genoeg is dit de zwakste manier waarop je de sterkste kunt zijn: zijn sterktepunt of kracht is dat hij zwak kan zijn. Anderen een schuldgevoel aanpraten ‘werkt’ blijkbaar wel en is een verborgen manier om anderen aan te vallen, om ze te manipuleren.

3. Schaamte: het naar beneden halen van anderen

Dit is wanneer we iemand ontmenselijken, misschien zodat we ons beter kunnen voelen dan hij of om hem belachelijk te kunnen maken, terwijl we alle afkeer of wrok die we voor diegene voelen verbergen. Het is een arrogante manier om macht uit te oefenen, één die profiteert van de zwakheden, fouten of tekortkomingen van de ander.

Wanneer we de ander voor schut zetten, trappen we op agressieve en zelfs vernietigende wijze op zijn ziel. We doen dit omdat we onszelf ofwel beter willen voelen dan anderen of omdat we die persoon in het bijzonder afwijzen. Of soms zelfs om beide redenen.

Als iemand bijvoorbeeld in het openbaar belachelijk gemaakt wordt, kun je diegene uitlachen en het laten lijken alsof het gewoon een grapje is, maar misschien is het eigenlijk veel ingewikkelder dan dat: de echte reden zou kunnen zijn dat je beter voor de dag probeert te komen dan diegene en hem merkbaar wilt aanvallen.

4. Verleiding: spelen met het ego

Dit is wanneer we anderen vleien of om de een of andere reden indruk op ze willen maken. We maken misbruik van hun zwakheden, die over het algemeen gerelateerd zijn aan hun ego, zodat we een bepaald doel kunnen bereiken.

De agressie ligt niet verborgen in de mogelijk gezellige tijd die we met die ander zouden kunnen hebben, maar in het gespeel met hun gevoelens om de situatie te vermommen, zodat we ons egoïstische doel of onze verborgen beweegredenen kunnen verwezenlijken.

Dergelijke onoprechte vlijerij speelt met de onzekerheid van het ego, aangezien de oorsprong ervan zeer waarschijnlijk ligt in een leugen die de ander op de een of andere manier gelooft. Het zou zelfs afkomstig kunnen zijn van een vermeende waarheid die wordt overdreven.

Dit is zonder twijfel een belachelijk spelletje dat nooit zal werken en waarbij sprake zal zijn van twee verliezers. Het is een vorm van verborgen agressie die gebruikt wordt om mensen te manipuleren en als gevolg om mensen te gebruiken alsof ze een ding zijn of de middelen die het doel heiligen.

5. Afwezigheid: wanneer je er bent, maar niet aanwezig bent

In dit laatste geval lijkt de persoon ver weg te staan van de situatie, zich gedragend alsof hij nergens wat om geeft, ook al is hij er fysiek, mentaal, cognitief of emotioneel wel. Het lijkt alsof ze denken: ‘klop maar bij iemand anders aan met je meningen en klachten.’

Je kunt dit gedrag herkennen aan hun houding, hun stilte, aan de manier waarop ze die ander niet direct willen aankijken. Ze gedragen zich alsof luisteren naar de ander en aandacht besteden aan wat diegene zegt ontzettend vervelend is, ze geven korte antwoorden en komen bijna niet met argumenten over het onderwerp van de ruzie.

Wat we tot slot graag willen zeggen over het onderwerp verborgen agressie is dat het gedrag van een ‘goede manipulator’ nooit duidelijk zal zijn. En dat iemand die manipuleert iemand is die iets verbergt; het is iemand die iets nodig heeft wat hij niet in zijn eentje kan of wil verkrijgen.

–Afbeeldingen met dank aan Jennifer Healy–