Vertrouwen, gulheid, affectie: de voordelen van oxytocine

Oxytocine doet alles, van het aanmoedigen van moederlijke en vaderlijke gevoelens tot het vergroten van vertrouwen en seksuele intimiteit. Psycholoog Marcelo Ceberio vertelt ons meer over het "liefdeshormoon."

Oxytocine is een neurohormoon dat  een belangrijke rol speelt in je lichaamsfuncties en je gedrag. De voordelen die oxytocine biedt aan je lichaam en emoties. Het wordt ook wel “het liefdeshormoon” genoemd omdat het verantwoordelijk is voor veel dingen die je een goed gevoel geven.

Het is cruciaal voor alle soorten sociale binding (romantisch, platonisch, familiaal), seksuele voortplanting en geboorte. Er zijn dus zeer veel voordelen van oxytocine. Blijf lezen om ze te ontdekken!

Oxytocine, romantische liefde, en de zoektocht naar intimiteit

De hypothalamus produceert oxytocine, de hypofyse is dan verantwoordelijk voor de afscheiding ervan. Oxytocine is de superster van ouder-kind relaties omdat het de binding bevordert vanaf het moment dat het kind geboren wordt.

Oxytocine stimuleert het moedergevoel, maar ook de geboorte en de borstvoeding. Wanneer het geboortekanaal breder wordt, laat de hypofyse grote hoeveelheden oxytocine vrij. Hetzelfde gebeurt tijdens de borstvoeding als de baby aan de tepel zuigt.

Het liefdeshormoon speelt ook een rol bij lichamelijke genegenheid en orgasme. Zodra oxytocine in de bloedbaan vrijkomt, produceert het een reeks effecten na de seksuele handeling.

Het seksuele hoogtepunt bij vrouwen en mannen leidt tot het vrijkomen van oxytocine, wat de circulatie van sperma en spiersamentrekkingen in de voortplantingskanalen van beide geslachten vergemakkelijkt.

Studies tonen ook aan dat, na de seks, wanneer de testosteron en endorfine aanwezig in het sperma nog steeds op de cervicale wand, vrouwen testosteron, endorfine en oxytocine ontvangen. Aan de andere kant ervaren mannen een toename van endorfine en oxytocine, die gevoelens van ontspanning en bescherming teweegbrengt.

Oxytocine wordt ook geassocieerd met de volgende zaken:

• relaties
• erkenning en waardering
• het opbouwen van vertrouwen
• gulle relaties
• genegenheid
• tederheid
• lichamelijke aanraking

Met andere woorden, een eenvoudige knuffel, streling of kus kan oxytocine activeren.

Het monogamiehormoon

Sommige mensen noemen oxytocine het monogamiehormoon. In een studie van de Universiteit van Bonn hebben onderzoekers oxytocine of een placebo met een neusspray toegediend aan een groep heteroseksuele mannen.

Het doel was om te bestuderen hoe ze reageerden bij het ontmoeten van een aantrekkelijke vrouw. Ze vroegen de deelnemers om aan te geven wat zij een gepaste afstand tussen hen en de vrouw vonden en welke afstand ongemakkelijk was.

Onderzoekers ontdekten dat de vrijwilligers die getrouwd waren of een relatie hadden en het hormoon kregen, liever een grotere afstand tot de vrouw hielden dan die met de placebo.

Echter, hetzelfde gebeurde niet met alleenstaande deelnemers. De auteurs stelden voor dat de studie het eerste bewijs leverde dat oxytocine een sleutelrol zou kunnen spelen in de mannelijke trouw.

De voordelen van oxytocine voor de opvoeding en de gezinnen

Oxytocine reguleert ook het liefdevolle gedrag van ouders ten opzichte van hun kinderen. Het is het aanhankelijkheidshormoon; het triggert het instinct om de foetus te beschermen en zijn groei te bevorderen.

Bijvoorbeeld, wanneer een moeder haar kind borstvoeding geeft, geeft oxytocine de borstklieren het signaal om melk naar een verzamelkamer te sturen, waar het beschikbaar is voor de zogende zuigeling om uit de tepel te halen.

Het geluid van de stem van de moeder activeert ook de productie van oxytocine in de baby (Engelse link), wat een belangrijke rol speelt in de band tussen moeder en baby. De stem van de moeder kan de baby kalmeren en beschermen.

Een aantal studies tonen aan dat verliefde mensen een verhoogd niveau van oxytocine hebben, vooral in de meer volwassen stadia van de relatie.

De functie ervan wordt geassocieerd met lichamelijk contact en orgasme. Het triggert moederlijke en vrouwelijke gevoelens die zorgen voor gevoeligheid tijdens romantisch lichamelijk contact. Oxytocine is een van de redenen waarom tienermeisjes zo gefocust zijn op romantische fantasieën.

Voor tienerjongens daarentegen geeft het testosteron dat door hun aderen stroomt hen een laserfocus op seks. Dat betekent niet dat tienerjongens geen romantische fantasieën hebben of dat ze niet verliefd worden.

Eigenlijk kan het vaderschap het testosterongehalte zelfs verlagen omdat oxytocine liefdevol en beschermend gedrag bevordert. Het is dan ook niet ongewoon dat het libido van mannen daalt als hun partner zwanger is.

Een van de voordelen van oxytocine is een groter vertrouwen

Daarnaast tonen enkele interessante studies de effecten van oxytocine op het zelfvertrouwen en de vrijgevigheid aan. Het liefdeshormoon kan zelfs sociale angst verminderen.

In een spel met een hoge inzet waren de deelnemers aan de studie die oxytocine neusspray kregen twee keer zo zeker als de deelnemers in de controlegroep.

Dopamine en oxytocine

Onderzoekers zijn van mening dat primitieve vrouwen de neiging hebben om sociaal te zijn met elkaar om zich te verdedigen tegen mannelijke agressie.

Hetzelfde gebeurt bij sommige soorten apen. Als een groot mannetje een vrouwtje probeert lastig te vallen, zal een groep krijsende vrouwtjesaapjes hem afschrikken.

Sommige wetenschappers geloven dat dit de reden kan zijn waarom vrouwen zo vaak bij elkaar komen en zulke intieme en aanhankelijke gesprekken voeren. Dopamine is wat dit soort activiteiten juist stimuleert.

Dopamine speelt een zeer belangrijke rol in de hersenen voor verschillende dingen. Het wordt geassocieerd met gedrag en cognitie, motivatie en beloning, slaap, leren, humor en aandacht.

Het wordt vaak geassocieerd met het pleziersysteem van de hersenen. Dopamine versterkt de positieve associaties met bepaalde activiteiten, zodat je meer kans hebt om ze op te zoeken.

Dopamine is ook betrokken bij natuurlijk belonende activiteiten zoals eten, seks en drugs. De combinatie van oxytocine en dopamine levert het plezier van intimiteit in het leven van een vrouw, vooral wanneer de oestrogeen op zijn hoogtepunt is.

Verslaving, liefde en oxytocine

Een aantal studies met proefdieren toonden aan dat oxytocine de ontwikkeling van tolerantie voor verschillende verslavende drugs (bijvoorbeeld cocaïne, opioïden en alcohol) remt.

Het vermindert ook de ontwenningsverschijnselen. Alsof dat nog niet genoeg is, suggereren studies dat het ook zorgt voor emotioneel evenwicht en kalmeert het angst, paniekaanvallen, fobieën en stress.

Onderzoekers hebben vastgesteld dat mensen met sociale angst het kunnen verminderen of het volledig kunnen laten verdwijnen met hoge niveaus van oxytocine. Het kan ook helpen patiënten met bepaalde psychiatrische aandoeningen zoals schizofrenie of autisme.

Oxytocine en vasopressine

In relaties vult een ander hormoon, vasopressine, oxytocine aan. Het werkt om “het territorium te verdedigen,” om de grenzen te bepalen van wat intiem aan de twee mensen in kwestie toebehoort.

Neuroendocriene studies hebben aangetoond dat de band van een volwassen relatie over meerdere voortplantingsfasen heen duurt dankzij oxytocine en vasopressine. De niveaus van deze beide hormonen stijgen tijdens de copulatie en de bevalling.

Vasopressine is het hormoon dat de band tussen de partners sterk houdt. Het activeert agressieve verdedigingsmechanismen van het partner- en familiegebied, waardoor de vrouw ook niet kan copuleren met andere mannen (en zo de investering van de ouders kan garanderen).

Oxytocine en liefde

Je kunt de liefde zien als een verslavende drug met een aantal belangrijke bijwerkingen. Een studie van het Albert Einstein College of Medicine suggereert dat “terugtrekking” uit de liefde (bijvoorbeeld na een breuk) kan leiden tot ernstig depressief en obsessief gedrag, vergelijkbaar met wat er gebeurt met drugsverslaafden.

In dezelfde zin kan liefde ook leiden tot emotionele afhankelijkheid. Dat komt omdat, wanneer je verliefd bent, het niveau van chemische verbindingen en hormonen zoals dopamine, oxytocine en serotonine vrij hoog is. Daarom zorgt liefde ervoor dat je je energiek en gemotiveerd voelt. Is het je nooit opgevallen dat als je verliefd bent, je een paar uurtjes slaap nodig hebt?

Sommige onderzoekers stellen dat wanneer deze cascade van hormonen wegvalt, mensen het vaak interpreteren als uit de liefde vallen. Wat er echt gebeurt is dat de neurale receptoren zich aanpassen aan de overtollige chemische stroom en dat je een hogere dosis nodig hebt om hetzelfde te blijven voelen.

Oxytocine helpt ook bij het smeden van permanente banden tussen geliefden na die eerste golf van emotie. Het verandert eigenlijk de verbindingen van miljarden neurale circuits.

Meer voordelen van oxytocine

Het is belangrijk om te onthouden dat oxytocine een endogene stof is, wat betekent dat het wordt afgescheiden door de hersenen en je beïnvloedt zoals een medicijn zou doen. Het geeft zenders vrij zoals dopamine, noradrenaline en serotonine.

Deze neurotransmitters overspoelen de hersenen met fenylethylamine, een chemische verbinding in de amfetaminefamilie. Chocolade is rijk aan fenylethylamine, daarom is het zo lekker als je te maken hebt gehad een relatiebreuk.

Oxytocine speelt ook een belangrijke rol bij jaloezie. Als iemand je verraadt, verlies je het vertrouwen, daalt je oxytocinegehalte en stijgt je cortisolgehalte.

Je kunt in ieder geval niet denken aan neurotransmitter en hormoonafscheiding vanuit een puur biologisch standpunt. De volgende zaken kunnen ook van invloed zijn op het vrijkomen van deze chemicaliën in je lichaam:

• gedrag
• gedachten
• overtuigingen
• waarden
• emoties
• ideeën
• vooroordelen
• levenservaringen
• fantasieën

Neurotransmitters en hormonen zoals serotonine, endorfine en oxytocine zijn een drie-eenheid die helpt om het cortisolniveau te verlagen tijdens stressvolle momenten. Daarom zijn sporten, rustige plekken en emotionele banden (met familie en vrienden) gunstig voor de bestrijding van stress.

Zoals je kunt zien in dit artikel, zijn de voordelen van oxytocine schijnbaar eindeloos! In een notendop, oxytocine brengt welzijn en geluk in je leven.