Veelvoorkomende cognitieve vervormingen bij angst

Je eigen geest kan je ergste vijand zijn. Als je de mechanismen kent die het gebruikt om angstig denken te stimuleren, kun je deze toestanden beter beheren en controle krijgen over je mentale universum.
Veelvoorkomende cognitieve vervormingen bij angst
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Cognitieve vervormingen bij angst hebben een heel duidelijk doel: het lijden intensiveren. De geest raakt gevangen in starre en negatieve denkpatronen. Als gevolg hiervan is er geen logica of intern evenwicht, er zijn alleen zorgen. De wereld wordt een bedreiging en elk probleem, hoe klein ook, heeft geen oplossing.

Dit soort psychologische dynamiek is kenmerkend voor aandoeningen zoals angst of depressie. Desalniettemin moeten we opmerken dat iedereen cognitieve vervormingen gebruikt. Elk individu heeft bijvoorbeeld wel eens dingen gedacht als “ik voel me op dit moment nogal onhandig, ik denk dat ik echt incompetent ben.”

In wezen verwerkt de geest bepaalde situaties op een verkeerde en schadelijke manier. Meestal proberen we echter de controle te behouden. Wanneer we de werkelijkheid op een rustiger manier analyseren, kiezen we ervoor om een meer realistische en vriendelijke houding te aan te nemen.

Het probleem doet zich voor wanneer het simpelweg niet mogelijk is om analytisch en rationeel te zijn. In dat geval wordt alles buitengewoon complex en zijn we niet meer in staat om te controleren wat er door onze geest gaat.

Met andere woorden, onze psychologische hulpbronnen zijn minimaal, en dat is het moment waarop we uiteindelijk die uitputtende negatieve vervormingen voeden.

Dat gezegd hebbende, is het belangrijk om te voorkomen dat je cognitieve vervormingen de overhand krijgen. Ze identificeren, leren hoe ze werken en ze de kracht ontnemen is het beste wat je kunt doen.

De meestvoorkomende cognitieve vervormingen bij angst

  • “Ik kan dit niet uitstaan, het is ondraaglijk, ik denk dat ik gek word.”
  • “Ik ben waardeloos.”
  • “Vanaf nu zal alles alleen maar erger worden, ik weet het zeker.”

Dit soort redeneringen creëert een soort mentale mist waarin alleen maar ruimte is voor angst. Als je dit soort gedachten voortdurend bekrachtigt, raak je uitgeput.

Cognitieve vervormingen zijn trucs van de geest, systematische manieren waarop mensen informatie over de omgeving, wat er om hen heen gebeurt en wat ze waarnemen, vervormen.

Het is niet gemakkelijk voor iemand om te vertellen waarom hij ervoor kiest om dit type mechanisme te gebruiken. Soms is het te wijten aan een feedbacksysteem tussen de emoties en de gedachten zelf.

Denk er maar eens over na, het is een cyclus. Je voelt je slecht dus je begint negatief te denken. Als resultaat voel je je nog slechter. Op andere momenten zijn cognitieve vervormingen schema’s die een individu zijn hele leven gebruikt zonder het zelfs maar te beseffen.

Een gecompliceerde opvoeding of niet-aanhankelijke ouders bijvoorbeeld kunnen ertoe leiden dat iemand dingen verkeert interpreteert. Het is ook gemakkelijker om in deze mentale valstrikken te komen als je een laag zelfbeeld hebt. Hier volgen de meestvoorkomende cognitieve vervormingen bij angst.

Veelvoorkomende cognitieve vervormingen bij angst

Catastroferen

Dit houdt in dat je altijd het ergste denkt om op alles voorbereid te zijn. Mensen gaan er vaak van uit dat dit een goede strategie is, terwijl wat ze er in werkelijkheid aan overhouden is dat hun eigen angstniveaus aanzienlijk toenemen.

Hier zijn twee veelvoorkomende voorbeelden van deze cognitieve vervorming: “als ik deze test niet haal, zal ik niet goed zijn in mijn carrière” en “ik weet dat we allemaal binnenkort ontslagen zullen worden en dat alles bergafwaarts zal gaan.”

Dichotoom denken

Als we het hebben over dichotoom denken, verwijzen we naar elke redenering die begint met de woorden ‘altijd’, ‘nooit’, ‘alles’ of ‘niets’. Kortom, het is een manier om de werkelijkheid te verwerken, waarbij alles zwart of wit is. Je bent voor mij of tegen mij. Ik doe het of geweldig of vreselijk. Deze manier om extreme waarden toe te kennen zonder middenweg leidt tot veel leed.

Selectieve abstractie

Is het je opgevallen dat je aandacht soms een verwrongen neiging heeft om in elke situatie de negatieve kant van het leven te zien? Selectieve abstractie is een van de meest voorkomende cognitieve verstoringen bij angst.

Het gebeurt wanneer iemand zich alleen concentreert op de donkere kant van zijn realiteit. Op deze manier interpreteren ze situaties op de meest schadelijke manier voor zichzelf.

Een voorbeeld van deze manier van denken is: “ik heb iedereen op kantoor uitgenodigd voor mijn verjaardagsfeestje maar Claudia kwam niet opdagen. Ik weet zeker dat ze een hekel aan mij heeft en de rest is hier waarschijnlijk uit verplichting.”

Personalisatie, een van de andere veelvoorkomende cognitieve vervormingen bij angst

  • “Mijn baas heeft ruzie met iemand op kantoor. Het komt vast door iets dat ik verkeerd heb gedaan.”
  • “De kassamedewerker was onbeleefd tegen mij. Het is waarschijnlijk omdat ik gewoon niet sympathiek ben.”
  • “Mijn vriendin deed het slecht bij de test. Dit is mijn schuld, ik had haar beter kunnen helpen. Ik ben een vreselijke vriendin.”

Dit type redenering is het resultaat van de negatieve interne dialoog die individuen gebruiken om elk feit te personaliseren en te handelen alsof ze volledig hun verantwoordelijkheid waren.

Bezorgde vrouw door haar negatieve interne dialoog

Arbitraire conclusies

Angst heeft de neiging om mensen te laten geloven dat ze het Orakel van Delphi zijn. Als je angstig bent, weet je dat het gemakkelijk is om in veel verschillende situaties de rol van waarzegger op je te nemen.

De meestvoorkomende zijn bijvoorbeeld dat je denkt dat je 100% zeker weet wat anderen van je vinden. Zo erg zelfs dat je geest niet ophoudt je te martelen met gedachten als “hij denkt dat ik een loser ben” of “ze is alleen mijn vriendin uit medelijden.”

Zo is het ook gebruikelijk om in de val te trappen van ‘de toekomst zien’. Je zegt tegen jezelf dat je iets niet goed gaat doen, dat alles slecht met je zal gaan, enzovoort.

Kortom, het leren over de meestvoorkomende cognitieve vervormingen bij angst geeft je twee krachtige hulpmiddelen. Ten eerste stelt het je in staat om deze denkpatronen die je ongemakkelijk maken te ontdekken. Ten tweede ben je in staat om je te realiseren hoe de menselijke geest werkt en hoe hij je ergste vijand kan worden als je geen grenzen stelt.

Leer voor je geest te zorgen. Het is tenslotte de plek waar gedachten, rede, emoties en zelfs chaos ontstaan.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.