Tsjernobyl, als de mens de vijand is
Tsjernobyl, de miniserie, was een hit. Het gaat over de ernstigste nucleaire ramp in de geschiedenis en riep vragen op over enkele van de beslissingen die de autoriteiten in die noodlottige dagen namen.
Zijn transcendentie is zodanig dat je niet anders kunt dan denken aan de huidige gebeurtenissen en de gevolgen van een nieuwe door mensen veroorzaakte milieuramp.
Wie zijn de daders? Wie zijn de slachtoffers? Tsjernobyl dompelt je onder in de horror die volgde op die nu langgeleden, noodlottige 26 april 1986. In feite zijn de gevolgen ervan nog steeds voelbaar.
Er is een spookstad, duizenden gebroken levens en een regering wiens hoofdprioriteit was om te zwijgen. Dit politieke en tragische kader is wat de HBO-serie biedt. Het is een verhaal over helden maar vooral over veel fouten en geheimhouding.
De nasleep van een catastrofe
De titel van dit artikel is niet zo bemoedigend, maar het waren in feite mensen die de ramp in bedwang hielden en ervoor zorgden dat deze niet groter werd. De serie probeert hen te eren. De tragedie, die in het verleden al half begraven was, is nu weer onderwerp van gesprek.
De meeste mensen weten wat het kernongeval in de kerncentrale van Vladimir Iljitsj Lenin bij Pripyat (Oekraïne) was en wat het inhield. Deze gebeurtenis deed alarmbellen rinkelen over de gevaren van een nucleair ongeval. Zo werd deze energie een angstaanjagende vijand, ondanks dat het een van de schoonste soorten was.
De USSR stond in de schijnwerpers. Ook voedde de pers geruchten over de ziekten, mutaties en gevolgen van radioactiviteit.
Verschillende onderzoekers hebben gepostuleerd dat de gevolgen niet zo dodelijk waren als mensen werd doen geloven. Bovendien is het erg moeilijk om een schatting te geven van het aantal slachtoffers.
Sommige onderzoeken wijzen op een toename van schildklierkanker in de dichtstbijzijnde regio’s. Deze gevallen vloeiden echter rechtstreeks voort uit het ongeluk.
In Voices from Chernobyl: The Oral History of a Nuclear Disaster verzamelde Svetlana Aleksievich enkele getuigenissen van de overlevenden. Haar werk voedde zelfs de nieuwe HBO-serie enorm.
Het onverwacht sobere, tragische en ontroerende verhaal komt van de hand van een scenarioschrijver die geworteld is in een nogal absurde komedie, Craig Mazin. Johan Renck, regisseur van muziekvideo’s, is zijn belangrijkste medewerker.
Tsjernobyl, de sleutels tot het succes
De serie is op bijna elk niveau van hoge kwaliteit, geeft het tijdperk perfect weer en vertelt de gebeurtenissen op een ontspannen manier.
De drie hoofdpersonen kwamen tot leven door de vertolkingen van Jared Harris als Valery Legasov. Stellan Skarsgård als Boris Shcherbina en Emily Watson als Ulana Khomyuk maken ook deel uit van de cast.
De eerste twee namen de rol aan van twee fundamentele karakters in de geschiedenis van de catastrofe. Bovendien was het karakter van Ulana Khomyuk een eerbetoon aan alle wetenschappers die Legasov steunden.
Tsjernobyl presenteert twee fundamentele argumenten:
- Een duidelijk politiek complot dat de ins en outs van de USSR onthulde, de geheimhouding en het bedrog waaraan ze hun bevolking onderwierpen.
- De puur menselijke en verwoestende verhalen over de echte slachtoffers en helden van die 26 april 1986.
In een dramatische toonaard, maar zonder afstand te nemen van de intriges van de macht, is er de hermetiek van de Sovjet-Unie. Bovendien presenteerde Tsjernobyl, gebruikmakend van enkele elementen die je gemakkelijk in een horrorfilm zou kunnen vinden, een realiteit die fictie overtreft.
Koude kleuren vormen een aanvulling op een miniserie waarin niet veel ruimte is voor hoop. In feite wordt de Sovjet-Unie door zo’n kilheid geportretteerd. Toch slagen sommige personages erin om, zelfs midden in de ramp, enig licht te brengen.
Er is bijvoorbeeld de onbaatzuchtige moed van de mijnwerkers, de opoffering van de vrijwilligers, de brandweerlieden, enz. Kortom, al die gewone mannen riskeerden hun leven om die van duizenden te redden.
Waarom was Tsjernobyl succesvol?
Vooral omdat het het menselijk geweten aanwakkerde in een historisch verleden dat nog steeds dichtbij is. Een die de meeste mensen zich herinneren, samen met de ramp van Fukushima. De serie beschreef de aanwezigheid van de onzichtbare en stille moordenaar gedetailleerd. De kijker krijgt op een eenvoudige manier inzicht in de omvang van de ramp.
Houd er rekening mee dat dit een Britse en Amerikaanse coproductie is. Het is dus hun eigen versie van evenementen die worden uitgezonden via een streamingplatform. Eentje waar de Russen het overigens niet mee eens waren.
Tsjernobyl gebruikte een cinematografische taal waaraan mensen gewend zijn. Bovendien nam het zijn toevlucht tot elementen die bekend waren bij het grote publiek. De belangrijkste “maar” is het feit dat het iedereen lijkt te behagen en de visie is absoluut bevooroordeeld.
Het is absoluut een uitstekende serie met een vleugje melodrama. Ook zijn sommige elementen een beetje geforceerd en missen sommige secundaire karakters diepgang. Toch bestaat er geen twijfel over de kwaliteit en het succes ervan. Het bracht een kwestie terug die mensen nooit mogen vergeten.
De helden en de slachtoffers van Tsjernobyl
De menselijke invloed op de wereld is verwoestend. Dat is tenminste het gevoel dat je krijgt na het kijken naar Tsjernobyl en vervolgens wat onderzoek te doen naar de huidige staat van de uitsluitingszone. De hartverscheurende scènes onthullen dat mensen niet de enige slachtoffers waren van de tragedie. In feite waren er veel andere stille slachtoffers.
We hebben het natuurlijk over de gedode dieren. Dit komt omdat de dieren die het overleefden, aanleiding gaven tot anderen die er nog steeds zijn ondanks de radioactiviteit en zonder menselijke tussenkomst.
De serie plaatst hun vreselijke realiteit voor je ogen. Het toonde de tragedie van de wezens die echt weten hoe ze in de natuur naast elkaar kunnen bestaan.
De serie laat de mannen die hun leven gaven om de situatie onder controle te houden niet achter. Zo is er Vasily, een brandweerman met een overweldigend verhaal. Hij is slechts een klein voorbeeld van de menselijke tragedie die Tsjernobyl met zich meebracht.
Kortom, de serie is een soort eerbetoon aan de helden en slachtoffers van de catastrofe en het menselijk egoïsme. Het faalt niet om een oordeel te vellen over degenen die weinig tot niets hebben gedaan om het te voorkomen.
Eindelijk, als je je herinnert wat ooit de gevaarlijkste dag ter wereld was, realiseer je je de vele leugens van de huidige machten. Zoals je kunt zien, is radioactiviteit niet de gevaarlijkste vijand van de mens, maar andere, hebzuchtige mensen.