Trypanofobie of de irrationele angst voor naalden

Ken je trypanofobie of de irrationele angst voor naalden? In dit artikel zullen we het hebben over de meestvoorkomende symptomen ervan, en over de meest gebruikte behandelingen in de therapie om het te bestrijden.
Trypanofobie of de irrationele angst voor naalden
Laura Ruiz Mitjana

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Laura Ruiz Mitjana.

Laatste update: 02 november, 2022

Trypanofobie of de irrationele angst voor naalden is een zeer veelvoorkomende fobie, die ook andere namen heeft, zoals belonefobie. Sommige auteurs zijn zelfs graag specifieker en noemen de irrationele angst voor naalden in plaats van belonefobie en trypanofobie graag de angst voor injecties. In dit artikel zullen we het begrip trypanofobie gebruiken om te verwijzen naar de fobie voor naalden en injecties.

Wat houdt deze angst in? Wat zijn de symptomen en mogelijke oorzaken ervan? We zullen deze vragen beantwoorden. Daarnaast bespreken we de twee meest effectieve psychologische therapieën bij de behandeling van specifieke fobieën zoals deze.

Trypanofobie of de irrationele angst voor naalden

Trypanofobie is een specifieke soort fobie (een angststoornis). Het belangrijkste kenmerk ervan is dat het gaat om een buitensporige, intense en irrationele angst voor naalden en injecties.

Hoewel het waar is dat naalden bij verkeerd gebruik schade kunnen veroorzaken, is de realiteit dat bij deze fobie (zoals bij alle specifieke fobieën) de angst onevenredig groot is.

Zoals je ziet is een van de symptomen van fobieën dat ze het dagelijks leven van de persoon op de een of andere manier verstoren. Daarnaast veroorzaakt de irrationele angst voor naalden ook veel ongemak voor de persoon die eraan lijdt.

Waar komt deze fobische prikkel vandaan?

De fobische prikkel, in alle specifieke fobieën, is degene die angst of intense angst veroorzaakt. In het geval van trypanofobie is het gevreesde object naalden, maar ook spuiten of de mogelijkheid een vaccin te krijgen.

Ook is het belangrijk op te merken dat het individu in sommige gevallen bang is voor elementen die verband houden met naalden of spuiten. Bijvoorbeeld ziekenhuisachtige geuren, brancards en chirurgische materialen, onder andere.

Symptomen

Volgens de criteria van de DSM-5 (2014) zijn de symptomen van trypanofobie de onderstaande.

  • Intense en irrationele angsten voor naalden of injecties.
  • Vermijding van situaties waarin deze voorwerpen voorkomen (of weerstand met veel ongemak).
  • Klinisch significant ongemak of interferentie in het dagelijks leven.

We kunnen de symptomen van deze fobie verder specificeren en in drie volgende categorieën indelen.

  • Lichamelijke symptomen. Onder andere kortademigheid, misselijkheid, braken, duizeligheid en maagpijn.
  • Cognitieve symptomen. Onder meer catastrofale en irrationele gedachten in verband met naalden, gedachten aan de dood en verwarring.
  • Gedragssymptomen. Vermijding van de gevreesde stimulus (hierboven al genoemd).

Maar wanneer treden de symptomen op? In principe wanneer de persoon denkt, visualiseert of naalden aanraakt. Het kan ook gebeuren als ze naar de dokter gaan. Kortom, de symptomen komen steeds naar boven als de persoon een situatie meemaakt die met naalden te maken heeft.

Afhankelijk van de intensiteit van de fobie zullen de symptomen wel of niet in bepaalde situaties optreden. Voor sommige mensen is het bijvoorbeeld meer dan genoeg om aan naalden te denken om de symptomen te laten zien. Anderen moeten echter daadwerkelijk in contact komen met de naald om dit te laten gebeuren.

Naald

Oorzaken van trypanofobie

Verschillende oorzaken kunnen trypanofobie of de irrationele angst voor naalden verklaren. Een van de meestvoorkomende oorzaken is een traumatische ervaring in verband met naalden. Bijvoorbeeld gewond raken terwijl er bloed wordt afgenomen.

In feite is het mogelijk dit te verklaren aan de hand van associatief leren (klassieke conditionering), waarbij de geest een stimulus gaat associëren met een negatieve reactie. Een van de sleutelfiguren in dit type leren was de Amerikaanse psycholoog John Watson. In de jaren twintig liet hij een jongen genaamd Albert ongelooflijk bang worden voor witte ratten.

Maar zoals alle fobieën kan het ook verworven worden door plaatsvervangende conditionering. Bijvoorbeeld door een familielid te hebben dat lijdt aan trypanofobie en te zien hoezeer die er last van heeft. Ten slotte beweren sommige auteurs dat de mens biologisch geprogrammeerd (of voorbestemd) is om bepaalde soorten fobieën te ontwikkelen, vooral die waardoor onze voorouders konden overleven.

Volgens deze theorieën ontwikkelen we bepaalde fobieën om de vecht- of vluchtreactie te manifesteren, die ons als soort zou redden. In feite zijn angsten latent aanwezig in zeer primitieve gebieden van de hersenen.

Behandeling van de irrationele angst voor naalden

Vanuit de klinische psychologie en volgens de Guide to Effective Psychological Treatments van Pérez et al. (2010) en Caballo (2002) zijn de twee voorkeursbehandelingen (de meest effectieve) als het gaat om de behandeling van specifieke fobieën:

Exposure therapie

Deze bestaat uit het op progressieve wijze blootstellen van de patiënt aan de fobische stimulus. De therapeut doet dit naast

In het geval van de irrationele angst voor naalden zou de persoon worden blootgesteld aan het betreffende fobische voorwerp. Eerst door aan naalden te denken, dan door beelden en video’s, enzovoort, zodat hij ze beetje bij beetje zou kunnen aanraken, totdat hij bijvoorbeeld in staat is een injectie te krijgen. Het uiteindelijke doel is dat de persoon de situatie zonder angst onder ogen kan zien.

Cognitieve therapie

Door middel van cognitieve therapie, meer bepaald cognitieve herstructurering, is het de bedoeling de irrationele en catastrofale gedachten die de patiënt vertoont in verband met zijn fobie te wijzigen.

In het geval van de irrationele angst voor naalden kunnen dat bijvoorbeeld zijn: “Ik zal niet tegen de pijn van de naald kunnen” of “Het zal me pijn doen.” Het gaat erom deze gedachten te vervangen door meer realistische en functionele gedachten.

Man in therapie

De angst voor naalden en andere verwante angsten

De irrationele angst voor naalden hangt vaak ook samen met andere fobieën, zoals hematofobie (angst voor bloed) of aichmofobie (angst voor scherpe voorwerpen). Met andere woorden, als je aan trypanofobie lijdt, is het waarschijnlijk dat deze andere angsten ook opduiken, omdat de associatie heel eenvoudig is.

In het geval van hematofobie of aichmofobie zullen de gebruikte psychologische behandelingen dezelfde zijn als bij trypanofobie, maar dan aangepast aan deze specifieke fobie.

Aan de andere kant, hoewel cognitieve therapie en exposure therapie de meest effectieve therapieën zijn gebleken bij dit soort stoornissen, kunnen ook andere alternatieven helpen bij het bestrijden van fobieën, zoals onder andere psycho-educatie, mindfulness en cognitieve gedragstherapie.

Houd in gedachten dat, als je het gevoel hebt dat je fobie je dagelijks leven verstoort, je het beste naar een professional kunt gaan die hierin gespecialiseerd is (idealiter een klinisch psycholoog).


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • American Psychiatric Association –APA- (2014). DSM-5. Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales. Madrid: Panamericana.
  • Caballo (2002). Manual para el tratamiento cognitivo-conductual de los trastornos psicológicos. Vol. 1 y 2. Madrid. Siglo XXI (Capítulos 1-8, 16-18).
  • Pérez, M., Fernández, J.R., Fernández, C. y Amigo, I. (2010). Guía de tratamientos psicológicos eficaces I y II:. Madrid: Pirámide.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.