Tradities van de tandenfee over de hele wereld
De tandenfee is een van de meest welkome bezoekers tijdens de kindertijd. Dat komt omdat kinderen afgevallen tanden kunnen ruilen voor geld, als ze maar onthouden om ze onder hun kussen te leggen natuurlijk.
Hoeveel slapeloze nachten heb jij als kind niet doorgebracht in afwachting van de tandenfee? Inderdaad, miljoenen kinderen over de hele wereld dromen er nog steeds van om een glimp op te vangen van deze mythische figuur. Sommigen hebben zelfs het geluk om een bankbiljet te ontvangen in ruil voor één verloren tand...
Maar waar komt dit verhaal vandaan? Hebben alle landen dezelfde tradities? Je kunt hier wat meer te weten komen.
“Alle oude verhalen over feeën komen weer bij me terug. Monsters die onder bergen op de loer liggen. De tandenfee die een paleis van kindertanden bouwde. De wilde feeën die met één blik hun prooi tot slaaf kunnen maken.”
-Laura Thalassa-
Ratoncito Pérez
In sommige landen is de tandenfee eigenlijk een muis. In Spanje heet hij bijvoorbeeld Ratoncito Pérez. Hij werd voor het eerst genoemd aan het eind van de 19e eeuw. In Frankrijk bestond de tandenmuis echter al in de 18e eeuw.
In Europa was het barones d’Aulnoy die voor het eerst over de tandenmuis sprak. Haar kinderboek La Bonne Petite Souris (de goede kleine muis) vertelt het verhaal van een fee die in een klein knaagdier verandert.
De fee wil een einde maken aan een boosaardige koning. ‘s Nachts bijt ze in de neus, oren, tong, wangen en lippen van de boosaardige koning en de al even boosaardige prins. Haar transformatie in een muisje stelt haar in staat om onopgemerkt haar taken uit te voeren.
Bovendien geeft het een imago van dapperheid en populariteit aan wat tot dan toe een van de minst geliefde dieren was.
Dit verhaal werd van generatie op generatie doorgegeven. In feite is er geen exacte datum voor het ontstaan van de tandmuis. Hij bereikte het Iberisch schiereiland in de 19e eeuw. De jezuïet Luis Coloma nam de figuur van het knaagdier op in een verhalenboek voor de toekomstige vorst Alfonso XIII in 1884. Hij was echter niet de eerste Spanjaard die dat deed.
Tien jaar eerder noemde de romanschrijver Benito Pérez Galdós de muis al in zijn roman La de Bringas. Daarin stelt hij dat het personage van Francisco Bringas “gierig” en “hebzuchtig” is, net als Ratoncito Pérez.
Een verhaal voor een koning
Zoals hierboven vermeld, kreeg Luis Coloma de opdracht om een verhaal te schrijven voor de jonge prins. Hij was toen pas acht jaar oud en had net zijn eerste tand verloren. Dit gaf Coloma het excuus om het personage Ratoncito Pérez te ontwikkelen tot een van de meest geliefde personages aller tijden.
Coloma, die enige ervaring had in het schrijven van kinderverhalen, plaatste de jonge prins als de hoofdpersoon van het verhaal. Luis gaf hem ook de naam “Bubi.” Dit was de koosnaam die koningin Maria Cristina voor haar zoon had.
In het verhaal ontmoet koning Bubi de muis en ze worden vrienden. Het knaagdier laat hem zien hoe zijn armste onderdanen leven, vooral de jongsten. Uiteindelijk leert de jonge koning waarderen wat hij heeft en ook om eerlijk, aardig en gul te zijn voor anderen.
Het manuscript van het verhaal bevindt zich nog steeds in de bibliotheek van het Palacio Real de Madrid. Er is ook een exemplaar van de eerste editie uit 1902 en een geïllustreerde herdruk uit 1911.
De tandenfee in andere culturen
De figuur van de tandenmuis is niet exclusief voor Frankrijk en Spanje. In Aziatische landen zoals India, Japan en Vietnam gooien kinderen bijvoorbeeld hun tanden weg, of soms op het dak. Ze vragen dan aan een muis om hen een nieuwe sterke tand te brengen. Dit zou kunnen komen doordat muizentanden nooit stoppen met groeien.
In het Midden-Oosten gooien kinderen hun tanden naar de zon. Dit komt door het eeuwenoude geloof dat hun tanden recht zullen groeien als ze dat doen.
De naam van de tandkarakter verschilt per land en cultuur. Italië heeft “Topolino” (kleine muis), Frankrijk heeft “La Petite Souris” (de kleine muis) en de meeste Germaanse en Angelsaksische landen hebben de tandenfee.
Tanden spelen duidelijk een belangrijke rol in het leven van mensen. Dit komt waarschijnlijk omdat het verlies ervan ook de overgang van babytijd naar volwassenheid symboliseert. Daarom is het niet verwonderlijk dat deze periode van de kindertijd wordt gezien als zo’n magische tijd. Wie wil er tenslotte volwassen worden?
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Luis Coloma, Ratón Pérez, traducción adaptada al chino, Instituto Padre Luis Coloma, 2018, ed. Peripecias