Therapie op basis van mededogen: drie oefeningen

Oefeningen die steunen op een therapie op basis van mededogen, hebben de kracht om je relaties te verdiepen. Eén van de doelstellingen is om welzijn en evenwicht aan te moedigen. Het kan als een enorme, prachtige golf zijn. Het overspoelt je en verschaft je verlichting van je lijden, ondersteuning en bewustzijn.

Vele mensen zijn niet bekend met deze specifieke vorm van therapie. Op het eerste zicht lijkt het meer op een reeks filosofische principes dan op wetenschappelijke stelregels. Om te begrijpen hoe deze therapie vele dingen overstijgt, moeten we het toch eerst in de context plaatsen. De therapie op basis van mededogen maakt deel uit van wat we de “therapieën van de derde golf” noemen.

Kenmerken van de therapie op basis van mededogen

Dit soort therapie is nuttig. Het vertegenwoordigt een opmerkelijke stap voorwaarts in het therapeutisch veld. Therapie richt zich zo vaak uitsluitend op de symptomen van de ziekte of van de betreffende stoornis. Therapie op basis van mededogen gaat echter een beetje verder en bekijkt de dieperliggende vragen die fundamenteel zijn voor ons als menselijke wezens. Dingen als emoties, gevoelens en om het even welke persoonlijke of existentiële omstandigheden van de patiënt zijn essentiële aspecten die in dit soort therapie in overweging genomen worden.

Het is ook belangrijk te vermelden dat Paul Gilbert de therapie op basis van mededogen ontwikkeld heeft. Hij steunde de therapie op een synthese van de hechtingstheorie van J. Bowlby, het denken van het boeddhisme, de evolutionaire psychologie van de hersenen en de theorie van de geest.

De basis van de combinatie van deze principes zijn de waarde en de kracht van mededogen. Het herinnert ons aan ons vermogen om te groeien. Het is een nuttig instrument om onze relaties te verbeteren.

Therapie op basis van mededogen: drie oefeningen

Het begrip mededogen reikt verder dan filosofie of religie. Soms missen we hoe oprecht overstijgend de meeste alledaagse woorden werkelijk zijn. Het woord “mededogen” verwijst vooral naar een kwaliteit van leven die ons helpt om onszelf te helpen met een respectvolle en menselijkere wereld te bouwen.

De psycholoog Paul Gilbert heeft een ruime verscheidenheid aan technieken voorgesteld. Deze interessante reeks gebruikt alles, van zuiver gedragsgerichte strategieën tot cognitieve en verhalende therapie, Gestalttherapie en mindfulnessstrategieën. Laten we nu dus kennis maken met enkele oefeningen die werken vanuit een therapie op basis van mededogen.

1. Maak een veilige ruimte voor jezelf

Dit type therapie leert je iets heel belangrijk over mededogen. Je moet bij jezelf beginnen en van daaruit verder gaan. Niemand kan mededogen voor anderen voelen als ze geen mededogen voor zichzelf hebben.

Dat betekent dus dat het niet alleen belangrijk is van jezelf te houden. Je moet op op een goede manier van jezelf houden. Dit houdt in dat je bepaalde sterktes ontwikkelt, je behoeften en je angsten intuïtief herkent, je lijden aanpakt en je dwingende gedachten stopt.

• Om dat te doen kan je beginnen met visualisatie. Het doel is een veilige ruimte voor jezelf creëren. Schep een geestelijke ruimte waar je jouw toevluchtsoord zoekt en rust vindt. Daar kan je voor jezelf zorgen en op die manier betere beslissingen nemen.
• Wat ook kan helpen, is je inbeelden dat jij je in een glazen huis bevindt. Je bent omringd door een kalme zee en een zacht licht verlicht alles. Harmonie weerklinkt in elk hoekje en spleet. Alles is vredig. De binnenkant van dit glazen huis is een warme en gastvrije plek waar jij je veilig voelt.
• Je kan elke dag een half uur in dit geestelijk toevluchtsoord doorbrengen, of zoveel tijd als jij nodig hebt. Hier kan je op een vriendelijke en eerlijke manier met jezelf praten. Laat alle lawaai en al je angsten achter buiten de deur.

2. Werken aan mijn mededogende zelf

Je mededogende zelf ontwikkelen is één van de belangrijkste oefeningen in deze therapie op basis van mededogen. Deze specifieke opdracht vereist dat jij je op bepaalde essentiële ideeën richt.

• Weest je ten eerste bewust van je emoties, behoeften en pijn.
• Vriendelijkheid beoefen je niet alleen tegenover anderen. Eigenlijk is het echt levensbelangrijk dat jij tegenover jezelf vriendelijkheid beoefent. Het is bijvoorbeeld van belang dat je een positieve innerlijke dialoog ontwikkelt. Wees niet bang om je innerlijke wonden, zwakheden en diepste behoeften te herkennen.
• Je moet ook begrijpen dat een zekere mate van lijden normaal is. Dat is de reden dat je het lijden niet hoeft te ontkennen, verbergen of verwaarlozen.
• De mededogende zelf moet vaak de confrontatie aangaan met de ‘angstige zelf’, de ‘obsessieve zelf’ en de ‘negatieve zelf’. Dit kan een moeilijke opdracht zijn. Het betekent immers dat je jouw innerlijke vijand moet confronteren. Die richt allerlei soorten muren en barrières op. Het probeert het helingsproces voor je littekens te verhinderen.

3. Versterk de stroom van mededogen

Nog een andere belangrijke vaardigheid in de therapie op basis van mededogen is het versterken van de stroom van mededogen. Wat betekent dat? Eigenlijk wil het zeggen dat jij het mededogen dat je ontwikkelt, naar anderen laat stromen.

Deze oefening kan je op vele verschillende manieren doen. Het belangrijkste is echter dat je vanuit een oprecht verlangen handelt en het welzijn van anderen verbetert. Je moet de andere persoon met vriendelijkheid en erkenning willen omarmen. Denk op een positieve en hoopvolle manier aan je medemensen.

Je kan met drie heel eenvoudige mantra’s deze stroom creëren:

• Ik wens dat je gezond bent.
• Ik wil dat je gelukkig bent.
• Tenslotte hoop ik dat je vrij van lijden bent.

Tot slot kunnen we zeggen dat deze therapie op basis van mededogen niet alleen maar wishful thinking is. Eigenlijk steunt het op een onmiskenbare wetenschappelijke waarheid. Mededogen geneest en veroorzaakt veranderingen bij onszelf en bij anderen. Mededogen is een levenskracht die het vermogen heeft om angst en onrust te bedwingen. Laten we mededogen in de praktijk omzetten. Maak mededogen tot een bewust deel van je leven.