Stress en hyperthyreoïdie: een relatie met ernstige gevolgen
Stress en hyperthyreoïdie zijn op een significante manier aan elkaar verbonden. We realiseren ons niet vaak wat voor impact chronische stress kan hebben op onze gezondheid.
Cortisol, het hormoon dat geassocieerd wordt met deze staat van hyperactiviteit en hypervigilantie (met andere woorden, stress), tast uiteindelijk niet alleen onze schildklierfunctie aan, door de werking ervan te versnellen, maar heeft ook invloed op de functie van onze bijnieren.
We weten dat schildklieraandoeningen zeer vaak voorkomen en dat verschillende factoren invloed hebben op de ontwikkeling ervan. Auto-immuunziekten zoals de ziekte van Graves, zwangerschap, veranderingen in de hypofyse of een jodium-onevenwichtigheid kunnen hypothyreoïdie of hyperthyreoïdie veroorzaken.
Daarnaast realiseren we ons vaak echter ook niet hoeveel invloed emoties op ons lichaam kunnen hebben. Zo kunnen ze werkelijk onze stofwisseling aantasten. Onderzoeken, zoals het onderzoek dat gepubliceerd werd in het tijdschrift Thyroid Research, tonen aan dat er ook een verband bestaat tussen de hoeveelheid stress die we ervaren en TSH (schildklierstimulerend hormoon).
Met andere woorden, stress is een ware risicofactor voor hyperthyreoïdie. Druk, angst en voortdurende bezorgdheid die maanden of zelfs jaren aanhouden, tasten uiteindelijk onze schildklierfunctie aan, door het te versnellen.
We spreken van hyperthyreoïdie als de schildklier overactief is en dus te veel schildklierhormonen aanmaakt. De ziekte van Graves is hiervan een veelvoorkomende oorzaak, maar blijkbaar kan ook chronische stress de boosdoener zijn.
Het verband tussen stress en hyperthyreoïdie
Elke dag krijgen mensen te horen dat hun schildklier niet naar behoren functioneert. We mogen niet vergeten dat de schildklierhormonen veel functies vervullen. Ze zijn essentieel voor het gezond houden van ons weefsel en het vervullen van allerlei metabolische taken, zoals eiwitsynthese.
Dat is de reden waarom mensen met hyperthyreoïdie meestal lijden aan een breed scala aan symptomen en een verscheidenheid aan aandoeningen.
Bijbehorende symptomen van hyperthyreoïdie
- Ongebruikelijke nervositeit en rusteloosheid.
- Stemmingswisselingen die de persoon meer prikkelbaar maken.
- Zich zwak voelen.
- Verhoogde eetlust.
- Gewichtsverlies ondanks de sterke drang naar voedsel.
- Geheugen- en concentratieproblemen.
- Struma: een symptoom geassocieerd met hyperthyreoïdie waarbij er een gezwel ontstaat in de keel en iemand moeite heeft met slikken, drinken of praten.
- Haaruitval of dunner wordend haar.
- Dunnere huid.
- Slechte tolerantie voor warmte.
- Veranderingen in de menstruatie.
- Tachycardie.
- Slapeloosheid.
Bovendien is het goed om te weten dat het vaker mannen zijn dan vrouwen die last hebben van problemen met de schildklier. Wanneer we de diagnose te horen krijgen, staan we vaak echter niet stil bij wat de mogelijke oorzaak zou kunnen zijn.
Het is erg belangrijk om dit soort problemen goed te behandelen, omdat een therapeutische strategie de kwaliteit van leven van de patiënt zal verbeteren. Aangezien er een direct verband bestaat tussen stress en hyperthyreoïdie, zouden we echter ook moeten weten hoe ons lichaam het stresshormoon produceert.
Stress en hyperthyreoïdie: een wijziging in schildklierantistoffen
In 2012 financierden Nederlandse universiteiten een uitgebreid onderzoek naar de relatie tussen stress en hyperthyreoïdie. De resultaten van deze studie werden gepubliceerd in het tijdschrift Psychoneuroendocrinology. De studie toonde aan dat cortisol in stressvolle situaties een ernstige invloed kan hebben op de schildklier.
- Schildklierantistoffen veranderen en beginnen het lichaam zelf aan te vallen, waarbij er problemen ontstaan als vermoeidheid, slaapstoornissen, verminderde spijsvertering, haaruitval, dunne huid enzovoort. Er kunnen zich echter ook problemen voordoen op cognitief niveau, vandaar de concentratieproblemen en de stemmingswisselingen .
- Mensen met paniekstoornissen hebben vaak last van problemen met de schildklier. Deze comorbiditeit creëert een cyclus die resulteert in klassieke hyperthyreoïdie en kan ernstige klinische gevolgen hebben.
Hoe kun je hyperthyreoïdie veroorzaakt door stress voorkomen?
Hyperthyreoïdie (al dan niet veroorzaakt door stress) moet hoe dan ook op een specifieke manier behandeld worden. Vaak is dit door middel van schildkliermedicijnen zoals propylthiouracil en methimazol. De situatie van elke patiënt is echter anders. Elke patiënt heeft een professionele evaluatie nodig om de meest geschikte en effectieve behandeling voor hem te vinden.
Afgezien van de behandeling, zou het ook handig zijn om te weten hoe we dit probleem kunnen voorkomen. De trigger zal niet altijd stress zijn omdat er ook auto-immuunziekten bestaan. Vanwege de metabole veranderingen die sommige psychologische toestanden teweegbrengen, zou het toch slim zijn om goed met dit soort situaties om te leren gaan. Enkele tips om je hierbij te helpen zijn:
- Matige stress gedurende langere periodes heeft geen effect op de schildklier. Het probleem is chronische stress die we niet hanteren, beheersen of onder ogen zien. We zouden daarom elke dag even de tijd moeten nemen om onze zorgen, complexe emoties en storende gedachten aan te pakken. Laat de schaduw waar je vandaag last van hebt niet voor morgen over.
- Gun jezelf wat quality time. We zouden iedere dag minstens twee uur aan onszelf moeten besteden. Lichaamsbeweging of technieken zoals mindfulness zijn zeer effectief om goed met stress om te gaan.
- Houd ook je dieet in de gaten en verbeter je leefgewoonten. Zorg voor voldoende en kwaliteitsvolle rust en positieve sociale relaties.
Tot slot
Doordat stress en hyperthyreoïdie aan elkaar verbonden zijn, betekent goed voor je emoties zorgen dus dat je investeert in je gezondheid.
Als we wel bereid zijn om dagelijks op tijd op te staan, onder de douche te springen en ons goed aan te kleden, zouden we ook bereid moeten zijn om elke dag wat aandacht te besteden aan ons complexe innerlijke universum.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Corso, A., Engel, H., Müller, F., Fiacco, S., Mernone, L., Gardini, E., Ehlert, U. & Fischer, S. (2023). Early life stress in women with autoimmune thyroid disorders. Scientific Reports, 13(1), 22341. https://www.nature.com/articles/s41598-023-49993-3
- Fukao, A. (2016). Stress and Thyroid Diseases. Ann Clin Case Rep, 1, 1008. https://www.anncaserep.com/full-text/accr-v1-id1008.php
- Ittermann, T., Völzke, H., Baumeister, S. E., Appel, K., & Grabe, H. J. (2015). Diagnosed thyroid disorders are associated with depression and anxiety. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 50, 1417-1425. https://link.springer.com/article/10.1007/s00127-015-1043-0
- Nikolopoulou, E., Mytilinaios, D., Calogero, A. E., Kamilaris, T. C., Troupis, T., Chrousos, G. P., & Johnson, E. O. (2015). Modulation of central glucocorticoid receptors in short-and long-term experimental hyperthyroidism. Endocrine, 49, 828-841. https://link.springer.com/article/10.1007/s12020-015-0528-7
- Toni, M., Pineda, J., Anda, E., & Galofré, J. C. (2016). Hipertiroidismo. Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado, 12(13), 731-741. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0304541216300889
- Vita, R., Lapa, D., Trimarchi, F., & Benvenga, S. (2015). Stress triggers the onset and the recurrences of hyperthyroidism in patients with Graves’ disease. Endocrine, 48, 254-263. https://link.springer.com/article/10.1007/s12020-014-0289-8
- Vita, R., Mazzi, V., Antonelli, A., & Benvenga, S. (2013). Antithyroid medications and psychosis. Expert Opinion on Drug Safety, 12(6), 865-872. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1517/14740338.2013.823397
- Vos, X. G., Endert, E., Tijssen, J. G., & Wiersinga, W. M. (2012). Genotypes in relation to phenotypic appearance and exposure to environmental factors in Graves’ hyperthyroidism. European Journal of Endocrinology, 167(6), 783-792. https://academic.oup.com/ejendo/article-abstract/167/6/783/6659455
- Walter, K. N., Corwin, E. J., Ulbrecht, J., Demers, L. M., Bennett, J. M., Whetzel, C. A., & Klein, L. C. (2012). Elevated thyroid stimulating hormone is associated with elevated cortisol in healthy young men and women. Thyroid Research, 5, 1-6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3520819/
- Willemsen-Dunlap, A., Leonard, P. A., & Cutkomp, J. L. (2012). Thyroid storm precipitated by stress in an undiagnosed hyperthyroid patient: a simulated medical crisis. Simulation in Healthcare, 7(1), 48-53. https://journals.lww.com/simulationinhealthcare/fulltext/2012/02000/Thyroid_Storm_Precipitated_by_Stress_in_an.9.aspx
- Yuan, L., Tian, Y., Zhang, F., Ma, H., Chen, X., Dai, F., & Wang, K. (2015). Decision-making in patients with hyperthyroidism: a neuropsychological study. PloS one, 10(6), 0129773. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0129773