Soorten beroertes, oorzaken en symptomen

Een beroerte is een vorm van cerebrovasculaire pathologie of hersenaandoening. Beroertes vertegenwoordigen tot 50% van alle neurologische aandoeningen. Bovendien vormen beroertes de derde doodsoorzaak ter wereld, na hartaandoeningen en kanker. In dit artikel bespreken we de soorten beroertes en hun oorzaken en symptomen.

Een pathologisch proces in de bloedvaten veroorzaakt deze neurologische veranderingen. Ze veroorzaken afwijkingen in de hersenen. De hersenen zijn immers afhankelijk van een gestadige bloeddoorstroming.

De hersenbeschadiging treedt dus op wanneer de bloeddoorstroming in bepaalde hersendelen zelfs maar enkele minuten stopt. Als dit probleem aanhoudt, dan blijft ook de neuronale necrose (plaatselijk afsterven van weefsel) duren en veroorzaakt dat een onomkeerbaar letsel.

Hoe kan men de schade als gevolg van een beroerte vaststellen?

Artsen en neurologen kunnen gebruik maken van radiologische tests om hersenbeschadiging vast te stellen. Een CT-scan of een MRI-scan kan bijvoorbeeld veel informatie verschaffen over welke hersenstructuren aangetast zijn.

Bovendien is het ook belangrijk dat een psycholoog een neurologisch onderzoek uitvoert. Op die manier kan je bewijs vinden die de radiologische tests niet kunnen vaststellen. Dat kunnen bijvoorbeeld veranderingen in het gedrag zijn. Beide technieken zijn noodzakelijk voor een meer volledige en scherpere diagnose.

De kenmerken van een beroerte of cerebrovasculair accident

Zoals we al zeiden, is een beroerte een vorm van cerebrovasculaire pathologie. Het maakt deel uit van een groep stoornissen met verschillende oorzaken. Het gemeenschappelijk kenmerk bij deze stoornissen is dat een vasculair mechanisme een hersenletsel veroorzaakt.

De afgelopen tien jaar komen allerlei soorten beroertes steeds meer voor. Dit heeft ook te maken met het stijgend gebruik van technieken in neuroimaging (beeldvorming van het functioneren van het zenuwstelsel). Deze technieken hebben het ons mogelijk gemaakt om beroertes meer vast te stellen. Ook de keuzes in levensstijl hebben het optreden van beroertes laten stijgen.

De voornaamste risicofactoren voor de verschillende soorten beroertes zijn verbonden met een aantal processen. Die processen vergemakkelijken de opstapeling van vetten in de bloedvaten en veroorzaken verkalking of verlies van soepelheid van de bloedvaten. Voorbeelden van die processen zijn een hoge bloeddruk, cholesterol, diabetes of roken.

Een beroerte krijgen komt vaak vaker voor bij mensen die ouder zijn dan 60 jaar. Een CVA (cerebrovasculair accident) veroorzaakt de onderbreking van de bloeddoorstroming in één deel van de hersenen. Wanneer dit zuurstoftekort gedurende een bepaalde tijd blijft aanhouden, dan veroorzaakt het beschadiging van het hersenweefsel of overlijden.

Wat zijn de symptomen van een cerebrovasculair accident of beroerte?

De symptomen van een beroerte zijn meestal pijnloos en kortstondig. Vaak gaan ze over zonder dat de diagnose gesteld is. Het optreden van deze symptomen zien we meestal aan de kant van het lichaam die tegenovergesteld is aan de getroffen hersenhelft.

Als er bijvoorbeeld sprake is van een daling in de bloeddoorstroming in de rechterhelft van de hersenen, dan zullen de gevolgen vaak tot uiting komen aan de linkerkant van het lichaam.

Bovendien ervaart de persoon meestal een verlies in kracht of gevoelloosheid in één helft van het lichaam (het gezicht, de armen, de benen enzovoort). Er kan ook een plotseling verlies van het gezichtsvermogen optreden. Dan kan gedeeltelijk of volledig zijn bij één of beide ogen. Wat ook vaak voorkomt, zijn moeilijkheden om te spreken of te begrijpen.

Soorten beroertes

Een beroerte veroorzaakt dus een verstoring in de normale bloeddoorstroming van de hersenen. Dit is ook de reden waarom we het een cerebraal of herseninfarct noemen. Een blokkade (ischemische beroerte) of een bloeding (hemorragische beroerte) kunnen een herseninfarct veroorzaken. Laten we nu eens dieper ingaan op beide soorten beroertes.

Ischemische beroerte (afsluiting van een bloedvat)

De oorzaak van een ischemische beroerte is de onderbreking van de bloedtoevoer als gevolg van een blokkade van het bloedvat. Een bloedprop beweegt zich dan door het bloedvat in de richting van de hersenen. Op een bepaald punt zet het zich vast in een slagader en vormt een afsluiting.

Wanneer er minder bloed in de hersenen aanwezig is, dan is er ook minder toevoer van zuurstof. Dit veroorzaakt beschadiging in de hersenzone die onvoldoende bloed krijgt.

De oorzaak van dit soort beroertes zijn het tekort aan systemische bevloeiing, een trombose of een embolie.

• Trombose: Dit ontstaat wanneer een bloedprop die zich bovenop een atheroma (een laag gestold vet) geplaatst heeft, een bloedvat in de hersenen vernauwt. Tromboses kunnen plots optreden.
• Embolie: In dit geval komt een bloedprop die zich in het hart gevormd heeft of als een deeltje van een trombus, vrij in de bloedsomloop en blokkeert een verafgelegen slagader.

Hemorragische beroerte

Het sterftecijfer als gevolg van hemorragische beroertes ligt hoger dan dat bij ischemische beroertes. Bijna 30 tot 50 % van de mensen sterven binnen de eerste maanden nadat ze een hemorragische beroerte gekregen hebben.

Dit is namelijk één van de soorten beroertes die ernstiger zijn. Dat komt omdat ook het bloed hersenbeschadiging kan veroorzaken. In dit geval is de bloeding dus zelf een beschadigende factor. Een slagader wordt dan zwak en scheurt. Dit veroorzaakt de beroerte. Aneurysma’s en een hoge bloeddruk zijn twee mechanismen die een bloedvat kunnen openscheuren.

• Aneurysma: Dit is de verwijding waarbij een bloedvat wijder wordt en een plaatselijke zwelling optreedt. Het is het resultaat van een aangeboren zwakte in de slagaderwand. Het gevolg is dat het bloed de subarachnoïdale ruimte begint te vullen. De schedel kan zijn volume niet veranderen om dit nieuwe bloed op te vangen. De druk in de schedel stijgt dus. Dit veroorzaakt ernstige neveneffecten.
• Hypertensie: Een hoge bloeddruk verhoogt het risico op een hersenbloeding. In dit geval komt het bloed vrij in de hersenen en begint het verschillende hersendelen te beschadigen. De kans op overlijden als gevolg van een hoge bloeddruk is 80%. Er bestaat ook een groot risico dat iemand uiteindelijk in een vegetatieve toestand terechtkomt.

Momenteel is de kans op cerebrovasculaire accidenten of beroertes 3,5% bij de bevolkingsgroep van personen die ouder zijn dan 64 jaar. Vanaf de leeftijd van 65 tot 74 is de kans op een beroerte groter bij mannen. Na de leeftijd van 75 stijgt het risico echter aanzienlijk bij vrouwen.