Songteksten van Silvio Rodríguez om over na te denken
Silvio Rodríguez is een 71-jarige Cubaanse muzikant die al meer dan 40 jaar optreedt. Deze singer-songwriter trekt nog steeds volle zalen met zijn gedachten-provocerende songteksten. Zijn muziek staat bol van de allegorieën en metaforen. Hij heeft ook nummers geschreven met politieke thema’s, welken zich ook ontlenen aan meerdere interpretaties.
Silvio Rodríguez is één van de oprichters van de Nueva Trova, een Cubaanse muziekstroming die uit de Cubaanse revolutie volgde. De Nueva Trova combineert muziek die over het algemeen populair is met progressieve songteksten. Deze teksten zijn behoorlijk politiek beladen. De bedoeling hiervan is dat mensen de kans krijgen “aan alledaagse banaliteiten te ontsnappen.” Dit zou gebeuren doordat men met behulp van de muziek focust op de fijne details en betekenissen van dingen gerelateerd aan politiek. Denk aan socialisme, onrecht, seksisme, kolonialisme, racisme en andere soortgelijke thema’s.
Het is moeilijk — en misschien zelfs onmogelijk — om te besluiten welk liedje van Silvio Rodríguez nou de beste is. Hij maakt immers al meer dan 4 decennia lang muziek en heeft over 500 nummers gecreëerd. Hieruit volgt een kleine selectie van zijn meest toonaangevende songteksten.
De revolutie van Silvio Rodríguez
“Ze zeggen dat ze me over de keien zullen slepen wanneer de revolutie ineen stort. Ze zeggen dat ze mijn handen en mijn mond zullen verpulveren, dat ze mijn ogen en mijn tong eruit zullen trekken. Zit is de dwaasheid waaruit ik geboren ben. De dwaasheid van leven zonder prijs.”
Silvio Rodríguez heeft altijd de Cubaanse revolutie verdedigd. Dit hoor je ook terug in zijn songteksten. Hij stelt ook vragen bij de kosten van de revolutie. Hij weet dat de mensen veel verloren hebben. Hij weet echter dat ze nog meer zullen verliezen wanneer de revolutie ten einde komt. Toch accepteert hij zijn standpunt en verdedigt hij deze, ondanks de consequenties daarvan.
Aan de andere kant demonstreren de songteksten van Silvio Rodríguez zijn afkeer tegen kapitalisme en de manier waarop het overal een prijskaartje aan hangt. Het maakt hem niet uit of dit hem tot een dwaas maakt, omdat hij weet dat de definitie van ‘dwaasheid’ met de tijd meer verandert. Dit idee bespreekt hij onder andere in deze twee fragmenten: “If knowledge isn’t a right, surely it will be a left” (“als kennis geen rechts is, dan moet het wel links zijn”) en “I live to ask. Knowing can’t be a luxury.” (“Ik leef om te vragen. Weten kan geen luxe zijn”).
Silvio Rodríguez en liefde
“De wereld, één dag in een jaar. Hoeveel mensen geven hun jawoord zonder afstanden, hekken, oceanen of lange jaren van vooroordelen van tevoren te zien? Ze zien schoonheid. Uiteindelijk maakt liefde hun blij en hebben ze hier ook altijd iets goeds over te zeggen.”
Veel van zijn nummers gaan over liefde. Het is echter niet altijd helder of hij het ook specifiek over romantische liefde heeft. Bijvoorbeeld: “My love doesn’t need borders. Like spring, it doesn’t prefer one specific garden.” (“Mijn liefde heeft geen grenzen nodig. Net zoals de lengte heeft het geen voorkeur voor een specifieke tuin.”) Silvio Rodríguez lijkt het hier te hebben over liefde voor een land of de mensheid in het algemeen. Het zou ook een hint naar zijn seksuele of romantische geaardheid kunnen zijn.
Wat in elk geval wél glashelder is, is dat hij liefde als een wapen der creatie ziet en hierin vertrouwt. Bijvoorbeeld: “Only love begets wonder. Only love turns mud into a miracle.” (“Alleen liefde verwekt verwondering. Alleen liefde transformeert modder tot een wonder.”) Liefde is dus volgens zijn songtekst in staat tot alles. “Let’s continue loving despite everything. Love is the real power among all powers.” (“Laten we ondanks alles blijven liefhebben. Liefde is de echte kracht onder alle krachten.”) Met slechts een paar woorden, begrijpt Silvio ook het volgende: “Love is like a violin. The music may stop now and then, but the strings will remember it forever.” (“Liefde is als een viool. De muziek mag zo nu en dan wel stoppen, maar de snaren zullen het voor altijd onthouden”).
Waar Silvio Rodríguez het over heeft
“Ik praat liever over het onmogelijke. We weten al teveel over het mogelijke.”
Silvio wilt ons niet iets vertellen dat we al weten. Hij wil geen liedjes maken die bevestigen wat iedereen denkt te weten. Silvio wil ons laten nadenken en herdenken. Ook praat hij over hoop en hoe de toekomst voor een betere plek zou kunnen zorgen.
In één van zijn bekendste coupletten zegt hij: “I hope the rain stops being a miracle that trickles down your body. Hopefully the moon can rise without you. May the earth not kiss your steps.” (“Ik hoop dat de regen niet lang meer een wonder is dat langs je lichaam druppelt. Hopelijk kan de maan zonder jou opkomen. Laat de aarde niet langer je voetstappen kussen”). Het lijkt erop dat hij hier iets bekritiseert, zoals een leider die hem teleurgesteld heeft of een ander land. Het kan echter ook net zo goed over een gebroken hart gaan, zo liet de singer-songwriter zelf weten.
Wie is Silvio Rodríguez?
“Misschien is het geen goed moment of ben ik aan het ijlen. Ik ben alles dat mensen van me denken. Oordeel verder niet over mij.”
We hebben de neiging snel over mensen te oordelen. We stoppen ze in categorieën en vergeten dat mensen meer zijn dan slechts een label. Silvio probeert weg te blijven van dit soort labels. Met deze teksten laat hij ons zien dat hij alles is dat mensen over hem denken, maar tegelijkertijd die beschrijvingen ook overstijgt. Hij moedigt ons aan om onszelf te bevrijden van oordelen en labels en herinnert ons eraan dat we uniek zijn.
Tot slot is het nodig om duidelijk te maken dat deze interpretaties van de songteksten van Silvio Rodríguez niet vast staan. Zijn muziek is bedoeld om over na te denken. De teksten hiervan vergen een kritische gedachtegang en moet in een bepaalde context begrepen worden.
We beëindigen dit artikel met één laatste zin: “The most terrible thing is learned immediately. The beautiful thing costs us our lives.” (“Het meest verschrikkelijke leren we direct. Het meest prachtige vergt onze hele levens”).