Sociale luiheid en hoe je het vermijdt
Liever lui dan moe? Luiheid, gebrek aan werklust, er lekker lang over doen… Er gebeurt iets raars als we in een groep werken – het geheel is minder dan de som der delen. Mensen dragen minder bij als ze in een groep zitten. Dit staat bekend als sociale luiheid.
Sociale luiheid is wanneer we minder inspanning leveren op het moment dat we in groepsverband werken, dan wanneer dezelfde taak alleen wordt uitgevoerd. Het valt toch niemand op, is de gedachte. Dit leidt ertoe dat mensen minder moeite doen en minder goede prestaties leveren. Enkele oorzaken hiervan zijn een gebrek aan motivatie en een problematische organisatie en coördinatie. Laten we dit in eens nader onderzoeken.
Het begin van sociale luiheid
Landbouwingenieur Max Ringelmann was de eerste die sociale luiheid bestudeerde. Hij onderzocht de neiging van de individuele leden van een groep om minder inspanning te leveren naarmate de omvang van de groep groter wordt. Dit staat bekend als het Ringelmann-effect.
Voor zijn experiment koos 14 hij mensen uit om in groepen aan een vijf meter lang touw te trekken en registreerde de kracht die elke persoon uitoefende. Hij vroeg dezelfde mensen ook om alleen aan het touw te trekken. De resultaten toonden aan dat wanneer mensen alleen aan het touw trokken, ze meer kracht uitoefenden dan toen ze samenwerkten.
Hoewel Ringelmann dit verlies van inspanning toeschreef aan slechte coördinatie, ontdekten latere studies andere oorzaken. In een onderzoek waarin de deelnemers moesten applaudisseren en zo hard mogelijk moesten schreeuwen, bleek dat het lawaai dat elke persoon maakte afnam naarmate de groep groter was. Ze concludeerden hieruit dat veel mensen er de voorkeur aan geven om op te gaan in de menigte.
Net zo lui zijn als anderen
Mensen maken zich geen zorgen over het leveren van een slechtere prestatie in een groep op het moment dat hun individuele bijdrage niet identificeerbaar is. Wanneer mensen niet de schuld krijgen dat ze niet zo hard hun best doen als ze zouden kunnen, hebben ze de neiging om minder moeite te doen. Maar sociale luiheid hangt niet alleen af van het feit of we de bijdrage van elk betrokken individu al dan niet kunnen identificeren.
Ook gelijkheid en sociale vergelijking zijn factoren die meespelen. Als één persoon in de groep minder doet, dan zal dit ertoe leiden dat andere mensen dat ook gaan doen. Doet een persoon daarentegen juist heel veel in de groep, dan zullen de anderen de druk voelen om meer te doen dan ze kunnen.
Geestelijke luiheid
Sociale luiheid komt niet alleen voor bij het uitvoeren van taken die fysieke inspanning vergen. Het komt ook voor bij cognitieve taken, vooral als we moeten nadenken. Bijvoorbeeld tijdens een brainstormsessie. Hoe groter de groep, des te meer het aantal ideeën dat elke persoon bijdraagt afneemt. En net als bij fysieke taken, spelen de factoren gelijkheid en sociale vergelijking ook een rol bij mentale taken.
Een gebied waar sociale luiheid veel voorkomt, is in teams op het werk. Wanneer we als een team moeten werken, doen we vaak niet zoveel moeite. En hetzelfde geldt voor alle andere leden. Als er echter goede coördinatoren zijn die de taken goed kunnen verdelen, dan is het vaak zo dat de werknemer het beste van zichzelf zal laten zien. Wanneer een of meer mensen alles van zichzelf geven, willen anderen vaak hun voorbeeld volgen. Er zijn echter ook mensen die als reactie hierop juist besluiten om het minimale te doen.
Het belang van het bestrijden van sociale luiheid
Het soort taak dat een werknemer uitvoert heeft een grote invloed op sociale luiheid. Het komt namelijk veel minder vaak voor als de taken interessant zijn. Ook wanneer de mate van afhankelijkheid hoog is, wordt luiheid verminderd. Als de taken van elk individu noodzakelijk zijn voor een succesvol resultaat, zal er minder luiheid zijn vanwege de sociale druk om succes te behalen.
Sociale luiheid komt dan ook niet altijd voor als je in een groep werkt. Een aantal manieren om het te voorkomen of op zijn minst te verminderen zijn:
- Maak de inspanning van elke persoon identificeerbaar.
- Verhoog de betrokkenheid bij de succesvolle uitvoering van de taak.
- Geef de mogelijkheid om individuele bijdragen en de groep als geheel te evalueren.
Als we een groepstaak moeten uitvoeren, is het belangrijk dat alle teamleden gemotiveerd zijn. Zijn ze dat niet, dan kunnen we op zijn minst proberen om de prestaties van elke persoon te beoordelen en het belang van het uiteindelijke doel op de groep over te brengen. Goed management zal ervoor zorgen dat elk lid zijn eigen werk en dat van zijn collega’s op prijs stelt.