Ronald David Laing: een schizofreniedeskundige

Laing was een psychiater die bekendheid kreeg door zijn werk met schizofrene patiënten. Hij theoretiseerde dat mensen met deze ziekte zich anders gedroegen aan de hand van de omgeving waarin ze zich bevonden.

Ronald David Laing was een Britse psychiater die bekend stond om zijn alternatieve benadering van de behandeling van schizofrenie. Hij was ook de grondlegger van een beweging die in de jaren zestig en zeventig bekend zou worden als anti-psychiatrie.

Net als veel andere psychologen en sociale wetenschappers werkte en deed Laing onderzoek in de beroemde Tavistock Clinic. Vele jaren later maakte hij deel uit van het onderzoeksteam van het Tavistock Instituut. Het instituut zorgde ervoor dat hij meer dan genoeg geld had om zijn belangrijke onderzoeken uit te voeren.

Hij richtte zich vooral op het bestuderen van schizofrenie en de behandelingsomgeving van schizofrene patiënten. Laing suggereerde dat ze zich anders gedroegen afhankelijk van de omgeving waarin ze zich bevonden. Blijf lezen om meer te weten te komen over het leven van Ronald David Laing en zijn belangrijke werk.

Het vroege leven van Ronald David Laing

Laing werd geboren op 7 oktober 1927 in Govanhill, Glasgow (Schotland). Hij kwam uit een arbeidersgezin en was het enige kind van David McNair Laing en Amelia Laing.

Tot 1945 ging hij naar Hutcheson, een jongensschool in Glasgow, waar hij zich onderscheidde als een uitstekende student en muzikant. Hij kreeg zijn accreditatie van de Royal Academy of Music in 1944 en begon in april 1945 aan het Royal College of Music.

Gedurende zijn tijd op die school studeerde hij ook graag filosofie. Enkele van de auteurs die hij het meest interessant vond waren Freud, Marx, Nietzsche en vooral Kierkegaard. Later ging hij medicijnen en psychiatrie studeren en behaalde hij in 1951 zijn medische diploma aan de Universiteit van Glasgow.

Een roeping voor psychiatrie

Tussen 1951 en 1953 diende hij als dienstplichtige psychiater voor de medische dienst van het Britse Koninklijk Leger. Daar werd hij naar de Psychiatrische Eenheid van het Britse leger in Netley (bij Southampton) gestuurd en later naar het militaire ziekenhuis in Catterick, Yorkshire.

Tegen het einde van 1953 verliet hij het leger en begon hij les te geven aan de Universiteit van Glasgow. In deze periode rondde hij zijn opleiding  tot psychiater af aan het Gartnavel Royal Hospital. In dit ziekenhuis probeerde hij een experimentele behandelingsomgeving uit: de “Rumpus Room,” waar schizofreniepatiënten zich konden vermaken en ontspannen.

Zowel het personeel als de patiënten droegen normale kleding en ze lieten de patiënten tijd doorbrengen met dingen als koken en handenarbeid. Deze dagelijkse activiteiten waren bedoeld om de patiënten een sociale omgeving te bieden waar ze met het personeel en andere patiënten konden omgaan, in tegenstelling tot een meer gebruikelijke institutionele omgeving.

Al zijn patiënten gingen na deze nieuwe behandeling zichtbaar vooruit. In januari 1956 ontving Laing zijn diploma als psychiater.

Het professionele leven van Laing

Eind 1956 behaalde Ronald David Laing de titel van senior registrar in de Tavistock Clinic in Londen. Hij deed daar onderzoek tot 1960. De artsen van de Tavistock Clinic bestudeerden vooral patiënten van de Engelse marine. Hun belangrijkste doel was het identificeren van de tekenen en littekens die de oorlog op mensen kon achterlaten.

Het Tavistock Instituut werd niet lang daarna opgericht, als een niet-gouvernementele, non-profit organisatie. Het Tavistock Instituut, opgericht door de Rockefeller Foundation, deed onderzoek naar sociale wetenschappen en psychologie, met de nadruk op onderwijs, onderzoek en professionele ontwikkeling.

Ronald David Laing werkte bijna 30 jaar bij het instituut. Tegelijkertijd nam het Instituut voor Psychoanalyse hem ook in dienst, zodat hij zich kon laten certificeren als psychoanalyticus.

In 1958 begon hij met het onderzoek dat aanleiding zou geven tot zijn boek Sanity, Madness, and the Family, dat in 1964 werd gepubliceerd. Hij hield ook een reeks seminars waarbij een breed scala aan mensen betrokken was, van wie sommige mensen trouwe partners zouden worden. Hieronder vinden we onder andere Aaron Esterson en David Cooper.

Het werk en de erkenning van Laing

Zijn boek The Divided Self verscheen in 1960. Het kreeg positieve recensies, hoewel de verkoop niet overeenkwam met het enthousiasme van de critici. Niet lang daarna publiceerde hij Self and Others (1961).

Laing ontving zijn psychoanalytische certificering en richtte een privépraktijk op in Londen. Hij begon te experimenteren met drugs, vooral LSD. In 1962 werd hij benoemd tot directeur van de Langham Clinic in Londen. Vanaf dat moment begon hij aan populariteit te winnen.

In de daaropvolgende jaren schreef hij veel van de artikelen die later in het boek The Politics of Experience/The Bird of Paradise werden gepubliceerd. Hij publiceerde ook Reason and Violence, samen met David Cooper, een andere onderzoeker aan het Tavistock Institute.

Het Kingsley Hall project

Hij begon in 1965 het Kingsley Hall project, samen met Aaron Esterson, David Cooper en andere onderzoekers uit die tijd. Het project duurde tot 1970.

Het Kingsley Hall project omvatte de oprichting van een experimentele, niet-hiërarchische gemeenschap waar schizofreniepatiënten hun psychose konden verwerken, zonder gebruik te hoeven maken van medicijnen, elektroshocktherapie of chirurgie (lobotomie).

De inspiratie kwam van Laings werk met de “Rumpus Room”, en de ervaringen van zijn medewerkers. Andere projecten, zoals Cooper’s Villa 21, waren heel belangrijk voor Kingsley Hall. Voor het project van Cooper creëerden ze een gemeenschap voor schizofrene patiënten zonder onderscheid tussen personeel en patiënten. Hun relaties waren gebaseerd op sociale contacten.

Dankzij het succes van Kingsley Hall toerde Laing door de Verenigde Staten. Dat bracht hem in contact met vele andere gerenommeerde psychoanalytici. In 1967 nam hij deel aan het Dialectics of Liberation Congress, dat linkse politiek en psychoanalyse wilde verenigen.

Daar hield hij een toespraak met de naam The Obvious, die vervolgens een bloemlezing werd van de toespraken op het congres.

Zijn persoonlijke leven

In 1952 trouwde hij met zijn vriendin Anne Hearne. In datzelfde jaar kregen ze hun eerste dochter, Fiona. Daarna kregen ze nog vier kinderen: Susan, Karen, Paul en Adrian.

Na zijn scheiding van Anne trouwde Ronald David Laing met Jutta Werner. Ze kregen samen drie kinderen. Daarna kreeg hij nog twee kinderen, met twee verschillende vrouwen.

In 1971, na de sluiting van Kingsley Hall, besloot Laing dat het de perfecte tijd was om een tussenjaar te nemen. Hij besloot naar Sri Lanka en India te gaan. Tijdens zijn reis begon hij met het beoefenen van Vipassana, een vorm van meditatie.

In de aanloop naar zijn reis sloot hij zijn privépraktijk. Dit was dezelfde praktijk waar hij in de jaren zestig LSD-therapie had uitgevoerd. Het is niet duidelijk of hij zijn werk met LSD-therapieën weer had opgepakt nadat hij terugkwam uit India.

Op 23 augustus 1989 stierf Ronald David Laing tijdens het tennissen. Volgens medische rapporten kreeg hij een hartaanval.

De erfenis van Ronald David Laing

Gedurende een groot deel van zijn carrière was Laing geïnteresseerd in de onderliggende oorzaken van schizofrenie. Hij heeft zich ook duidelijk verzet tegen de heersende behandelingen voor schizofreniepatiënten van die tijd. Hij probeerde alternatieven te vinden voor ziekenhuisopname en de elektroshocktherapie die toen heel gebruikelijk was.

Laing theoretiseerde dat ontologische onzekerheid (onzekerheid over je bestaan) een defensieve reactie uitlokt. Die reactie zou er dan toe kunnen leiden dat iemands zelf in afzonderlijke delen uiteenvalt. Dat zou dan weer leiden tot de psychotische kenmerken van schizofrenie.

In zijn boek Sanity, Madness, and the Family sprak hij over een aantal patiënten van wie hij dacht dat ze door hun relatie met hun familie op zijn minst gedeeltelijk waren aangezet tot psychische aandoeningen. Dat idee zorgde destijds voor grote commotie.

Hoewel zijn oorspronkelijke standpunten over schizofrenie nogal controversieel waren, regeerde hij in sommige van zijn ideeën in latere jaren. Al met al was Ronald David Laing een pionier als het gaat om de behandeling van schizofreniepatiënten en hielp hij de manier waarop wij hen zien en behandelen te vermenselijken.