Oplossingsaversie: veelvoorkomend gedrag
Het vinden van een gemeenschappelijke basis om concrete problemen op te lossen is nooit gemakkelijk. Het wordt ingewikkelder wanneer de ideologie of persoonlijke belangen van een partij ertoe leiden dat ze het bestaan van dat probleem ontkennen. Dit wordt oplossingsaversie genoemd.
- “Klimaatverandering bestaat niet. Een groep mensen heeft het uitgevonden om hun eigen belangen te dienen.”
- “Mensen zijn arm omdat ze niet willen werken.”
- “Ik heb geen gezondheidsproblemen, dus ik kan eten wat ik wil en ik hoef niet te sporten.”
Dit zijn allemaal voorbeelden van wat experts ‘oplossingsaversie’ noemen.
Je hebt waarschijnlijk wel eens iemand ontmoet die extreme argumenten aanvoert die lijken op de voorbeelden die we hierboven noemden. Het kan verontrustend en frustrerend zijn om ernaar te luisteren. Hoe is het mogelijk dat iemand zulk duidelijk bewijs ontkent? Bijvoorbeeld, sommige mensen ontkennen nog steeds de gevaren van roken.
Psychologen zijn altijd geïnteresseerd geweest in waarom sommige mensen weigeren om duidelijk en overtuigend wetenschappelijk bewijs te geloven. Bovendien lijkt oplossingsaversie in de sociale context die we de laatste tijd hebben meegemaakt de politieke polarisatie te verergeren.
In 2014 hebben psychologen Troy Campbell en Aaron Kay (Engelse link) van de Universiteit van Oregon dit fenomeen onderzocht en benoemd. Laten we er dieper op in gaan.
Wat is oplossingsaversie precies?
Een heel relevant voorbeeld van oplossingsaversie zijn mensen die het bestaan van klimaatverandering ontkennen. Het maakt niet uit dat de zeespiegel en temperaturen stijgen, of dat meteorologische gebeurtenissen elk jaar extremer worden. Woestijnvorming lijkt hen ook niet te overtuigen.
Een deel van de reden waarom mensen klimaatverandering ontkennen, is het feit dat ze niet blij zijn met de oplossingen die activisten voorstellen om er een einde aan te maken.
Veel van de mogelijke oplossingen bestaan uit het aanzienlijk verminderen of elimineren van het gebruik van fossiele brandstoffen, wat een volledige verandering van de industrie en productie inhoudt.
Dus, als iemand een oplossing niet leuk vindt, kan hij beter het hele probleem volledig ontkennen. Maar daar houdt het vaak niet op. Naast het ontkennen van het probleem, zou je in de aanval kunnen gaan en mensen die het bewijs verdedigen gaan kleineren.
Je kunt andere duidelijke voorbeelden van dit fenomeen zien bij mensen die hun levensstijl niet willen veranderen of niet willen stoppen met roken nadat ze een hartaanval hebben gehad. Veelvoorkomende argumenten zijn onder meer: “we gaan allemaal ergens dood aan!” of “mijn vader rookte zijn hele leven en hij is 95 geworden!”
Oplossingsaversie komt vaak voor bij mensen die hun gewoonten niet willen veranderen en oplossingen zien als een bedreiging voor hun manier van leven.
Als jouw ideologie je niet toestaat oplossingen te accepteren
Troy Campbell en Aaron Kay, de psychologen die we hierboven noemden, bedachten de term ‘oplossingsaversie’ ongeveer zes jaar geleden. Hun oplossingsaversietheorie stelt dat twee duidelijke type mensen dit gedrag vertonen:
- Degenen die geen oplossingen accepteren omdat ze niet passen in hun persoonlijke ideologie.
- Degenen die ze niet accepteren omdat ze indruisen tegen hun behoeften, voorkeuren of interesses.
Het eerste type komt vaker voor en trekt meer aandacht in de politiek. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, verzet de Republikeinse Partij zich traditioneel tegen pogingen om klimaatverandering of wapenbeheersingswetten (Engelse link) aan te pakken.
Omdat dit in strijd zou zijn met hun belangen, is het gemakkelijker om het probleem eenvoudigweg te ontkennen. De Democratische Partij daarentegen stelt altijd dat zij de enige sociale en politieke groep zijn die pleit voor deze veranderingen.
Oplossingsaversie om te voorkomen dat je een probleem accepteert
Daniel, 15 jaar, kreeg de diagnose diabetes. Hij wil deze diagnose echter niet accepteren. Het idee om insuline te moeten injecteren of minder suiker te eten, maakt hem gestrest.
Bij Natalia, 68 jaar, werd net een oogziekte vastgesteld. Ze kan dus haar rijbewijs niet verlengen. Ze weigert dit te accepteren en benadrukt dat het hebben van een probleem aan één oog haar rijvaardigheid op geen enkele manier beperkt. Natalia wil blijven autorijden.
Het is gemakkelijk om voorbeelden te bedenken van wat mensen doen als ze de mogelijke oplossingen voor een probleem niet leuk vinden. We vinden ze niet leuk omdat ze een verandering van levensstijl met zich meebrengen. Wanneer je met deze mogelijkheden wordt geconfronteerd, is het maar al te vaak dat we met angst, woede en frustratie reageren.
Oplossingsaversie komt veel vaker voor dan je denkt. Het kan het algemeen welzijn echter echt in de weg staan. Het bemoeilijkt ons vermogen om als samenleving verder te komen, omdat we niet samen aan een oplossing kunnen werken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Campbell, T. H., & Kay, A. C. (2014). Solution aversion: On the relation between ideology and motivated disbelief. Journal of Personality and Social Psychology, 107(5), 809–824. https://doi.org/10.1037/a0037963
