Omgaan met familietrauma

Familietrauma betreft een gebeurtenis die het traject van een gezin volledig verandert. In dit artikel praten we over dit probleem en hoe we dit kunnen oplossen.

Familietrauma is een aandoening waarbij een hele familie wordt blootgesteld aan een onverwachte negatieve situatie. Het overweldigt de gezinsleden en ze zijn niet in staat om ermee om te gaan.

Een van de belangrijkste kenmerken van trauma is dat het een keerpunt markeert. Met andere woorden, het verandert het vorige levenstraject. In veel gevallen kan er zelfs een compleet nieuwe psychologische toestand ontstaan.

Verschillende feiten of omstandigheden kunnen een trauma vormgeven. Bijvoorbeeld een gewelddadige gebeurtenis, een ernstig verslavingsprobleem, een plotseling overlijden, een verontrustende toestand bij een familielid, etc.

Trauma bevat altijd een plotseling en verrassend element. Dit overweldigt mensen en beïnvloedt hun vermogen om ermee om te gaan. De meeste families hebben wel eens een trauma meegemaakt.

Familietrauma

Vaak bepalen het verhaal en de gedachten rond de omstandigheden die een trauma veroorzaakten, uiteindelijk het trauma. Daarom hangt de evolutie ervan tot op zekere hoogte af van de grootte van de wond die het heeft veroorzaakt.

In deze situaties krijgen stress, angst en depressie vaak de overhand. Dit wordt meestal weerspiegeld in de manier waarop de gezinsleden over het trauma praten.

Elk individu ervaart familietrauma op een andere manier. Dit kan van veel variabelen afhangen. Het kan onder andere gaan om de leeftijd van de persoon, zijn geslacht, zijn psychologische opmaak, zijn rol binnen het gezin en de rol die hij of zij heeft gespeeld bij het trauma zelf.

Het is gebruikelijk dat iedereen in het gezin angst en verdriet ervaart bij het zien van het trauma. Bovendien gaat iedereen er op zijn eigen individuele manier mee om.

Familietrauma’s kunnen, net als individuele trauma’s, schuld en schaamte veroorzaken. Schuldgevoelens ontstaan doordat iemand het gevoel heeft dat hij de omstandigheden die het trauma veroorzaakten op de een of andere manier had moeten vermijden.

Schaamte komt meestal voor bij de persoon die het trauma heeft ervaren. Dit komt doordat de wetenschap dat anderen niet op dezelfde manier hebben geleden, hen een minderwaardig gevoel geeft.

Individuele en collectieve gevoelens

Hoewel gezinsleden familietrauma’s collectief ervaren, lijden ze er ook individueel onder. Soms is er een overeenkomst tussen beide soorten. Andere keren niet. Er zijn verschillende patronen. Het kan echter mogelijk zijn voor de familie om hun gevoelens te vermengen.

Een typische situatie is die van zelfmoord. Dit soort ervaringen heeft natuurlijk invloed op iedereen. Als het slachtoffer een jongere is, zullen de moeder, vader en broers en zussen het allemaal op hun eigen manier ervaren.

En als het slachtoffer een vader of moeder is, zullen de echtgenoot, kinderen en grootouders er allemaal op hun eigen manier onder lijden. Sommigen kiezen er zelfs voor om nooit meer over het onderwerp te praten, terwijl anderen er wel over willen praten.

Het is heel normaal dat de ene persoon over het voorval wil praten, terwijl anderen alleen maar willen huilen. Bovendien heeft iedereen de neiging om zich dingen op zijn eigen manier te herinneren. Toch zal de familie uiteindelijk meestal een soort “officiële waarheid” vaststellen over het trauma zelf.

Wat te doen?

De gevolgen van een familietrauma kunnen extreem langdurig zijn. Het kan zelfs generaties bereiken die nog niet eens geboren zijn. Als ze niet worden aangepakt, kunnen ze taboes, vooroordelen en obstakels in de hand werken. Daarom is het, net als bij andere soorten trauma’s, het beste om de situatie recht in de ogen te kijken. Mensen verzetten zich hier vaak tegen, maar het is de enige uitweg.

Ze moeten allemaal individueel professionele hulp zoeken. Soms willen familieleden misschien collectieve hulp. Dit mag individuele behandeling echter niet uitsluiten. De reden hiervoor is dat het aanpakken van het probleem als gezin de individuele gevoelens van bepaalde gezinsleden kan verdoezelen.

Het is duidelijk dat samen over het probleem praten uiterst positief is. Maar niet iedereen zal er op hetzelfde moment klaar voor zijn, en hun gevoelens moeten worden gerespecteerd. Toch moet iedereen er uiteindelijk over praten, want zwijgen en onderdrukken werken nooit. Op de lange termijn veroorzaken ze meer problemen.