Neuropolitiek: de studie van politiek gedrag

Neuropolitiek is een nieuw kennisgebied dat aan kracht wint. Met gegevens die via verschillende instrumenten worden verzameld, is het mogelijk om intieme emoties in het aangezicht van macht te detecteren en vorm te geven.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Laatste update: 12 augustus, 2023

Neuropolitiek is een tak van kennis die politiek gedrag bestudeert vanuit het gezichtspunt van de neurowetenschappen. In de regel richt het zich op het begrijpen van het politieke besluitvormingsproces. Het omvat echter ook andere aspecten, zoals politieke houdingen, interacties op dit gebied en het gedrag van politici, etc.

Een tak van de neuropolitiek heeft de rol bestudeerd die politiek en politieke competitie spelen in de ontwikkeling van de hersenen. Interessant genoeg heeft deze tak zich niet alleen gericht op de studie van deze realiteiten bij mensen, maar ook bij dieren, met name bij primaten.

Neuropolitiek is niet alleen een theoretisch vakgebied, maar heeft ook praktische toepassingen. In het geval van politici kan de informatie die uit dit veld naar voren komt worden toegepast in campagnes, door middel van neuromarketing (Engelse link). Het biedt ook een leidraad voor het communiceren van beslissingen of aspecten die te maken hebben met overheidsmanagement.

Wat burgers betreft, maakt neuropolitiek het voor hen mogelijk om hun eigen gedrag beter te begrijpen en daardoor bewuster beslissingen te nemen.

De oorsprong van neuropolitiek

In de oudheid werd een verband erkend tussen politieke beslissingen en de manier waarop de geest of de hersenen werken. Veel denkers, waaronder Plato en John Locke, speculeerden over hoe mensen informatie verwerken die afkomstig is van macht.

Later voerde Roger Sperry een reeks experimenten uit die aantoonden dat mensen met een hersenafwijking hun politieke standpunten veranderden. Het was echter de psycholoog en etholoog Frans de Waal die een beslissende stap zette naar de consolidatie van neuropolitiek als een tak van kennis.

Frans de Waal publiceerde het beroemde boek Chimpanzee Politics: Power and Sex Among Apes, over zijn observaties bij primaten. Hij beweerde dat dieren in staat waren om strategische allianties te sluiten om derden te manipuleren. Later, met de ontwikkeling van neurobeeldtechnieken, werd het vakgebied neuropolitiek steeds relevanter.

Neuropolitiek en neuromarketing

Tegenwoordig is neuropolitiek nauw verbonden met neuromarketing. Het wordt zelfs gebruikt om politieke campagnes vorm te geven. De kandidaat wordt gezien als een product en de kiezer als een klant. Het doel is om “vraag en aanbod” op elkaar af te stemmen, zoals dat gebeurt bij de verkoop van een willekeurig artikel.

De adviseurs en directeuren van sommige politieke campagnes hebben hun toevlucht genomen tot de analyse van de emotionele reacties op de boodschappen van sommige machtsfiguren. In wezen analyseren ze micro-expressies. Deze omvatten de gespierde gebaren van het gezicht en ook de reacties die kunnen worden waargenomen in de ogen, voornamelijk de pupil.

Zoals bij elk marktonderzoek werven adviseurs vrijwilligers en stellen ze hen bloot aan boodschappen van machtsfiguren. Terwijl dit gebeurt, leggen ze de micro-expressies vast.

Vervolgens stellen ze vast welke boodschappen “het beste verkopen.” Zo kunnen boodschappen worden ontworpen die bevatten wat de klant (de burger) “wil horen” en die ook hun meer doordringbare houdingen bepalen.

Een instrument voor de toekomst

Neuropolitiek is een kennisgebied dat meer relevantie heeft voor de toekomst dan voor het heden. Tot nu toe is het gebruikt om machtsstrijd te sturen. Er wordt echter verwacht dat deze kennis in de toekomst een steeds grotere rol zal spelen in de besluitvorming van kiezers.

We leven in een wereld waarin ons gedrag, onze reacties en zelfs onze gezichtsuitdrukkingen worden bestudeerd door deze machtsanalisten. Ze houden rekening met wat we delen op sociale media en maken foto’s en video’s van de individuele uitdrukkingen van mensen tijdens vergaderingen of demonstraties. In feite houden ze ons de hele tijd in de gaten.

Veel machtssectoren zien ons als eenvoudige consumenten. Niet alleen van koopwaar, maar ook van boodschappen en zelfs van dromen. Het is zelfs meer dan waarschijnlijk dat we in de nabije toekomst apparaten aan ons lichaam zullen hebben, of zelfs in ons lichaam.

Ze zullen preciezere informatie geven over onze fysiologische en neurologische reacties op de werkelijkheid. In feite liggen er ecosystemen in het verschiet waarin neuropolitiek de hoofdrol zal spelen.