Nachtmerries veroorzaakt door angst, hoe herken je ze?
Dromen dat iemand je achtervolgt om je kwaad te doen of dat je iets heel belangrijks vergeet. Ondergedompeld worden in een scenario dat gedomineerd wordt door bedreigende atmosferische verschijnselen. Is dit jou wel eens overkomen? Nachtmerries veroorzaakt door angst komen vaker voor als je geest in de greep is van angst en intense emotionele stress.
Het zijn verschijnselen die, als ze aanhouden, zeer uitputtend zijn. De hersenen assimileren en verwerken in deze gevallen een groot deel van je dagelijkse ervaringen. Als je een periode doormaakt die gedomineerd wordt door angst en constante zorgen, zal deze “emotionele bron” zich manifesteren tijdens de REM-fase.
Als je deze ervaring nu doormaakt, is het belangrijkste dat je de oorsprong van deze angstige toestand kent. Hier zijn alle feiten.
Wat zijn nachtmerries veroorzaakt door angst en waarom komen ze voor?
Het is normaal om van tijd tot tijd angstige dromen te hebben. Angsttoestanden zijn echter vaker gerelateerd aan nachtmerries. Het is zelfs zo dat het in therapie vaak voorkomt dat patiënten met een posttraumatische stressstoornis last hebben van verontrustende dromen.
Dit fenomeen kan ook een parasomnie worden als het zich herhaaldelijk voordoet en een hoge mate van terreur veroorzaakt.
Het is een klinische realiteit die je niet moet negeren als je er al enkele weken last van hebt. Nachtmerries veroorzaakt door angst zijn het symptoom van een onderliggend probleem dat opgehelderd moet worden. Laten we eens kijken naar de mechanismen die ze veroorzaken.
De hersenen proberen je emoties te verwerken
Hoewel niemand nachtmerries leuk vindt, hebben ze wel een psychobiologische functie. Eén hypothese is dat ze werken als een catharsis voor de wisselvalligheden van het dagelijks leven. De hersenen proberen de ervaringen, sensaties en emoties die je overdag hebt te verwerken en te integreren.
A ls je te maken hebt met angst, materialiseert die verontrustende afdruk zich in bedreigende droomscenario’s. Dit soort emotionele beelden worden gedomineerd door angst, rusteloosheid, catastrofisme… Al die gebieden die te maken hebben met slaap, zoals de thalamus, de mediale prefrontale cortex en de cortex cingularis anterior, vertalen zulke sensaties in beelden.
Op hun beurt fungeren deze ervaringen als een waarschuwingsmechanisme: er is iets in je leven waar je aandacht aan moet besteden.
Sociale en psychologische problemen
Angst is op zichzelf een multifactoriële dimensie die zowel kan reageren op volkomen normale toestanden als op bepaalde psychologische stoornissen. Hieruit volgt dat een goede diagnose belangrijk is om de dimensionaliteit van het probleem te begrijpen. Hier volgt een lijst met mogelijke oorzaken:
- Angststoornissen: klinische aandoeningen zoals fobieën, gegeneraliseerde angst of obsessieve-compulsieve stoornis presenteren zich vaak als symptomatologie parasomnieën of dat soort angstaanjagende en verstorende dromen voor de eigen levenskwaliteit.
- Posttraumatische stressstoornis (PTSS): we hebben er al op gewezen dat psychologen gewend zijn om te zien hoe hun patiënten met een posttraumatische stressstoornis zeer nare nachtmerries hebben. De Europees Tijdschrift voor Trauma & Dissociatie (Engelse link) benadrukt dat de frequentie en levendigheid van de nachtmerries samenhangen met de intensiteit van de symptomen.
- Stress en persoonlijke moeilijkheden: werkproblemen of werkloosheid, financiële moeilijkheden of relatiecrises zijn vaak variabelen die nare dromen en nachtmerries uitlokken. Dit zijn echter psychosociale dimensies en geen pathologische. Deze realiteiten kunnen echter verergeren als deze zorgen na verloop van tijd aanhouden en je in situaties van chronische stress terechtkomt.
Een ontregeld zenuwstelsel
Het zenuwstelsel is ontregeld als het voortdurend in een vecht-, vlucht- of bevriessituatie terechtkomt. Angst veroorzaakt vaak het gevoel altijd alert te zijn en je hele organisme in overlevingsmodus te hebben.
Stel je voor hoe het is voor je lichaam en geest om deze situatie weken of maanden vol te houden. Deze verstoring van het zenuwstelsel werkt ook het ontstaan van nare dromen in de hand.
Er is een overmaat aan cortisol en adrenaline, zodat het hele vooraf bepaalde netwerk van de hersenen deze onrust en ontregeling uiteindelijk manifesteert in nachtmerries, in ongunstige beelden.
Houd in gedachten dat dit dreigende droomdoek niets meer is dan een weerspiegeling van een geest die om hulp schreeuwt.
Gezondheidsproblemen
Slechte dromen komen vaak voor wanneer emotionele ellende wordt gecombineerd met slapeloosheid.
Op hun beurt gaan aandoeningen zoals apneu of circadiane ritmestoornissen gepaard met de aanwezigheid van nare dromen. Het is ook belangrijk om een andere trigger in overweging te nemen. Als de behandeling met antidepressiva of benzodiazepinen wordt stopgezet, krijgen patiënten vaak last van nachtmerries.
Het ontwenningssyndroom na het afkicken van een psychotroop medicijn heeft dit effect.
Wellicht vind je dit artikel ook interessant: Imagery rehearsal therapy: nachtmerries behandelen
Hoe weet je of nachtmerries veroorzaakt door angst worden?
Misschien heb je al een tijdje last van nare dromen en vraag je je af of angst de oorzaak is. Het is interessant om te weten dat, zoals een onderzoek aan de Universiteit van Oxford (Engelse link) heeft uitgewezen, 1 op de 20 mensen in de algemene bevolking wekelijks last heeft van nachtmerries.
Hoewel het een normaal verschijnsel is, komen deze ervaringen vaker voor als er sprake is van een psychisch probleem. Het beste wat je in elk geval kunt doen, is je symptomen en je nachtmerries bijhouden. Weten hoe vaak ze voorkomen, wat hun thema is en ook hoe je kwaliteit van leven is, is een goede stap om te begrijpen wat de oorzaken zijn.
Hier zijn echter enkele richtlijnen om duidelijk te maken of angst de oorzaak is.
Herken de symptomen die geassocieerd worden met angststoornissen
Angst manifesteert zich op meerdere manieren, niet alleen door nachtmerries. Bedenk of je andere symptomen ervaart, zoals de volgende:
- Rusteloosheid.
- Prikkelbaarheid
- Lichamelijke spanning.
- Benauwdheid.
- Verstikkend gevoel.
- negatieve gedachten
- aanhoudend piekeren
- Maagdarmproblemen.
- gevoel van dreigend gevaar
- Moeite met in slaap vallen.
- Vermijden van wat je zorgen baart of verontrust.
Analyseren wat nachtmerries zijn
Stemmingsstoornissen zijn meestal sterk gekoppeld aan nachtmerries. Deze laatste moeten echter bepaalde kenmerken hebben om geassocieerd te kunnen worden met angst. Laten we ze analyseren:
- Frequentie: ze verschijnen meerdere keren per week. Bovendien is je rust meestal van slechte kwaliteit, vind je het moeilijk om in slaap te vallen en als je eindelijk de REM-slaap bereikt, verschijnen de nachtmerries.
- Er zijn terugkerende patronen: nachtmerries veroorzaakt door angst hebben de neiging zich te herhalen of thema’s te hebben die verband houden met je dagelijkse zorgen. Het komt vaak voor dat je droomt over vervolging, bedreiging, vallen of controleverlies, het verliezen van iets of iemand waardevols, publieke vernedering, rampen of natuurrampen, enz.
- Nachtmerries vergroten je ongemak: een kenmerk van nare dromen is dat ze vaak worden onthouden omdat je snel nadat je ze hebt gehad wakker wordt. Dit, zoals beschreven in een onderzoek uitgevoerd aan de Universiteit van Montreal (Engelse link), verhoogt het ongemak en de moeilijke emoties tijdens het wakker zijn nog meer door het oproepen van deze onheilspellende scenario’s. Dit zijn zeer storende ervaringen. Dit zijn zeer storende ervaringen.
Welke strategieën kunnen mij helpen?
We leven in zo’n veeleisende, complexe en prikkelrijke maatschappij dat het vaak voorkomt dat je je welzijn en geestelijke gezondheid bijna zonder het te beseffen verwaarloost. Daarom is de eerste stap die je zal helpen om ruimte te maken voor wat je voelt. Denk vervolgens na over deze sleutels.
Begrijp de oorzaken
Als je al een paar weken of maanden last hebt van lichamelijke en psychische ongemakken en nare dromen, is het een goed idee om dit bij te houden. Dit is een techniek die je ook gevraagd kan worden te gebruiken in psychologische therapie. Het helpt om de symptomen te verduidelijken en bij te houden. Noteer de strategieën:
- Identificeer triggers: zijn er terugkerende patronen of thema’s? Zoek naar gebeurtenissen, emoties of situaties in je dagelijks leven die verband kunnen houden met de nachtmerries.
- Droomdagboek: noteer in een notitieboekje de dagen dat je nachtmerries hebt. Schrijf de inhoud van de droom op, de emoties die je voelde en eventuele stressvolle gebeurtenissen die je overdag had.
- Emotionele reflectie: neem de tijd om na te denken over hoe je je voelt – heb je te maken met bronnen van stress of angst? Analyseer het, maak contact met jezelf en probeer de conclusies die je trekt te beschrijven in dat dagboek.
Ontspanningstechnieken
Ontspanningstechnieken zijn geweldig om lichaam en geest tot rust te brengen, stress te verminderen en je geest voor te bereiden op een rustiger slaap. Het idee is om verschillende hulpmiddelen uit te proberen en je te houden aan de hulpmiddelen die voor jou werken, zoals deze:
- Meditatie: beoefen meditatie of mindfulness voor het slapen gaan. Dit kan je helpen bij het reguleren van je emoties, angst en die geest die maar door blijft gaan met negatieve ideeën.
- Diep ademhalen: doe diepe ademhalingsoefeningen om je lichaam te ontspannen. Probeer de 4-7-8 techniek, die bestaat uit 4 seconden inademen, 7 seconden je adem inhouden en 8 seconden uitademen.
- Yoga of stretchen: aarzel ook niet om een korte yoga- of stretchsessie in je slaapkamer te doen. Dit kan fysieke en mentale spanning loslaten. Er staan veel suggesties op internet die je als referentie kunt gebruiken.
Slaapomgeving
Een goede slaapomgeving kan je rust verbeteren en nachtmerries veroorzaakt door angst verminderen. Onthoud in elk geval dat deze aanbeveling een secundaire of aanvullende strategie is, omdat het belangrijkste is om de bron van je ongemak op te helderen. Lees nu een praktische en eenvoudige gids om je nachtrust te verbeteren:
- Zorg voor goede eetgewoonten: beperk cafeïne, alcohol en zware maaltijden voor het slapen gaan.
- Zorg voor een goede routine: ga elke dag op dezelfde tijd naar bed en sta op dezelfde tijd op om je slaapcyclus te reguleren.
- Creëer een comfortabele omgeving: zorg ervoor dat je slaapkamer rustig, donker en koel is. Aarzel niet om verduisterende gordijnen te gebruiken of zet zelfs rustgevende muziek of witte ruis op.
- Elimineer afleiding: vermijd vooral het gebruik van elektronische apparaten minstens een uur voor het slapengaan, omdat blauw licht de melatonineproductie kan verstoren.
Psychotherapie
Als angst, ongemak en nachtmerries constant aanwezig zijn in je leven, is het tijd om een professional te raadplegen. Een psychotherapeutische behandeling is altijd afhankelijk van je ziektebeeld en behoeften. Van onze kant beschrijven we twee benaderingen die vaak worden gebruikt om nachtmerries veroorzaakt door angst of trauma aan te pakken.
- Cognitieve gedragstherapie (CGT): dit heeft een modaliteit die gericht is op het verbeteren van je nachtrust. Het houdt in dat je wordt geholpen bij het identificeren en veranderen van negatieve gedachtepatronen die bijdragen aan angst en nachtmerries. Daarnaast worden ontspanningstechnieken, stimuluscontrole enz. geïntroduceerd.
- Imagery Rehearsal Therapy (IRT): het doel van dit model is om het verhaal van nachtmerries te veranderen door ze overdag bewust te herschrijven. Hierdoor kun je de frequentie en intensiteit van nare dromen verminderen en er zelfs enige controle over krijgen. Er worden visualisatie- en ontspanningstechnieken gebruikt, samen met positieve bekrachtiging om je een gevoel van veiligheid en rust te geven.
Nachtmerries, het canvas van je emoties
Onze cultuur heeft altijd geprobeerd om de betekenis van dromen te ontrafelen en te begrijpen. Voor de psychologie is de droomwereld echter een weerspiegeling van je ervaringen, emoties en behoeften.
Het is een vlak dat je niet mag verwaarlozen en dat de moeite waard is om in de gaten te houden door middel van een dagboek. Als je een nachtmerrie hebt, beschrijf hem dan, teken hem desnoods. In deze beelden vol onbehagen zitten problemen waar je misschien meer aandacht aan moet besteden.
Negeer niet wat je verontrust, want wat je verwaarloost manifesteert zich op verschillende manieren. Nare dromen zijn er daar één van. Raadpleeg een gespecialiseerde professional als je die nodig hebt.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Marquis, L.-P., Julien, S.-H., Baril, A.-A., Blanchette-Carrière, C., Paquette, T., Carr, M., Soucy, J.-P., Montplaisir, J., & Nielsen, T. (2019). Nightmare severity is inversely related to frontal brain activity during waking state picture viewing. Journal of Clinical Sleep Medicine: JCSM: Official Publication of the American Academy of Sleep Medicine, 15(2), 253-264. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6374093/
- Rek, S., Sheaves, B., & Freeman, D. (2017). Nightmares in the general population: identifying potential causal factors. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 52(9), 1123-1133. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5581821/
- Sikka, P., Pesonen, H., & Revonsuo, A. (2018). Peace of mind and anxiety in the waking state are related to the affective content of dreams. Scientific Reports, 8(1), 12762. https://www.nature.com/articles/s41598-018-30721-1
- Simos, A., & Berle, D. (2023). The phenomenology of nightmares in post-traumatic stress disorder and complex post-traumatic stress disorder. European Journal of Trauma & Dissociation, 7(3), 100335. https://www.nature.com/articles/s41598-018-30721-1
