Mulan, een geweldig voorbeeld voor vrouwen
Mulan is een Disneyfilm uit 1998 die geïnspireerd is op de Chinese legende over Hua Mulan. De film werd veelgeprezen en was ook een succes aan de kassa. Door de jaren heen is het een echte klassieker geworden en bovendien een geweldig voorbeeld voor vrouwen.
Fa Lulan is de enige dochter van Fa Zhou, een ex-soldaat met een zieke gezondheid. Mulan moet naar een koppelceremonie gaan om haar familie te eren. Iedereen is zenuwachtig wegens het vooruitzicht van de ceremonie. Want in die tijd wachtten vrouwen vol verlangen naar het moment dat ze aan een goede man gekoppeld zouden worden en op die manier hun familie konden eren.
In hun maatschappij zijn familiewaarden en de rol van vrouwen als goede huisvrouwen diepgeworteld. Mulan zal dus veel druk op haar schouders krijgen. Maar ze heeft niet het gevoel dat ze hier klaar voor is. Want ze heeft andere hoopvolle verwachtingen en doelen. Alles lijkt op een ramp uit te lopen. Mulan voelt zich schuldig dat ze haar familie te schande gemaakt heeft en dat ze niet in de samenleving past.
Tegelijkertijd voert het Chinese leger oorlog tegen de Hunnen. De keizer vraagt dat één man uit elke familie naar de oorlog gaat om te strijden. Mulan neemt een drastisch besluit. Ze zal zich als een man vermommen, haar huis verlaten en in het leger treden.
Eer en plicht in de film Mulan
Volgens de waarden van de traditionele familie is de man de held. De vrouw is verbannen naar de tweede plaats. Deze regels zijn stevig ingebed. Maar Mulan lijkt niet volledig bij deze regels te passen.
Tijdens haar bezoek aan de koppelceremonie zien we hoe de jonge vrouwen alle regels volgen. Ze zien er heel opgewonden uit met het vooruitzicht om een echtgenoot te vinden. Aan de andere kant is er Mulan. Ze maakt zich op het laatste moment klaar en schrijft op een “spiekbriefje” wat ze moet zeggen.
Ze weet echt niet wat er van haar verwacht wordt. Mulan weet dat ze haar familie moet eren. Ze wil ook echt eer brengen aan haar ouders. Maar op de koppelceremonie loopt alles mis. Dus begint ze te heroverwegen wat haar echte plichten zijn.
Uiteindelijk breekt ze alle regels. Ze breekt met de traditie en gaat in de plaats van haar vader in het leger dienen. Ze doet het echter niet alleen voor haar vader. Want ze doet het ook voor zichzelf. Mulan moet haar plaats in de samenleving vinden. Ze moet ook aan zichzelf bewijzen dat ze waardevol is en meer dan alleen maar een modelvrouw.
De symboliek van het zwaard
Wanneer Mulan besluit om zich als een man te vermommen, gebeurt er iets heel symbolisch. Ze knipt haar haren met het zwaard van haar vader. Dit kleine detail kan je gemakkelijk over het hoofd zijn. We zouden ook kunnen aannemen dat het alleen maar een deel is van de overgangsperiode van Mulan, de verandering en het begin van een nieuw avontuur. Maar achter dit alles zit iets anders. Want zowel de haren als het zwaard zijn beladen met symbolische bijbetekenissen.
Als we aan de mythologie denken, dan zullen we zien dat het zwaard altijd met eer te maken heeft. Het zwaard is ook verbonden met “de man.” Het vertegenwoordigt zegevieren, persoonlijke groei en eer in de strijd. Elke grote krijger heeft zijn zwaard waarmee hij gevechten gewonnen heeft. Het zwaard dat Mulan gebruikt, is het zwaard van haar vader. Dit is het zwaard waarmee hij de Fa-familie eer gebracht heeft. Zij neemt het zwaard en knipt met het zwaard haar haren.
De symboliek van de haren
Ook de haren bevatten een zekere symboliek die te maken heeft met eer. Denk maar aan Samson. Zijn haren waren het symbool van zijn kracht en zijn eer. Bovendien associëren we lange haren met vrouwelijkheid.
Dezelfde symboliek vinden we terug in de Cantar de Mio Cid. De baard van El Cid was een weerspiegeling van zijn eer. Hoe meer gevechten hij won, hoe meer zijn baard groeide. Dat is de reden dat de keizer in Mulan een indrukwekkende witte baard heeft. Het is een symbool van de wijsheid en van de geweldige eer die hij bezit. Hij heeft dus de langste baard in de gemeenschap.
Nu is Mulan een mislukking. Ze heeft haar familie en zichzelf te schande gemaakt. Daarom knipt ze haar haren en doet ze dit met het zwaard dat ooit het voorwerp van eer van haar vader was. Nadat ze China gered heeft, keert ze uiteindelijk terug van haar legerdienst. Ze schenkt haar vader het zwaard en de andere voorwerpen die de keizer haar gegeven heeft. Zo geeft ze haar familie de eer terug.
De vrouwen in Mulan
Zoals we hebben gezien, is Mulan een totaal atypisch vrouwelijk personage en bovendien een figuur die we voordien nog nooit bij Disney gezien hadden. Ze is een rebel, een vrouw die de regels uitdaagt. Ze toont ons dat ieder van ons alles kan doen wat we willen. Geen enkele man is meer waard dan een vrouw.
Wanneer de keizer de mensen om hulp vraagt, vraagt hij alleen één man van elke familie. Hij verklaarde ook dat deze man niet door een vrouw vervangen kon worden, zelfs al had hij een zwakke gezondheid. Mulan vindt dit oneerlijk. Zij is jong. Dus kan ze China beter dienen dan haar vader in zijn conditie op dat moment. Want als gevolg van zijn slechte gezondheid zou hij nooit kunnen overleven.
Aanvankelijk zijn de dingen voor Mulan niet gemakkelijk. Maar al snel slaagt zij erin deze hindernissen te overwinnen. Ze verwerft het respect en de erkenning van andere soldaten. Dan ontdekken ze dat zij een vrouw is. Sommigen kunnen het echt niet aanvaarden, zelfs al heeft zij hen gered en bewezen dat ze een goede strijder is.
Een vrouw in een mannenwereld
Er zijn meerdere momenten in de film die tonen hoe moeilijk het is om een vrouw te zijn in een mannenwereld. Veel mannen luisteren niet naar vrouwen. Ze zeggen hen zelfs dat ze “in de aanwezigheid van een man hun mond moeten houden.” Sommige mannen zeggen tegen en over vrouwen dat “ze hier nooit iets waard zullen zijn omdat ze vrouwen zijn.”
Maar ondanks de tegenslagen wordt Mulan een heldin. Ze doorbreekt alle stereotypen en redt haar land. Op die manier toont ze dat ze niet minderwaardig is als persoon alleen maar omdat ze een vrouw is. Bij haar zien we een persoonlijkheid vóór en eentje na de oorlog. In het begin zagen we de jonge zorgeloze Mulan. Maar die is nu verdwenen. Nu heeft ze bewezen dat ze een sterke en moedige vrouw is, net als om het even welke man.
“Een feministe is iedereen die de gelijkheid en de volledige menselijkheid zowel bij vrouwen als bij mannen erkent.”
– Gloria Steinem-
Ze besefte waarschijnlijk niet hoe ernstig oorlog was tot ze in het kamp aankwam en geen overlevenden vond. Daar vindt ze een pop die ze kwijtgeraakt was. Een pop symboliseert de vrouwelijke en de kinderlijke kant die ze achtergelaten heeft. Die ontmoeting met de pop is een ontmoeting met zichzelf, met haar ware zelf. Het kenmerkt ook het einde van de onschuld en een stap naar volwassenheid.
Mulan is geen prinses. De film heeft het ook niet over haar schoonheid. Ze is allesbehalve een typische Disneyprinses. Ze speelt de rol van een normale vrouw met hoopvolle verwachtingen en dromen. Ze is een vrouw die wilde overwinnen en aantonen dat ze op geen enkele manier minder waard is dan mannen.