Mijn nacht doorgebracht bij een sekte

Hoe is het om te overnachten in een sekte? Hoe werken ze? Ik ga je vertellen hoe ik, tijdens het lopen van de Camino de Santiago, uiteindelijk een nacht bij een sekte verbleef.

De ervaring waarover ik ga praten gebeurde ongeveer een jaar geleden. Tot op dat moment was ik het dichtst bij een sekte gekomen op een scherm of in mijn psychologie aantekeningen, maar ik was er nooit binnen geweest.

Toen ik studeerde voor mijn psychologie-diploma, leerden we over mensen die zich aansluiten bij sekten (Spaanse link) en de manieren waarop dat hen psychologisch beïnvloedt. Over die gevolgen ga ik het niet hebben, want mijn betrokkenheid bij een sekte duurde maar een nacht. Ik ga echter wel spreken over wat ik heb meegemaakt.

In dit korte artikel vertel ik je hoe we tijdens een wandeling op de Camino de Santiago in Baskenland, Spanje, met mijn tweelingzus de nacht doorbrachten in een sekte (ik zal uit respect de naam niet noemen).

Het begon allemaal op de Camino de Santiago

Om uit te leggen hoe ik uiteindelijk bij een sekte overnachtte, moet ik terug naar het begin van mijn verhaal. Het was augustus vorig jaar, en ik liep een deel van de Camino de Santiago met Anna. Meer specifiek was het de Noordelijke Weg, die door Baskenland loopt.

Het was het derde jaar dat we het deden en tot dan toe waren onze ervaringen min of meer hetzelfde geweest. We hadden nooit herbergen gereserveerd om in te overnachten, omdat dat niet mogelijk was, omdat de beschikbaarheid op basis van “wie het eerst komt, het eerst maalt” was.

We zaten echter nog midden in de post-covid en waren er zeker van dat we wel een verblijfplaats zouden kunnen vinden. Hoe verbaasd waren we dan ook toen we in Donostia aankwamen en merkten dat alles volgeboekt was.

We spraken met de mensen in de dichtstbijzijnde stad en de andere wandelaars, en ze vertelden ons dat er een plek was, op de heuvel vlak voor Donostia, waar ze ons voor de nacht zouden ontvangen.

Dat gezegd hebbende, waarschuwden ze ons dat als we daar wilden overnachten, we een open geest moesten hebben. We begrepen hun opmerking niet echt en wilden meer weten. Ons werd verteld dat er mensen uit de hele wereld naartoe gingen en dat het een soort gemeenschap was waar ze volgens hun eigen regels leefden.

Ze verzekerden ons dat we weliswaar bepaalde dingen zouden zien die ons zouden verbazen, maar dat het goed zou komen. We waren nog steeds nogal onzeker, maar hadden niet echt een optie omdat er geen andere plek was om te overnachten.

Onze aankomst

Toen we aankwamen, verwelkomden ze ons buitengewoon goed. Het huis lag in een prachtige omgeving, vol planten en bomen. Het was een enorme plek, echt netjes en goed verzorgd. We stelden ons voor en merkten dat er nog meer pelgrims waren, zoals wij. Er waren ongeveer tien of twaalf leden, zowel mannen als vrouwen van verschillende leeftijden, variërend van ongeveer 20 tot 50 jaar.

Het meisje dat ons verwelkomde was rond de 20, en ze was zwanger. Ze stelde ons voor aan haar vriend, die ongeveer even oud was, en ze legden uit dat ze elkaar in de gemeenschap ontmoet hadden en er allebei geboren waren.

Ze vertelden ons dat als een vrouw zwanger werd, ze niet naar een dokter gingen voor controle. In feite was het normaal om niets over de baby te weten totdat die geboren was. Ze vertrouwden gewoon op hun natuur en gingen zelfs zelden naar de dokter als ze ziek waren.

Onze tweede verrassing van de reis kwam toen ze ons vertelden dat ze nog nooit buiten de gemeenschap waren geweest. Er waren ook andere details die onze aandacht trokken.

Toen we hen vroegen waarom ze niet waren vertrokken, of dat ze daar nieuwsgierig naar waren, vertelden ze ons dat hun ouders hen hadden verteld dat de wereld vol problemen zat en dat ze niets misten. Als gevolg daarvan was hun nieuwsgierigheid of verlangen om daar weg te gaan uitgeroeid. Ze waren gewoon zo opgevoed en hadden de boodschap van hun ouders geïnternaliseerd.

Geen boeken, kranten of televisie

Er waren geen boeken, kranten of tv’s. In feite is een van de gebruikelijke kenmerken van een sekte het ontnemen van vrijheid (zij het op een ‘subtiele’ manier) en het isoleren van de wereld.

Er waren basisregels voor het samenleven, wat inhield dat elk lid van de gemeenschap een rol had. De vrouwen kookten, naaiden en onderwezen en verzorgden de kinderen. De mannen deden huishoudelijke en onderhoudstaken en bewerkten de velden, enz.

Zoals je ziet werden de taken op een nogal vrouwonvriendelijke manier verdeeld. Maar, toen we ernaar vroegen, legden ze uit dat ieder lid zijn eigen verantwoordelijkheden had en dat ze allemaal op hun eigen manier konden bijdragen aan de gemeenschap.

De kinderen gingen niet naar school en kleedden zich allemaal hetzelfde

Een ander ding dat ons opviel was het feit dat de kinderen van de gemeenschap in een huis woonden dat bijna verborgen was van het hoofdhuis waar we verbleven. Ze gingen niet naar school en het waren de leraren van de gemeenschap (die geen ‘echte’ leraren waren, maar mensen die ontdekt hadden dat het hun missie was om de kleintjes in de gemeenschap les te geven) die hen les gaven.

Verder kleedden ze zich allemaal in dezelfde bruine gewaden die ze zelf gemaakt hadden. Het eten was zelfgekookt, veganistisch, uiterst gezond, en allemaal van eigen bodem. In feite kochten ze nauwelijks iets, alleen het hoognodige.

Ze veranderden hun namen

Ze veranderden ook allemaal hun identiteit, wat heel gebruikelijk is bij sektes. Daarvoor moesten ze deze allemaal veranderen in een religieuze naam “gekozen door hun God.” Ik weet niet welke religie ze volgden. Het was niet christelijk, maar een soort aanpassing ervan, met bepaalde aanpassingen.

Ze hadden een geestelijke gids die het equivalent was van Jezus, maar met een andere naam. Alle namen van de leden waren blijkbaar ook gekozen door hun God. Toen dit gebeurde, werden ze naakt in zee gedoopt met een ritueel en een ceremonie.

Er was geen privacy

Geen enkel lid had een eigen kamer. Ze sliepen allemaal in gedeelde slaapzalen. Zelfs de echtparen hadden geen privacy. Mijn zus vroeg een van de leden of ze geen tijd alleen misten. Ze antwoordde dat het egoïstisch zou zijn, dat iedereen er voor iedereen was, en dat ze altijd samen waren.

Waar waren we?

Ik ben me er volledig van bewust dat wat ik tot nu toe heb genoemd misschien wat vreemd overkomt. Je hoeft echter niet per se te denken dat we bij een sekte verbleven, als zodanig. We zochten op mijn mobieltje op waar we waren, naar de naam van de sekte of gemeenschap (Spaanse link), en we vonden dat iemand een rapport over de plaats had geschreven.

Ze definieerden het als een sekte, een die wereldwijd was. Het lijkt er inderdaad op dat er veel groepen met dezelfde naam zijn in Europa en Latijns-Amerika. De sekte heeft een specifieke naam, maar die zal ik, zoals gezegd, niet noemen, om hun privacy te respecteren. We konden onze eigen informatie uitbreiden door te zoeken op forums en internet.

Daarnaast zagen we video’s en getuigenissen van mensen die door de gemeenschap waren gegaan, en van leden ervan, die er nog binnen waren, die uitlegden hoe ze leefden. We waren geschokt.

We vonden ook getuigenissen van sektedeskundigen, psychologen en professionals. Het lijkt erop dat wat we daar zagen maar een heel klein stukje was van wat er werkelijk gebeurt.

Het meisje in onze kamer

Wat ons het meest trof was de getuigenis van een meisje, ongeveer 30 jaar oud, dat in dezelfde kamer als wij sliep. Ze was al een paar jaar in de gemeenschap, als ik me goed herinner zes of zeven jaar. Sindsdien had ze geen contact meer met haar familie.

Ze vertelde ons dat de gemeenschap haar leven had veranderd; dat ze zich uiterst verloren had gevoeld, betrokken was geweest bij de drugswereld en helemaal alleen was, totdat ze lid werd van de gemeenschap. Ze zei dat ze ‘geroepen’ was door haar God.

Er was echter een blik in haar ogen, dezelfde blik die we bij de anderen hadden gezien. En de manier waarop ze sprak leek meer op een robot dan op een mens. In feite herhaalde ze gewoon wat de anderen zeiden. Alsof het een motto was, een boodschap die in het vuur was gegrift. En het was alsof wat eerder in haar leven had bestaan voor haar niet meer bestond.

Ze moeten alles af staan

Ook vertelde ze dat, om bij de gemeenschap te horen, alles wat ze bezitten moeten afstaan voordat ze binnenkomen. Ze moeten afstand doen van alle bezittingen die ze hebben, of dat nu huizen, auto’s, enz. zijn. Het lijkt erop dat, hoewel “God hen geroepen heeft,” het niet gratis is. Ze zei dat ze allemaal weten dat de wereld vergaat en dat ze in hun gemeenschap allemaal leren hoe ze zichzelf kunnen redden, samen.

Hun blik en hun manier van spreken

Dit meisje, dat een Hebreeuwse naam had aangenomen, vertelde ons veel dingen over de plaats, zoveel dat het vrijwel onmogelijk zou zijn om ze allemaal in een enkel artikel samen te vatten.

Ik merkte in haar, zoals in alle leden, iets kenmerkends op, dat mijn zus ook opmerkte (zonder er eerder over gesproken te hebben) een bepaalde blik. In feite keken ze allemaal hetzelfde. Ze leken afwezig, extreem ver weg. Hun woorden leken meer op echo’s.

Al hun zinnen en woorden waren hetzelfde. Het waren net ontvoerden. Het was alsof hun hersenen waren geherprogrammeerd. Alsof ze geen eigen identiteit hadden, maar alleen een gezamenlijke identiteit, die van de gemeenschap. Voor hen was echter alles zoals het moest zijn.

Nauwelijks verrassend eigenlijk, want door in zulke geïsoleerde omstandigheden te leven, zijn ze nauwelijks in staat iets in twijfel te trekken. Ze zijn er geboren en nemen aan dat dat alles is wat het leven hen te bieden heeft. Er worden geen vragen gesteld.

Een positieve ervaring

Ondanks onze verbazing over de ontdekking van deze wereld, wil ik niet de indruk wekken dat ik iets bekritiseer. Integendeel, ik heb diep respect voor hun manier van leven. Dat gezegd hebbende, betekent het niet dat ik me niet bewust ben van, in de regel, hoe een sekte (niet noodzakelijk deze) levens kan verwoesten.

Ik deel hun manier van leven niet, en ik geloof dat er vele manieren zijn om zo’n gemeenschap te ontwikkelen en daarin te blijven. Hoewel ik me ervan bewust ben dat elke sekte anders is, had deze voor mij veel van de traditionele elementen.

Ik moet echter ook toegeven dat alle leden charmant voor ons waren. Ze nodigden ons immers uit om te blijven en beantwoordden mijn vele vragen. Ze behandelden ons goed en lieten ons zelfs niet helpen met het koken of het dekken van de tafel… iets wat me ook verbaasde.

Het eten was allemaal veganistisch, en het was heerlijk. Ze vroegen niets van ons. Zonder twijfel heb ik veel geleerd van de ervaring, van hun bijzondere wereld, en van alles wat ze ons uitlegden.

Ik heb die nacht niet goed geslapen omdat ik diep van binnen behoorlijk geschokt was. Bovendien bleef het meisje dat ons verwelkomde en alles uitlegde opstaan om kasten te openen en te sluiten.

Dat gezegd hebbende, iedereen was heel aardig en ik zou zoiets zeker nog eens doen. Wie ben ik immers om kritiek te leveren op een wereld waar ik op stuitte terwijl ik er niet eens naar op zoek was?