Kunnen nieuwe technologieën worden gebruikt als therapeutisch middel?
Nieuwe technologieën hebben onze gewoonten en levenswijzen veranderd. Vandaag de dag kunnen we het huis niet eens meer uit zonder onze smartphones. We checken voortdurend onze e-mails en sociale netwerken. Deze nieuwe technologieën zijn er om te blijven, onder andere omdat we er ons leven omheen hebben gebouwd.
Er zijn tonnen nostalgische mensen die afstand doen van deze nieuwe vormen van communicatie en wat ze impliceren. Maar we kunnen niet ontkennen dat het ons leven makkelijker en aangenamer kan maken. Op het gebied van de psychologie worden steeds meer nieuwe technologieën gebruikt als therapeutische instrumenten, omdat ze verschillende belangrijke voordelen hebben.
Soms wordt nieuwe technologie gebruikt omdat het de kosten verlaagt. Het kan ook zijn omdat het mensen met een druk leven of die veel reizen toegang geeft tot diensten. Of zelfs omdat het verschillende situaties voor blootstellingstherapie op een zeer gecontroleerde manier kan simuleren. Mensen beginnen technologische hulpmiddelen in de psychologie toe te passen bij de behandeling van verschillende aandoeningen, zoals specifieke fobieën, de ziekte van Alzheimer, angststoornissen en OCD.
Virtuele werkelijkheid
Vanuit een cognitief gedragsperspectief is een strategie om specifieke fobieën te behandelen het blootstellen aan het object van de angst. Bij bepaalde fobieën kan de werkelijke blootstelling echter moeilijk of zelfs gevaarlijk zijn. Daarom zijn sommige psychologen begonnen met het gebruik van technologie. Om vliegangst weg te nemen maken ze bijvoorbeeld gebruik van vluchtsimulatoren die veel gelijkenis vertonen met het gebruik van piloten in opleiding.
De virtuele werkelijkheid kan een nuttige manier zijn om het gevreesde object of de gevreesde situatie na te bootsen. Het kan worden toegepast op angst voor dieren, hoogten, of zelfs in het openbaar spreken. Deze methode wordt steeds vaker gebruikt naarmate virtuele simulaties realistischer worden.
Een ander voordeel van virtuele werkelijkheid is de mogelijkheid om thuis therapie te ondergaan. Uiteraard kan technologie niet de plaats innemen van getrainde therapeuten, maar het kan wel de taken faciliteren waar de cliënt thuis aan kan werken. Het is een hulpbron die tijd- en soms zelfs geldbesparend kan zijn. Het is niet het enige hulpmiddel dat kan worden gebruikt om fobieën te behandelen, maar het is een goede aanvulling op therapie.
Cognitieve stimulatie op de computer
Cognitieve stimulatie is een vorm van interventie die gericht is op het uitoefenen van bepaalde cognitieve functies. Het kan worden gebruikt om functies te versterken of te verbeteren die door een stoornis zijn beïnvloed. Deze strategie wordt normaal gebruikt bij mensen met dementie en werkt met geheugen, taal en verwante functies.
Er zijn veel cognitieve stimulatieprogramma’s ontwikkeld die gebruik maken van tablets en computers. In eerste instantie was de behandeling van dementie het belangrijkste doel, maar vandaag de dag worden ze ook gebruikt voor andere aandoeningen, zoals ADHD, beroertes en hersenletsel.
Deze methode is zeer veelzijdig en maakt het mogelijk de behandeling te personaliseren, terwijl het ook nog goedkoop is.
Voor oudere bevolkingsgroepen is het gebruik van nieuwe technologieën op zich al een vorm van stimulering, aangezien zij moeten leren hoe ze deze moeten gebruiken. Veel wetenschappelijke studies maken gebruik van cognitieve stimulatie met nieuwe technologieën. Ze behalen hierbij positieve resultaten.
Toekomstperspectieven voor het gebruik van nieuwe technologieën in de psychotherapie
Technologie belooft steeds meer aanwezig te gaan zijn in de psychotherapiepraktijk. Er zijn bijvoorbeeld al psychologen die therapiesessies via Skype aanbieden. Ook zijn er al apps die specifiek zijn ontworpen om je stemming te volgen. Je kunt veel apps vinden die beloven om je geestelijke gezondheid te verbeteren. Met het groeiende aantal aangeboden technologieën is het belangrijk om te kunnen identificeren welke voor jou nuttig zullen zijn.
Niet alle apps voldoen aan de oorspronkelijke belofte van het verbeteren van de geestelijke gezondheid. Wanneer je er een kiest, zoek dan naar studies die de app ondersteunen. Apps kunnen in geen geval een vervanging zijn voor een deskundige. Ze kunnen nuttig zijn als hulpmiddel, en ze kunnen de effecten van therapie faciliteren of versterken, maar ze zullen nooit een echte psycholoog vervangen.
Tot slot willen we de rol van technologie bij het uitvoeren van psychometrische testen benadrukken. Dit kan de evaluatiefase drastisch versnellen en onmiddellijk verslag uitbrengen over de resultaten. Op deze manier hoeft de psycholoog de test niet te “beoordelen,” maar kan hij de resultaten gewoon interpreteren en integreren met andere testresultaten en evaluaties. Daardoor kan hij of zij meer tijd besteden aan het ontwikkelen van een nauwkeurig evaluatiemiddel.