Kom hier angst, ik wacht op je
Vaak zien we angst als iets wat we niet willen hebben. We gebruiken zinnen als ‘angst is zwakte’, ‘je kan gek worden van angst’, ‘als ik angstig ben, merken anderen dat en zullen ze slecht over me denken’, etc. Hierdoor doen we er alles aan om het gevoel te vermijden en, zoals bij elke vermijdingsstrategie, krijgen we uiteindelijk het bekende ‘terugkaatseffect’, wat inhoudt dat we nog angstiger worden dan we al waren.
Alles begint normaal gesproken met een problematische situatie in ons leven die een bedreiging vormt. Door het op deze manier te interpreteren wordt er een hele reeks aan fysiologische mechanismes in werking gezet om te vluchten voor de bedreiging of deze te bevechten. Dit is de bekende vecht-of-vluchtreactie.
Het probleem is dat dit primaire probleem bijna altijd vergezeld wordt door een secundair probleem: we worden angstig van het angstig zijn. Het is alsof we bang zijn voor onze eigen angst, waardoor we gevangen komen te zitten in een vicieuze cirkel waaruit we moeilijk kunnen ontsnappen.
Waarom zijn we bang voor onze angsten?
Alle ongegronde angsten komen voort uit de welbekende irrationele overtuigingen. Deze overdreven en schijnbaar absolute waarheden hebben we onszelf gedurende ons leven ingeprent en eigen gemaakt.
Maar daardoor gaat de angst voor angst niet minder worden. Er is ons verteld dat ‘we sterk moeten zijn’, dat ‘angst kan gevaarlijk zijn en je gek kan maken’, ‘slimme en sterke mensen worden niet angstig’, ‘angstig zijn verwijderd je van anderen’.
Angst is geconceptualiseerd als iets ‘gevaarlijks’ en daarom zijn we bang om angstig te zijn. We zouden gek kunnen worden of zelfs dood kunnen gaan, zonder vrienden, imperfect zijn.. wat verschrikkelijk!
Gelukkig zijn deze overtuigingen niet reëel. Angst is een basis- en primaire emotie die we allemaal weleens voelen in ons leven en juist ook dankzij angst konden we als soort en als individu overleven. Het helpt ons onszelf te beschermen tegen reëel gevaar dat ons leven in gevaar zou kunnen brengen.
Dus, angst op zichzelf is niet slecht, maar het verandert ons vaak in een wilde en ongecontroleerde demon. Het doodt ons niet, het redt ons leven en het maakt ons niet minder sterk noch kwetsbaarder. Juist het tegenovergestelde: het maakt ons menselijk.
Angst omarmen
Als we minder angstig willen zijn, is de eerste stap niet om minder angstig te willen zijn. Het lijkt tegenstrijdig, maar in de psychologie bestaat deze paradox in talloze situaties.
Wanneer we een veeleisende geest onderhouden die wilt krijgen wat het wilt, ten koste van alles, dan doen we eigenlijk precies dat wat ons nog verder weg duwt. Dit gebeurt wanneer we van onszelf eisen dat we niet angstig mogen zijn. We tolereren geen greintje angst, wat er uiteindelijk toe zal leiden dat we nog angstiger worden. We zullen het gevoel hebben dat we niet aan onze verwachtingen hebben voldaan, die vaak onrealistisch waren.
We moeten onze veeleisende attitude veranderen in een meer tolerantere. Dat betekent dat we moeten accepteren dat we menselijk zijn en dat we vele malen in ons leven angst zullen voelen, wat noch goed noch fout is, het hoort er gewoon bij.
We moeten leren om angst niet langer te beschouwen als een verschrikkelijke en ondraaglijke emotie. Het klopt dat de fysiologische symptomen ervan erg vervelend en onplezierig kunnen zijn, maar het is ook vervelend en onplezierig op een warme zomerdag, of als je griep hebt of hoofdpijn. Niemand houdt van buikpijn, zweet of wanneer hun hartslag hoger is dan normaal, maar dit alles is eigenlijk best draaglijk en niet zo serieus. Als we het anders zeggen, zullen deze symptomen veel meer toenemen.
Het laatste punt is de onvoorwaardelijke acceptatie van jezelf als een imperfecte persoon. Angstig zijn betekent niets meer dan angstig zijn. Het betekent niet dat we zwak zijn, of ziek, of minderwaardig aan iemand. Die mensen die je ziet waarvan je denkt dat ze emotioneel sterk zijn hebben en zullen ook angst voelen in hun levens.
Dus, kijk je angst in de ogen, laat het naar je toe komen, voel het, omarm het, vertel het dat het een beetje zwaar is, maar dat het wel gaat. Alleen wanneer je dit doet en het ook echt meent, zul je er vanaf kunnen komen.