Ken jij iemand met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis?
Het voornaamste kenmerk van een paranoïde persoonlijkheidsstoornis is een algemene achterdocht en wantrouwen ten aanzien van anderen. De betrokkene interpreteert de motieven van andere mensen als kwaadaardig. Meestal wordt dit patroon herkend als de persoon volwassen is. Maar soms zijn er voordien al signalen die in verschillende situaties te merken zijn. Mensen die aan deze stoornis lijden, gaan ervan uit dat andere mensen hen uitbuiten, kwetsen of bedriegen. Toch is er niets concreet dat deze ideeën ondersteunt.
Mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis verdenken andere mensen ervan dat ze tegen hen samenzweren. Toch is er geen enkele bewijs dat dit ondersteunt. Ze denken ook vaak dat andere mensen hen zonder reden plotseling kunnen aanvallen. Ze vertonen dus altijd een defensieve houding.
De wereld is een vijandige plaats en ik moet mezelf beschermen
Mensen die aan deze stoornis lijden, hebben vaak het gevoel dat ze op een diepgaande en onomkeerbare manier door iemand of door meerdere anderen gekwetst werden. Dit gevoel is zelfs aanwezig wanneer er geen bewijs van beschadiging is of wanneer het kwetsen niet opzettelijk was. Ze hebben ongegronde twijfels over de trouw van hun vrienden of kennissen. Voor hen is de wereld een onveilige en erg bedreigende plaats om in te leven.
Personen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis onderzoeken zorgvuldig de acties van hun geliefden. Op die manier proberen ze vijandige bedoelingen te ontdekken. Elke schending van de eerlijkheid of van de trouw die ze opmerken, dient gewoon om hun verborgen vermoedens te ondersteunen. We bezitten allemaal een zekere bevestigende vooringenomenheid waarmee we sommige aspecten van de werkelijkheid tegenover anderen omvatten. Maar deze mensen hebben meer uitgesproken vooroordelen.
Deze mensen zijn verrast wanneer een vriend toont dat hij hen trouw is. Ze kunnen het niet echt vertrouwen of geloven niet dat het waar is. Als ze in de problemen komen, verwachten ze dat hun vrienden en hun familie hen zullen aanvallen of negeren. Als ze hulp krijgen, zullen ze denken dat de persoon die hen deze hulp biedt, verborgen motieven heeft.
“Het essentiële kenmerk van de paranoïde persoonlijkheidsstoornis is een patroon van algemene achterdocht en wantrouwen tegenover anderen.”
Moeilijke relaties
Individuen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis hebben het moeilijk anderen te vertrouwen. Ze onderhouden ook met tegenzin een hechte relatie met anderen in stand. Dat komt omdat ze bang zijn dat de informatie die ze delen tegen hen gebruikt zal worden. Ze kunnen dus weigeren om persoonlijke vragen te beantwoorden en zeggen dan dat die informatie niemand aangaat. want in onschuldige opmerkingen zien zij verborgen betekenissen die kleinerend en bedreigend zijn.
Een persoon met deze stoornis kan bijvoorbeeld een onschuldige fout van een winkelbediende interpreteren als een opzettelijke poging om hem te bedriegen. Ze kunnen ook een grappige opmerking van een collega opvatten als een rechtstreekse aanval met voorbedachte rade. Bovendien interpreteren ze complimenten vaak verkeerd. Ze kunnen ook een aanbod om hen te helpen zien als kritiek op hoe zij de dingen doen. Want ze hebben soms ook het gevoel dat de andere persoon hen helpt omdat hij denkt dat ze onbekwaam zijn.
Behandel mij goed of je zal de gevolgen dragen
Mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis zijn haatdragend. Ze zijn niet bereid beledigingen of minachting te vergeven die zij menen ontvangen te hebben. Zelfs kleine terechtwijzingen kunnen hen erg agressief maken. Bovendien kan hun woede en vijandigheid lang blijven bestaan.
Ze zijn dus altijd op zoek naar de veronderstelde slechte bedoelingen van anderen. Dus hebben ze ook vaak het gevoel dat hun karakter of hun reputatie aangevallen wordt. Of ze denken dat ze op één of andere manier ondermijnd worden. Ze gaan dan ook snel in de tegenaanval. Dan reageren ze woedend op de beledigingen die ze krijgen. Deze mensen kunnen ook op een pathologische manier jaloers zijn. Vaak verdenken ze hun partner ervan dat hij of zij niet trouw is, ook al hebben ze hiervoor geen enkel bewijs.
De zeven voornaamste symptomen van een paranoïde persoonlijkheidsstoornis
Je kan je dus voorstellen dat mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis meestal erg moeilijk zijn om mee om te gaan. Ze hebben dan ook vaak problemen in hun relaties. Met deze stoornis zijn vele symptomen en gevolgen verbonden. Dit zijn enkele van de voornaamste symptomen:
- Ongefundeerde achterdocht dat anderen hen uitbuiten of kwetsen. Ze hebben ook vaak het gevoel dat mensen hen in de steek laten.
- Ongegronde twijfels over de trouw of het vertrouwen van vrienden of collega’s.
- Weinig bereidheid om anderen te vertrouwen. Dit is een gevolg van de ongegronde angst dat de informatie op een kwaadaardige manier tegen hen gebruikt wordt.
- Ze zien bedreigingen of kleinerende betekenissen in onschuldige opmerkingen die mensen zonder ook maar enige boze opzet maken.
- Wrok koesteren (ze vergeten de veronderstelde beledigingen, krenkingen of terechtwijzingen niet).
- Het idee dat anderen hun karakter of hun reputatie aanvallen. Ze reageren gemakkelijk met woede of gaan in de tegenaanval.
- Terugkerende achterdocht waarvoor geen rechtvaardiging is, omtrent de trouw van de echtgenoot of partner.
Achterdocht en vijandigheid zijn hun keurmerk
De buitensporige achterdocht en vijandigheid bij mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis betekent dat ze vaak openlijk over iets discussiëren. Dit kan zich uiten in de vorm van voortdurend klagen of van een afstandelijke maar duidelijk vijandige houding. Omdat ze uitermate op hun hoede zijn voor mogelijke bedreigingen, kunnen ze op een voorzichtige, heimelijke of boosaardige manier handelen.
Deze mensen lijken vaak kil, alsof ze weinig gevoelens hebben en verstoken zijn van liefde. Hun twistzieke en achterdochtige aard kan bij anderen een vijandige reactie uitlokken. Dit zal dan op zijn beurt hun oorspronkelijke verwachtingen bevestigen (het is dus een soort self-fulling prophecy).
“Mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis hebben vaak dit soort gedachten: “Ze willen mij erbij lappen,” “Ze zullen mij verraden,” “Ze lachen mij uit.”
Wanneer alles controleren niet langer voldoet
Omdat mensen met een paranoïde persoonlijkheid anderen niet vertrouwen, hebben ze het enorm nodig om in staat te zijn alles alleen aan te kunnen. Want dat geeft hen een sterk gevoel van autonomie. Ze hebben ook een grote mate van controle over hun omgeving nodig. Vaak zijn ze rigide en niet in staat om samen te werken. Bovendien zijn ze erg kritisch over anderen. Maar zelf hebben ze het erg moeilijk om kritiek van anderen te aanvaarden.
De schuld ligt bij iedereen behalve bij mezelf
Deze personen geven meestal anderen de schuld voor hun eigen tekortkomingen. Als reactie op de veronderstelde bedreigingen gaan ze ook vlug in de verdediging. Het gevolg is dat ze snel betrokken raken in wettelijke conflicten. Ze beschuldigen anderen door hen te verwijten van boosaardige bedoelingen. Deze houding is eigenlijk een projectie van hun eigen angsten.
Machtsfantasieën
Mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis hebben vaak ook grootse, maar onrealistische verborgen fantasieën. Die hebben ook vaak te maken met macht en stand. Ze hebben de neiging om negatieve stereotypen van anderen op te bouwen en dan vooral van etnische groepen die heel anders zijn dan zijzelf.
Ze voelen zich ook aangetrokken tot eenvoudige wereldbeelden en overtuigingen. Dit betekent dat zij van nature ook vaak erg op hun hoede zijn voor dubbelzinnige situaties. Ze brengen zichzelf dus heel zelden in gevaar. Wij kunnen ze ervaren als fanatiek. Want ze klampen zich dikwijls vast aan sekten of groepen andere mensen die hun paranoïde geloofssysteem delen.
Mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis ervaren een groot wantrouwen en een intense achterdocht tegenover andere mensen. De motieven van anderen interpreteren ze als kwaadaardig. Ze geven hen ook de schuld van al hun tegenslag. Ze zijn op hun hoede en controleren voortdurend hun omgeving. Want ze willen mogelijke aanvallen of bedreigingen ontdekken.
Voor deze mensen is het leven moeilijk. Ze hebben alle hulp nodig die ze kunnen krijgen. Denk maar even hoe jij je zou voelen als je je hele leven zou denken dat de mensen om je heen je voortdurend schade willen toebrengen.
