Mijn kamer, mijn ongeorganiseerde zooitje, mijn wereld
Een ongeorganiseerde kamer, een bureau bedekt met boeken, Post-its, oude foto’s, gedroogde bloemen en meer dan één koffiebeker, staat niet gelijk aan een chaotisch leven. Soms gaat een rommelige kamer perfect samen met een creatieve geest. Het is jouw essentie, jouw georganiseerde chaos. Het is jouw privé-wereld.
Gedurende ons leven is ons geleerd dat we netjes moeten zijn, omdat orde gelijk staat aan controle, en omdat een georganiseerde omgeving een zekere veiligheid biedt. Het is niet zo dat dit niet waar is, maar het is wel zo dat we wanorde vaak opvatten als per definitie negatief. Voor veel mensen is wanorde de essentie van mislukking, van inactiviteit, van roekeloosheid en verwaarlozing.
Een rommelig bureau staat niet gelijk aan een chaotisch leven, net zoals een leeg bureau niet een lege geest weerspiegelt. Mijn ongeorganiseerde ruimte is niets meer dan het lawaai in mijn geest: actief, vrij en creatief.
De psychologie achter wanorde
Laten we beginnen met een interessant feit. In 1999 presenteerde Tracey Emin, een Britse kunstenares, een wel heel speciaal kunstwerk dat veel indruk maakte op de wereld. Het was een rommelig bed. Op het bed lagen kleren, sigaretten, handboeien, flessen wodka. Het geheel, dat verre van esthetisch of aantrekkelijk was, representeerde een persoonlijk drama. Die persoonlijke fase die we allemaal doormaken wanneer we emotioneel gezien het spoor bijster zijn.
Het werk dat de naam ‘My Bed’ kreeg was een finalist voor de Turner Prize en werd in 2014 voor 2,5 miljoen pond geveild door veilinghuis Christie’s in Londen. Moderne kunst is een uitdaging, maar de kunstenares verklaarde later, na alle ophef die de veiling veroorzaakt had, dat ze meestal in een ongeorganiseerde omgeving werkt, omdat wanorde, voor haar althans, het zaadje is voor creativiteit.
In de New York Times verscheen een stuk dat tot dezelfde conclusie kwam. Het stuk toonde aan dat een enigszins ongeorganiseerde omgeving de geest soms bevrijdt van gewoonten en deze allerlei verschillende richtingen opstuurt om nieuwe antwoorden, nieuwe ideeën te creëren. We moeten tevens niet vergeten dat het in creatieve fases vaak die ‘wervelwind van ideeën’ is waar de chaos zijn intrede doet en beslissingen en vernieuwingen zich voortplanten.
Zijn afleiding en creativiteit aan elkaar gelinkt?
Persoonlijke ruimtes en de vrijheid van gedachte
Wanorde die voor jou gewenst, begrepen en bekend is zal geen problemen creëren, en zal tevens gewenst blijven zolang jij er in zekere mate controle over hebt. Psychologe Kathleen Vohs, gespecialiseerd in de menselijke neiging tot orde of wanorde, legt uit dat er in een werkomgeving altijd sprake moet zijn van een gepaste mate van organisatie en efficiëntie.
Het creëren van een visuele ruimte waarin sprake is van een bepaalde chaos als het gaat om objecten en kleuren biedt de hersenen echter een stimulerende omgeving waarin ze kunnen ontspannen en hun vermogen kunnen verscherpen. Iets wat we overigens in gedachten moeten houden is dat niet iedereen een dergelijke wanorde kan tolereren. Niemand is hetzelfde, wat betekent dat er ook genoeg mensen zijn die juist alleen in een volledig nette en opgeruimde omgeving productief kunnen zijn.
Het maakt niet uit tot welke groep jij behoort, het gaat erom dat een ongeorganiseerde kamer niet een reflectie is van een chaotisch en onverantwoordelijk leven. Zo ook lijden mensen die juist van controle en orde houden in hun persoonlijke ruimtes niet per definitie aan perfectionisme of een obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis.
In onze persoonlijke ruimtes leven we vrij, op onze eigen manier. Elk hoekje is een weerspiegeling van onze gewoonten en gebruiken, en we zouden hierom niet mogen worden bekritiseerd of in een hokje mogen worden geplaatst. Vaak wordt bijvoorbeeld gezegd dat ongeorganiseerde mensen geen doelen hebben, dat ze innerlijke strijd ervaren, en dat ze over het algemeen niets weggooien omdat ze op ongezonde wijze vastzitten aan hun herinneringen uit het verleden.
Dit soort ‘populaire wijsheden’ zijn niet altijd correct. Als je er vandaag voor kiest om je bed niet op te maken of je huis niet schoon te maken, dan komt dit misschien doordat jouw prioriteit op dat moment gewoon even ergens anders ligt. Het hoeft helemaal niets te betekenen. Wanorde die gekozen, gecontroleerd en niet overweldigend is, biedt rust aan de geest die zich identificeert met zijn bezittingen.
Omdat orde de vreugde is van de rede, en wanorde, voor sommigen, de vreugde van de verbeelding.
