Julio Cortázar: het leven van een Argentijns intellectueel
Julio Cortázar was een geweldige verteller. Hij fascineerde ons met Hopscotch en liet ons zien dat het dagelijks leven ook bijzonder en onvoorspelbaar kan zijn. Weinig Latijns-Amerikaanse auteurs hebben zo’n grote impact gehad als hij. Zijn nalatenschap zal nog vele generaties lang voortleven.
Nog niet zo lang geleden was de 35e verjaardag van zijn tragische dood aan leukemie. Maar zelfs nu, bijna vier decennia later, leeft zijn naam voort als een van de belangrijkste auteurs uit de geschiedenis.
Hij had een verbazingwekkend vermogen om korte verhalen te schrijven met een heerlijk delicaat, poëtisch proza. Zijn vaak surrealistische stijl scheen ook een licht en wierp een schaduw op ons dagelijks leven, op de rauwste en meest inspirerende delen ervan. Zo wordt zijn verhalenbundel Bestiario, nog steeds beschouwd als een tijdloos meesterwerk.
Hij schreef ontelbare boeken, waardoor er honderden verhalen, romans, essays en poëzie beschikbaar zijn. Buiten de literaire kant van de zaak, was hij ook een persoon die achter zijn idealen stond. Julio Cortázar nam de Franse nationaliteit aan als een manier om te protesteren tegen de militaire dictatuur in zijn vaderland, Argentinië.
“Alleen in dromen, in poëzie, in het spel komen we soms tot wat we waren voordat we dit ding waren dat we, wie weet, zijn.”
-Julio Cortázar-
Een biografie van Julio Cortázar
Julio Cortázar werd in 1914 in België geboren, bijna op hetzelfde moment als het begin van de Eerste Wereldoorlog. Zijn familie was Argentijns, maar verbleef enkele jaren in Europa vanwege het werk van zijn vader als Argentijns ambassadeur in Brussel.
Vijf jaar later bezocht Cortázar voor het eerst het vaderland van zijn ouders. Argentinië was een van de twee landen (samen met Frankrijk) die echt invloed hadden op zijn persoonlijke leven en literatuur.
Een man van brieven
In Argentinië studeerde hij onderwijs en werkte enkele jaren als leraar in kleine steden. In 1951 keerde hij terug naar zijn favoriete stad, Parijs, nadat hij een beurs had gewonnen. Uiteindelijk bracht hij er enige tijd door als vertaler voor UNESCO en zette hij zijn literaire carrière voort.
Tegen de tijd dat hij Argentinië verliet, had hij al enkele zeer belangrijke boeken gepubliceerd, waaronder zijn beroemde Bestiario. Hij had ook voor verschillende tijdschriften gewerkt, waaronder Realidad en Los Anales de Buenos Aires, waarvan de redacteur een andere beroemde schrijver was, Jorge Luis Borges.
Hij begon zich echter pas in de jaren ’60 te onderscheiden. In die tijd werd Cortázar een belangrijke figuur in de Latijns-Amerikaanse en Spaanstalige literatuur. Zijn naam verscheen naast grote figuren als Gabriel García Márquez, Juan Rulfo, Mario Vargas Llosa, Mario Benedetti en zijn bewonderaar Jorge Luis Borges.
Cortázar had een delicate, innovatieve stijl en een echt sociaal bewustzijn dat hem ertoe bracht zich al vroeg te identificeren met gemarginaliseerde groepen en sociale klassen.
Cortázar: de sociale activist
Julio Cortázar is nooit een symbool geworden van de klassieke intellectueel: privé en introvert. In zijn jonge jaren nam hij deel aan vele protesten tegen Juan Perón en zijn militaire dictatuur. Pas in de jaren ’60 werd hij een echte zelfverzekerde, gepassioneerde activist. Tot dan toe had hij zijn stem en ideeën vooral gereserveerd voor zijn literaire werken.
Boeken zoals The Other Shore en verhalen zoals The Captured House stonden symbool voor de woelige periode die Argentinië doormaakte. Deze werken hielpen hem erkenning en toegang tot de publieke ruimte te krijgen, zodat hij een sterkere politieke persoonlijkheid begon te ontwikkelen.
Hij ging bijvoorbeeld naar Cuba om Fidel Castro te ontmoeten, woonde Salvador Allende’s inhuldiging als president van Chili bij en was een voorstander van de Sandinistische beweging in Nicaragua.
Plotseling werd hij een radicale schrijver, die duizenden mensen inspireerde en probeerde de mensenrechten te verdedigen. Hij hield conferenties en publiceerde belangrijke boeken zoals Chili, le dossier noir, waar hij heel openlijk sprak over Pinochet’s wrede regime in Chili.
Helaas werd zijn activisme niet goed ontvangen door de Argentijnse regering. De geheime politie begon zelfs een onderzoek naar hem vanwege zijn politieke overtuiging.
Die politieke druk (en vervolging) bracht Cortázar er uiteindelijk toe om het Franse staatsburgerschap aan te vragen, zodat hij definitief naar zijn geliefde stad Parijs kon verhuizen. Hij leefde er zijn laatste dagen tot hij stierf aan leukemie.
“Van al onze gevoelens is de enige die echt niet van ons is, hoop. Hoop hoort bij het leven, het is het leven zelf dat zich verdedigt.”
-Julio Cortázar-
Hopscotch: een literaire schat
De publicatie van Hopscotch in 1963 was een keerpunt in de Spaanstalige literatuur. Cortázar deed daarmee iets wat nog nooit eerder was gedaan. Zijn vermogen om verhalen te verzinnen en taal tot leven te brengen, zijn vakmanschap, zijn stijl en zijn verbazingwekkende plots werkten allemaal samen om een nieuw genre te creëren.
Structuur
Als je iets weet over Hopscotch, weet je dat er twee verschillende manieren zijn om het te lezen. Ten eerste kun je het op de “gewone” manier doen, door van hoofdstuk 1 tot en met hoofdstuk 56 te lezen. Maar zoals Cortázar zelf aan het begin van het boek uitlegt, is de andere manier om de “Tabel van Instructies” te volgen.
Als je het tweede pad volgt, begin je vanaf hoofdstuk 73 en volg je de volgorde die aan het einde van elk hoofdstuk staat aangegeven. Dat is het. Maar de beste manier om dit boek te lezen is om het in beide richtingen te lezen, zodat je een volledig gevoel krijgt van hoe verbazingwekkend het is en je openstaat voor nieuwe perspectieven en interpretaties.
Stijl
Cortázar schreef Hopscotch in poëtisch proza. Hij had niet alleen als doel de lezers te verrassen met de vernieuwende structuur van het boek. Zijn eigenlijke doel was om na te denken over hoe een verhaal kan worden herschreven, verdraaid, heroverwogen en zelfs vernietigd.
Hij week af van de conventionele taal en koos ervoor om de meest emotionele delen van onze geest te verbeelden. Hij deed dit door middel van woordspelletjes, veranderingen in interpunctie en neologismen (nieuwe woorden).
Plot
De hoofdpersoon in het boek is Horacio Oliveira, een koude, analytische, intellectuele man. Hij bevindt zich ook in een crisis die een groot deel van de bevolking symboliseert. Zijn wereld verandert echter plotseling wanneer hij een van de meest onvergetelijke personages uit de literatuur ontmoet: La Maga.
Ze is puur, emotioneel, spontaan en vrij van conventionele kwaliteiten. Haar personage bevat de ware essentie van het surrealisme, de stroming die Cortázar beïnvloedde toen hij in Frankrijk was.
Ze is een uitdaging voor de maatschappij. Ze is ook het tegenovergestelde van Horacio Oliveira: een buitengewoon, maar primitief persoon. Deze vrouw heeft een vreemd sterk verlangen om goed met woorden om te gaan. De intellectuelen om haar heen zijn echter jaloers op haar intuïtie, haar magie en haar eenvoud.
Hopscotch staat symbool voor de twee domeinen van de maatschappij: het intellectuele en het emotionele, het rigide en het revolutionaire, het existentiële en het conventionele… Er zijn maar weinig boeken die zo geestelijk stimulerend zijn als dit boek, weinigen die je kunnen helpen zo diep na te denken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Herraez, Miguel (2011) Julio Cortázar, una biografía revisada. Alreves
