Je manier van studeren verbeteren en het leerproces stimuleren: we geven je 4 tips

Parafraseren, samenvattingen, synthese en routines zijn enkele technieken die je kunnen helpen jouw studiedagen te verbeteren.
Je manier van studeren verbeteren en het leerproces stimuleren: we geven je 4 tips
Fátima Servián Franco

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Fátima Servián Franco.

Laatste update: 10 februari, 2024

Hoe leerde je fietsen? Waarschijnlijk heeft iemand jou wat tips gegeven. Daarna heb je in je eentje geoefend. Wel, op een erg soortgelijke wijze kan je de manier van studeren verbeteren.

Niemand wordt geboren met de kennis hoe hij moet studeren. Iedereen kan toch op zijn minst de studiemethoden waarmee hij “geboren is” verbeteren.

Je moet een reeks studievaardigheden leren. Daarna zet je ze om in de praktijk. Op die manier ontwikkel je goede leergewoonten. Je zal je manier van studeren verbeteren en bovendien je tijd beter gebruiken.

Studievaardigheden zijn waardevolle hulpmiddelen. Want ze helpen je om tot betekenisvol leren te komen. Dit komt omdat ze je ondersteunen om de informatie te begrijpen, te bewaren en op te nemen. Maar er zijn niet veel studenten die deze vaardigheden onder de knie hebben.

Want veel studenten kiezen ervoor om op het laatste moment de gegevens uit het hoofd te leren. Dit zorgt ervoor dat hun scores niet beantwoorden aan hun verwachtingen. Ze vergeten ook snel wat ze geleerd hebben.

Studeren op basis van het geheugen zal je heel weinig veelbelovende resultaten bezorgen. Gelukkig bestaan er veel andere studievaardigheden. Ze zijn veel leuker en dynamischer. Bovendien zullen ze je helpen en zal je manier van studeren verbeteren. Ze kunnen ook je prestaties verbeteren.

Vaardigheden die je manier van studeren verbeteren

Eén van de meest gebruikte studievaardigheden is notities nemen. Het betekent dat je in jouw eigen woorden de belangrijkste punten samenvat. Zo kan je ze makkelijker onthouden.

In de meeste gevallen is de sleutel dat je in staat bent om de gegevens snel samen te vatten zonder enige belangrijke informatie weg te laten. De andere sleutel van een goede samenvatting is dat je ervoor zorgt dat het verband tussen de voornaamste begrippen heel duidelijk is.

Studeren verbeteren

Soms is het moeilijk om bij bepaalde onderwerpen de grote lijnen op te nemen. Maar je kan praktijkproblemen en gevalstudies uitvoeren. Want dit kan je helpen om een idee te krijgen en de kennis op een eenvoudigere manier op te nemen.

Dit is vooral nuttig wat betreft onderwerpen als wiskunde, fysica, recht en andere thema’s met cijfers.

Het kan ook een goed idee zijn om tegelijkertijd gevalstudies uit te voeren en de ideeën te bestuderen. Want op deze manier zal je beter begrijpen waarvoor ze dienen. Je zal ook een duidelijker inzicht hebben in wat al die letters echt betekenen.

Je manier van studeren verbeteren kan je ook door nog een andere vaardigheid toe te passen. Dit keer doe je het in groep. We hebben het hier over brainstormen. Je komt in groep samen. De deelnemers brengen ideeën naar vormen die ze over een specifiek onderwerp hebben.

Brainstormen kan vooral nuttig zijn om groepsprojecten uit te voeren. Want je neemt dan verschillende ideeën en standpunten in overweging. Maar het kan ook handig zijn om je klaar te stomen voor een examen. Het kan vragen verhelderen en je helpen om dieper in te gaan op de studiematerie.

Je manier van studeren verbeteren

Veel van deze studievaardigheden zijn niet nieuw. Eigenlijk kennen de meeste studenten ze heel goed. Maar de manier waarop je ze in de praktijk kan omzetten en het studeren verbeteren, is nieuw. Daarom stellen we voor dat je dit artikel leest als je op de universiteit zit. Het is ook interessant bij de voorbereiding op een toelatingsexamen maar bovendien als je alleen maar je leerproces wil verbeteren.

“In tijden van verandering erven de personen die leren de aarde, terwijl de geleerden vaststellen dat ze goed uitgerust zijn om met een wereld om te gaan die niet langer bestaat.”

-Eric Hoffer-

Strategieën om je leervermogen te stimuleren

Weinstein en Mayer (1986) onderscheiden vijf algemene categorieën leerstrategieën:

  • herhaling (termen herhalen)
  • uitwerking (verwoorden, opsommen)
  • organisatorisch (een tekst samenvatten)
  • begrijpen (vragen stellen, je eigen kennis controleren)
  • affectief (je motivatie tot stand brengen en behouden)

Je moet ook je intellectuele vermogens versterken. Maar dit hangt af van wat de opdracht precies vereist. Je kan dingen trainen zoals het vermogen om informatie te onthouden, om te vormen, te bewaren en over te brengen. Dit zal de denkprocessen activeren die verbonden zijn met het oplossen van problemen.

De klassificaties van Palinscar en Brown

Je kan je manier van studeren verbeteren en je leervermogen stimuleren door middel van de classificaties die Palinscar en Brown (1984) beschrijven en voorstellen:

  • Omschrijven: de informatie in de tekst in je eigen woorden omzetten.
  • Afleiden: besluiten nemen n.a.v. uitleg.
  • Samenvatten: de belangrijke delen kiezen, de fundamentele ideeën selecteren.
  • Voorspellen: afleidingen aannemen, anticiperen, voorzien, voorspellen, raden en opbouwen.
  • Verhelderen: bepaalde aspecten van de tekst specificeren, in detail omschrijven en uitleggen.
  • Vragen stellen: dit helpt om de denkprocessen en vroegere kennis te activeren.

In 2013 heeft de Brigham Young Universiteit een onderzoek uitgevoerd dat in The Eastern Economic Journal gepubliceerd werd. Volgens deze studie zijn dit de twee belangrijkste strategieën om je leren te stimuleren: je slaaproutine en jezelf voortdurend testen over wat je leert. Je slaapritme en je rust hebben een rechtstreekse invloed op je prestatie.

Studeren verbeteren aan de hand van een studierooster

De onderzoekers stellen dat je ongeveer zeven uren slaap nodig hebt om betere leerresultaten te bereiken. Want slaap helpt om je geheugen en wat je geleerd hebt, te bestendigen.

Anderzijds kan een gebrek aan slaap het neuronennetwerk in de prefrontale hersenschors beschadigen. Het gevolg is dat je het moeilijker zal hebben om de informatie die je leert, te verwerken, te bewaren en te bestendigen.

De meest gebruikte studiemethoden

Het tijdschrift Science heeft in 2011 een onderzoek gepubliceerd. Deze studie analyseerde drie studiemethoden die vaak gebruikt worden: uit het hoofd leren en herhalen, tekeningen en grafieken maken en evaluaties en tests uitvoeren om te zien of je iets geleerd hebt.

Om te bekijken hoe doeltreffend deze methoden waren, hebben ze 200 studenten gevolgd. Ze splitsten ze in drie groepen op. Elke groep gebruikte een andere studiemethode.

De onderzoekers stelden vast dat evalueren wat je geleerd hebt, de efficiëntste methode is. Het kan je leerhoeveelheid met 50% verhogen. Je kan dus je manier van studeren verbeteren door deze methode toe te passen.

“Ik ben ervan overtuigd dat het het beste leerproces plaatsvindt wanneer de persoon die leert, het heft in handen neemt.”

-Seymour Papert-

Hoe kan jij je studievaardigheden verbeteren?

De klassieke methode van studievaardigheden omvat vijf stadia:

  • Snellezen: je geeft jezelf een algemeen idee van de voornaamste ideeën.
  • Grondig lezen: je onderstreept de belangrijkste ideeën.
  • Samenvatting of kader: dit betekent dat je de kernpunten in je eigen woorden samenvat. Zo kan je ze gemakkelijker onthouden.
  • Studeren en uit het hoofd leren: voor dit onderdeel kan je het best de samenvattingen luidop lezen.
  • Overlopen samen met klasgenoten: “vertellen” wat je geleerd hebt, zal je helpen om de informatie je beter eigen te maken.

Om deze studiegewoonten te bevorderen moet je een reeks stappen volgen tot ze echte gewoonten worden:

Stel een studeerroutine op

Maak voor jezelf een studierooster en volg het op. Want het heeft heeft een grote invloed op hoe doeltreffend je studeert. Op een ongeorganiseerde manier studeren is één manier om ervoor te zorgen dat je tot laat ‘s nachts moet studeren. Dan belemmeren slaap en vermoeidheid je vermogen om je te concentreren.

Wanneer je gewend raakt aan een rooster, dan zal het bovendien gemakkelijker zijn om je studiemomenten niet over te slaan. De kans is dan groter dat je de nodige tijd aan je studies zal besteden.

Houd afleidingen op afstand

Dit lijkt misschien vanzelfsprekend. Maar het is nooit slecht om het te onthouden. Afleidingen kunnen een onverwachte vorm aannemen. Het is dus goed dat je weet hoe je ze kan vaststellen. Dit zijn enkele dingen op de zwarte lijst van afleidingen: Facebook, Instagram, mobiele telefoons en televisie. Maar je moet ook nog andere dingen aan die lijst toevoegen. Het zijn die factoren die je moet vermijden terwijl je studeert.

Studeren verbeteren

Vermijd om letterlijk uit het hoofd te leren

De informatie in de teksten moet jij jezelf eigen maken. Dit betekent dat je de gegevens met bepaalde dingen uit je leven moet verbinden. Herformuleer het in je eigen woorden en bedenk andere voorbeelden die je kan gebruiken.

Op dit manier zal je uiteindelijk in staat zijn om een betekenisvolle manier van leren te verwezenlijken. Deze leermethode is meer bestand tegen het voorbijgaan van de tijd dan als je informatie uit het hoofd leert die voor jou niet veel betekent.

Voortdurend in de praktijk brengen

Als je kan, moet je jezelf door middel van examens of vragenlijsten over het studieonderwerp evalueren. Dit lijkt misschien tijdverspilling als je denkt dat je je alleen maar in de informatie moet “onderdompelen.” Maar dat is niet waar. Want het zal je helpen om fouten te ontdekken. Bovendien biedt het jou de mogelijkheid je vooruitgang te meten.

Als je al deze strategieën gebruikt, dan zal je manier van studeren verbeteren. Je zal niet alleen je tijd op de beste manier gebruiken om (om het even welke) kennis op te nemen. Maar het zal er ook voor zorgen dat je wat je in staat bent te leren, veel moeilijker vergeet. Het is dus de moeite waard.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.