Jaloezie wijst op geheime bewonderaars

Elke dag maken we wel situaties mee waarin we het niet kunnen laten om onszelf met anderen te vergelijken. Een broer die meer genegenheid lijkt te krijgen van onze ouders. Een collega die meer geld verdient dan wij. Een buurman die een betere auto heeft dan wij. Vergelijkingen worden pijnlijk als we het gevoel hebben dat we aan het kortste eind trekken.

Richard H. Smith, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Kentucky, stelt dat ‘jaloezie corrosief en lelijk is; het kan je leven verwoesten. Als je iemand bent die jaloers is, dan zal het ontzettend moeilijk voor je zijn om de goede dingen in het leven te waarderen, omdat je je te veel zorgen zult maken om wat mensen over je denken.’

Onderzoeken naar jaloezie

Onderzoekers hebben getracht om de neurale en evolutionaire wegen van jaloezie te doorgronden, alsook de reden waarom het uiteindelijk kan aanvoelen als een lichamelijke ziekte te onderzoeken. Tevens werd het genot dat iemand kan ervaren wanneer het object van de jaloezie ineenstort onderzocht.

Vorig jaar werden de resultaten van twee onderzoeken, uitgevoerd door Nicole E. Henniger en Christine R. Harris, gepubliceerd in het psychologietijdschrift Basic and Applied Social Psychology. Bijna negenhonderd mensen van tussen de achttien en tachtig jaar oud deden mee aan het onderzoek, waarin ze gevraagd werden of ze ooit jaloezie hadden gevoeld tegenover iemand en of ze deze jaloezie vandaag de dag nog steeds ervaren.

Ongeveer 80% van de ondervraagden die jonger waren dan dertig jaar gaf aan jaloezie te hebben ervaren in het afgelopen jaar, bij de mensen die ouder waren dan vijftig jaar was dit percentage 59%. Een andere conclusie die getrokken werd uit het onderzoek was dat jaloezie niet afhankelijk is van geslacht, aangezien mannen en vrouwen even jaloers zijn op momenten dat zij geconfronteerd worden met het succes van andere mensen.

Wanneer de persoon zichzelf vergeleek met iemand die hij benijdde, werden de hersengebieden geactiveerd die betrokken zijn bij het registreren van fysieke pijn. Bij de onderzochte personen die de kans kregen om zich in te beelden dat het object van hun jaloezie geruïneerd werd, werden de beloningscircuits in de hersenen geactiveerd.

Benijden of bewonderen?

Soms hebben we het over gezonde jaloezie of bewondering, en als we inderdaad in staat zijn om ons verlangen positief te sturen, dan kan jaloezie een stimulans voor verbetering zijn, aangezien het ons een doel kan tonen om na te streven. We kunnen de vaardigheden van andere mensen benijden en dit kan ons ertoe bewegen om zelf ook betere mensen te worden.

Maar als jaloezie omslaat in een negatief verlangen ten opzichte van de andere persoon, dan verandert het in een bron van frustratie en onzekerheid en zal het ervoor zorgen dat we een vertekende werkelijkheid zien, die ons ervan zal weerhouden om veranderingen te maken om betere mensen te worden.

We kunnen jaloezie omzetten in bewondering wanneer we de andere persoon bekijken met ons hart en onze emotionele intelligentie, wanneer we blij voor hem zijn dat hij vooruitgang boekt, dat hij bepaalde vaardigheden of mogelijkheden heeft en dat hij succesvol is. Bewonderen betekent dat onze geest zich getroffen voelt door de indruk van iets voortreffelijks, dat we het beste zien in een ander, en dit zal ons motiveren om doelen te stellen en deze te bereiken.