Hoelang leeft een neuron?

De cellen van je lichaam worden voortdurend aangemaakt en vernietigd. Dat gebeurt echter niet met de neuronen in je hersenen. Sterker nog, volgens een recente studie zouden ze oneindig kunnen leven.

Als je iemand vraagt hoelang een neuron leeft, zal hij waarschijnlijk zeggen: niet lang. De meesten van ons koesteren inderdaad het idee dat hersencellen mettertijd vernietigd worden, nog meer als onze levensstijl ongezond is. Ons wordt verteld dat factoren als tabak, gebrek aan beweging, overdreven leergierigheid, of slechte voeding, tot hun dood leiden.

Lorenzo Magrassi, een neurochirurg aan de Universiteit van Pavia (Italië) veroorzaakte bijna tien jaar geleden een revolutie in de wereld van de wetenschap met zijn bevindingen. Hij beweerde dat neuronen oneindig zouden kunnen leven, want de sleutel ligt in het lichaam dat ze bevat. Als je bijvoorbeeld tot 150 of 160 jaar zou leven en in goede gezondheid verkeert, zouden ze er nog zijn.

Wat meer is, als een mens sterft, doen ze dat met een groot deel van hun neuronen intact. In feite zijn het dezelfde waarmee ze ter wereld kwamen. Pas als het lichaam geen vitale tekens meer vertoont, beginnen de neuronen zich geleidelijk te vernietigen. Dit opent een hypothese over wat er in de toekomst zou kunnen gebeuren.

Als we erin slagen langer te leven en in goede gezondheid te blijven, zouden onze hersenen in optimale conditie blijven en ons in staat stellen te blijven creëren, voelen, leren en vernieuwen.

Een neuron leeft langer dan je zou denken

De neuronen in je hersenen zijn precies even oud als jij, terwijl de cellen in je lichaam veel jonger zijn. Zo wordt botweefsel elke tien jaar volledig vervangen en je huid verliest miljoenen cellen per dag, maar elke maand krijg je er een nieuw laagje van.

Iets dergelijks gebeurt in je maag, omdat die door zijn zure omgeving voortdurend gedwongen wordt de cellen die hem bedekken te vernieuwen. In wezen vertoont je lichaam een benijdenswaardige cellulaire jeugdigheid. Het is hieraan te danken dat je basisprocessen kunt uitvoeren die je overleven garanderen. Je hersenen behouden echter een flink aantal van de neuronen waarmee je in de wereld kwam.

Inderdaad, neuronen worden geboren als je geboren wordt en ze sterven als je sterft. Als je nu uitweidt en nadenkt over transhumanistische theorieën, zou je je de volgende vraag kunnen stellen: wat zou er gebeuren als je je lichaam met bionische technologie verbeterde en erin slaagde dood en ziekte te bedriegen? Het antwoord is eenvoudig: je neuronen zouden nog in goede conditie zijn.

Neuronen hebben geen vaste levensduur en zouden eeuwig kunnen overleven

Lorenzo Magrassi is neurochirurg aan de Universiteit van Pavia en de auteur van een studie uit 2013 (Engelse link) die in het tijdschrift PNAS gepubliceerd werd. In dit werk concentreerde Magrassi zich op het idee dat de bruikbare levensduur van een neuron afhangt van de toestand van het lichaam dat het bevat. Zijn experimenten met muizen brachten verrassende gegevens aan het licht.

Hij implanteerde neuronen van de hersenen van de ene muis in de hersenen van een andere. Niet alleen werden ze niet vernietigd door de transplantatie, maar ze overleefden een levensduur die evenredig was met die van hun gastheer. In feite leefden ze nog 36 maanden langer, tot de muis stierf, overeenkomstig zijn gemiddelde levensverwachting.

Dr. Magrassi wees erop dat neuronen in werkelijkheid geen vaste levensduur hebben, maar eeuwig zouden kunnen leven als ze in een lichaam zitten met de ideale omstandigheden daarvoor. Met andere woorden, er is geen genetische programmering die ervoor zorgt dat neuronen op een bepaalde leeftijd beginnen vernietigd te worden. Het zijn onze levensstijl en ziekten die dat doen.

Hoe zit het met veroudering?

Zoals we al eerder zeiden, leven een flink aantal neuronen even lang als jij. Ze worden geboren en sterven op hetzelfde moment als jij. Neurogenese is het vermogen van bepaalde neuronen om te regenereren. Dit gebeurt in een paar gebieden van de hersenen.

Neuronale regeneratie verschijnt in de hippocampus, het gebied dat gespecialiseerd is in geheugen en leren. Maar wat gebeurt er als je ouder wordt? Worden dan niet bepaalde neuronen vernietigd? De waarheid is dat er nuances zijn.

In feite legden onderzoekers van de Universiteit van North Carolina in een studie (Engelse link) uit waar Dr. Magrassi al op gewezen had.

Het afsterven van neuronen is het gevolg van neurodegeneratieve aandoeningen zoals dementie , maar ook van infectieuze, traumatische, immuun- en ontstekingsziekten.

Hoe lang een neuron leeft hangt af van je levensstijl… en van de wetenschap

In feite is wat een neuron meemaakt gebaseerd op aspecten die je niet altijd in de hand hebt, zoals het ontwikkelen van een ziekte. Anderzijds is het ook gebaseerd op werkelijkheden die wel van jou afhangen, zoals voeding, lichaamsbeweging, de wil om nieuwe dingen te leren, en om contact te maken met mensen.

Niet minder interessant is dat de wetenschap het doel om de levensverwachting te verlengen onder de loep neemt. Het doel is langer te leven, maar wel in goede lichamelijke conditie, waarbij ziekten, kwalen en medische aandoeningen in meer of mindere ernst vermeden worden. De velden van genetische manipulatie, biotechnologie en geneeskunde komen samen om dit doel te bereiken.

Als je er dus in slaagt langer te leven en daarbij een gezond en fit lichaam te behouden, zullen je hersenen in dezelfde conditie blijven. Klaar om door te gaan met het veroveren van je dromen.