Hoe je je mentaal kunt voorbereiden op een operatie

De beste manier om je mentaal voor te bereiden op een operatie is door goed voor je lichaam te zorgen, aan je emoties te werken en jezelf te vullen met positieve prikkels. Dat zal alles veel gemakkelijker maken.
Hoe je je mentaal kunt voorbereiden op een operatie
Sergio De Dios González

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Laatste update: 26 oktober, 2022

Een operatie is een buitengewone en mogelijk stressvolle gebeurtenis waarop je je mentaal moet voorbereiden. Elke chirurgische ingreep gaat immers bijna altijd gepaard met een zekere mate van nervositeit. Dit varieert, afhankelijk van het soort operatie, de risico’s, de situatie, of de aanwezige copingstrategieën.

Het is niet verrassend dat de meeste mensen angst ervaren vóór een dergelijke ingreep. Hoewel het onmogelijk is om angst volledig uit te bannen, is het wel mogelijk om die aanzienlijk te verminderen en er beter mee om te gaan. Daarom is het zo belangrijk om je mentaal voor te bereiden op een operatie.

Eigenlijk hoef je niets uitgebreid te doen. Het is voldoende om voor de operatie enkele gezonde routines aan te nemen en gebruik te maken van bepaalde ontspanningstechnieken die echt nuttig kunnen zijn. Laten we dus eens uitzoeken hoe je je mentaal kunt voorbereiden op een operatie.

Alleen de dokter en de toneelschrijver genieten het zeldzame voorrecht om voor het ongemak dat ze ons bezorgen te incasseren.”

Santiago Ramon y Cajal

Je lichaam eerst

Samen vormen geest en lichaam een ondeelbare eenheid. Als we het hebben over je mentaal voorbereiden op een operatie, beginnen we met je lichaam. Als je arts het toestaat, geef dan in de dagen voor je operatie je lichamelijke activiteit niet op. Het feit dat je lichaam gewend is te reageren op bepaalde fysieke stress kan echt helpen bij je herstel.

Om dezelfde redenen moet je ook proberen extra op je voeding te letten. Elimineer vetten en verminder meel en suiker. Richt je dieet op eiwitten, fruit en groenten. Verhoog je inname van voedingsmiddelen die ijzer bevatten, zoals lever, peulvruchten, vlees en tofu. Zorg er ook voor dat je veel vitamine C binnenkrijgt door het drinken van natuurlijke sappen. Idealiter laat je je helpen door een voedingsdeskundige.

Vrouw drinkt sinaasappelsap
Voordat je je mentaal voorbereidt op een operatie, is het essentieel dat je lichaam er klaar voor is. Hiervoor kun je het beste met je arts praten.

Je mentaal voorbereiden op een operatie: emoties

Een essentieel aspect bij de voorbereiding op een operatie is het wegnemen van eventuele twijfels die je bij je arts hebt. Probeer geen vragen open te laten, en neem geen genoegen met antwoorden die vaag zijn of die je niet begrijpt. Goed geïnformeerd zijn over de procedure zal je helpen je gevoel van controle te vergroten.

Dit is ook een goed moment om wat ontspanningstechnieken te oefenen. Je kunt beginnen met basale adembeheersing, yoga beoefenen, of gewoon een ontspannen wandeling maken. Bezoek ook groene ruimtes, want die zijn echt kalmerend.

Het meest ontspannende lied ter wereld

Muziek speelt een bepalende rol in ons emotioneel welzijn en ontspanning, zoals veel onderzoeken hebben aangetoond. Meer in het bijzonder, met betrekking tot chirurgie, werd een onderzoek (Engelse link)  uitgevoerd door de Universiteit van Pennsylvania (VS) en gepubliceerd in het BMJ Journal.

157 patiënten kregen de optie om het kalmeringsmiddel midazolam te ontvangen of te luisteren naar het lied, Weightless, van de Britse band Marconi Union, terwijl een deel van hun lichaam werd verdoofd. In beide gevallen nam hun angstniveau in dezelfde mate af, met als voordeel dat degenen die naar het liedje luisterden geen medicijnen hoefden te nemen.

Drie gezonde opties

Een andere manier om je mentaal voor te bereiden op een operatie is door drie eenvoudige ontspanningsoefeningen te doen. Ze kunnen gebruikt worden voor, tijdens of na de operatie. De eerste is ademhalingsmeditatie. Deze bestaat uit diep in- en uitademen, waarbij de geest alleen gericht is op de luchtstroom.

De tweede is de bodyscan. Die bestaat uit het doornemen van het lichaam, of een gebied daarvan, waarbij je je uitsluitend richt op het waarnemen van de gewaarwordingen die zich daar voordoen. Je hoeft ze niet te beoordelen of proberen te interpreteren, maar je hoeft ze alleen maar waar te nemen.

De derde is angst- en vreesmeditatie. Deze bestaat uit het concentreren, terwijl je langzaam ademt, op de emoties van angst en vrees. Probeer vast te stellen hoe ze zich manifesteren, zonder te proberen ze te bestrijden. Het doel is om deze emoties te accepteren als een natuurlijk onderdeel van dit proces en te leren hoe je rustig getuige kunt zijn van je angst.

Kalme vrouw
Ademhalings- en ontspanningsoefeningen helpen het emotionele evenwicht te herstellen en stress te verlichten.

Bereid alles van tevoren voor

Probeer de dag voor je operatie alles klaar te hebben, vooral als je tijdens je herstel speciale zorg nodig zult hebben. Naast het blokkeren van de spanning die kan ontstaan door het verschijnen van bepaalde onvoorziene gebeurtenissen, is het met deze mentale voorbereiding bijna alsof je al met het herstel begint. Zo positief kan dit proces zijn voor je gemoedstoestand.

Bepaal wie er met je meegaat, hoe je bij de kliniek komt, welke kleren je aantrekt, wat je mee moet nemen, enz. Werk ook uit wie je daarna komt ophalen, en hoe je dingen in je huis moet regelen zodat je bij terugkomst comfortabel bent.

Het is een spannend moment en daarom is het niet raadzaam om belangrijke beslissingen te nemen die nu niet nodig zijn. Dit is ook niet het moment om te experimenteren. Zet je veiligheidsbril op: die waarin je weet dat je beschermd wordt.

Je mentaal voorbereiden op een operatie is de moeite waard. In feite zal het helpen om alles soepeler te laten verlopen. Geef veel knuffels aan de mensen van wie je houdt, accepteer de genegenheid die ze je aanbieden, en geloof dat je operatie ertoe zal bijdragen dat je je beter voelt.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Cordero-Ponce, M., Romero-Sánchez, I. M., López-Barea, J., & Martínez-Ramos, P. (2008). Abordaje del paciente en unidad de cirugía mayor ambulatoria. Enfermería clínica, 18(3), 156-160.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.